Erwin Breij

Welke accountants in business werken in de hoogste bestuursfuncties bij de grootste ondernemingen? Net als vorig jaar telt de Top 50 elf nieuwkomers. Twee daarvan staan meteen in de top tien.

Top 10

Bovenaan de lijst staat, net als de twee voorgaande jaren, Marcel Smits, cfo van Cargill. Het Amerikaanse agri- en foodconcern is qua omzet met afstand het grootste bedrijf in de lijst. Ook de nummer twee is ongewijzigd. Op die plaats staat nog steeds Huub Arendse, cfo van verzekeraar Achmea.

De eerste nieuwkomer vinden we op de vierde plaats. Rabobank kondigde kort voor het 'sluiten’ van de lijst aan dat Carin Gorter wordt benoemd als chief risk officer (cro) bij de bank. De 52-jarige Gorter begon haar carrière bij Moret, Ernst & Young en werkte vervolgens bij Rabobank en ABN Amro. Sinds 2008 vervult zij een aantal commissariaten in de financiële sector, onder andere bij coöperatieve verzekeraar VGZ en bij de ING Groep; dat laatste commissariaat legt zij in verband met haar benoeming bij Rabobank neer. Gorter was daarom vorig jaar al te vinden in de lijst van commissarissen die elk jaar samen met de top accountants in business wordt gepubliceerd *. Haar benoeming moet nog worden goedgekeurd door de toezichthouders.

Dat geldt ook voor de andere RA die Rabobank als bestuurslid wil benoemen. Dat is Bas Brouwers, die de bank wil aanstellen als cfo. Brouwers (43) begon in 1995 bij KPMG en was daarna in diverse functies werkzaam bij ING, vanaf 2013 als cfo van ING Nederland, en in die hoedanigheid ook al opgenomen in de lijst van vorig jaar (plaats 16).

De tweede nieuwkomer in de top 10 is Frank Mattijssen (53), cfo van farmaceutisch bedrijf Merck Sharp & Dohme, onderdeel van het aan de New Yorkse beurs genoteerde concern Merck & Co. Hij bekleedt die functie al sinds 2008 en had dus al eerder in de lijst moeten staan.

Meer nieuwkomers

Buiten de top 10 vinden we nog negen debutanten in de Top 50. Eerste van die negen is Arjen Schouten (48), statutair directeur/cfo van SRLEV NV en Reaal Schadeverzekeringen NV, dat de Nederlandse activiteiten (handelsnaam: Vivat Verzekeringen) van Vivat NV omvat na de verkoop van Vivat aan het Chinese Anbang eind juli 2015. Schouten maakte overigens als sinds juli 2014 deel uit van de statutaire directies. De Chinese overname zorgt echter ook voor een opvallende exit uit de lijst: Gerard van Olphen. Die vertrok in september als topman van Vivat, nog geen twee maanden na zijn benoeming (zie 'Uit de lijst verdwenen’).

Volgende nieuwe naam (plaats 34) is Vincent Geerts (43), cfo van Loders Croklaan Group. Die functie heeft hij al sinds april 2012, dus ook hij had al eerder in de lijst moeten staan. Geerts, naast RA ook registercontroller, figureert daarom ook in de Top 50 RC's die deze week voor het eerst samen met de Top 50 accountants in business verschijnt  in het magazine MCA van NBA-VRC. Datzelfde geldt voor Henk Snapper (42), sinds 2013 lid van de raad van bestuur van Universitair Medisch Centrum (UMC) Groningen.

Van binnenkomer Ronald van der Mark (49), sinds 2011 ceo van Action en in voorgaande jaren ook 'gemist’, werd begin september bekend gemaakt dat hij per 1 januari  2016 vertrekt bij de discountketen. Hij stond tot en met 2011 al in de lijst als cfo van retailgroep Maxeda.

Op plaats 39 vinden we Peter de Laat (43), die in mei 2014 werd benoemd als cfo van Brunel. De Laat werkte zestien jaar bij Deloitte en maakte toen deel uit van het team dat de accountantscontrole uitvoerde bij de detacheerder. In 2012 trad hij in dienst van Brunel, vanaf april 2013 als director Finance and Control.

De laatste twee echt nieuwe namen zijn Antonio Rodriguez (44), sinds 1 januari 2015 cfo van A-ware Food Group, een bedrijf dat is gespecialiseerd in het rijpen, versnijden, verpakken en transporteren van kaas, en Eef Bos (54), in april 2014 benoemd tot cfo van het (nu nog AMX-genoteerde) Koninklijke TenCate. Bos was daarvoor controller en vervolgens concerndirecteur financiën van TenCate.

Naast deze negen 'promoveren’ er nog twee accountants van de complete lijst naar de Top 50. Dat zijn Carolina Wielinga, cfo van Rabo Vastgoedgroep, en Godert van der Poel, cfo van Siemens Nederland. Vorig jaar stonden zij op respectievelijk de 69e en 51e plaats.

Nieuwkomers net buiten de Top 50

Bij de vier nieuwe namen die qua functie wel kwalificeren voor de lijst maar op basis van omzet buiten de Top 50 vallen vinden we een opvallende binnenkomer: Huub Wieleman, tot juni 2015 voorzitter van de NBA. Wieleman (60) is met ingang van 1 augustus 2015 benoemd als lid van de raad van bestuur en cfo van ziekenhuisgroep Reinier Haga Groep. Daarvoor was hij partner bij Arthur Andersen en vanaf 2002 partner bij Deloitte, waar hij jarenlang leiding gaf aan de accountancypraktijk.

De drie andere nieuwkomers zijn Leo Epskamp, Rob Groot en Frank Sonnemans.

Leo Epskamp stond eerder in de lijst als cfo van Eriks, waar hij werd opgevolgd door een andere accountant, Kees van der Drift (nu op plaats 29). Per september 2014 is Epskamp cfo van Telegraaf Media Groep (TMG) en daarmee staat hij op plaats 60 in de lijst. Ook hij volgde daar een collega-RA op, Fred Arp, die daarmee dus uit de (uitgebreide) lijst verdwijnt.

Op 61 vinden we Rob Groot, cfo van Stage Entertainment. Die maakte echter onlangs bekend dat hij binnenkort vertrekt bij het musicalbedrijf. In juni verkocht oprichter Joop van den Ende zestig procent van de aandelen aan private-equityhuis CVC. Nu die succesvolle verkoop achter de rug is, is het volgens Groot het juiste moment om het bedrijf te verlaten. Voor zijn benoeming in 2014 was Groot auditpartner bij KPMG.

Frank Sonnemans (op 64) was als cfo van het AScX-genoteerde Kendrion al in beeld, maar is nu voor het eerst opgenomen in de uitgebreide lijst na het passeren van het gehanteerde omzetcriterium.

Baanwisselaars

Naast Bas Brouwers telt de Top 50 nog een accountant die van baan veranderde. Erik ter Horst was cfo van BT EMEA and Latin America en bekleedt diezelfde functie nu bij Hewlett Packard (HP) EMEA.

Ook Marcello Iacono veranderde van werkgever. Omdat de lijst eind september is afgesloten staat hij in de Top 50 nog op 32 met zijn oude functie als cfo van Plus. Per 1 oktober 2015 is hij aangetreden als cfo van parkeerorganisatie Q-Park. Naar eigen zeggen was hij na vijf jaar bij de supermarktketen toe aan een volgende stap in zijn carrière.

Kees Gielen kreeg ook een andere functie, maar dan binnen hetzelfde bedrijf. Bij Royal FrieslandCampina was hij tot 1 januari 2015 cfo. Nu is hij daar chief operating officer business development, een nieuwe functie in het bestuur, waarin hij verantwoordelijk is voor de uitbouw van de activiteiten in met name Azië en Afrika.

Uit de lijst verdwenen

De 'hoogst genoteerde' accountant (plaats drie in 2014) die dit jaar niet meer in de Top 50 te vinden is, is René Hooft Graafland. De cfo van Heineken ging dit jaar met pensioen. Hij werd opgevolgd door de Française Laurence Debroux. Ook Gerard van Kesteren, cfo van Kuehne + Nagel en vorig jaar op de vierde plaats, ging met pensioen.

Met heel wat meer publicitair rumoer ging het vertrek van Gerard van Olphen, Emiel Roozen en Hans Turkesteen gepaard.

Van Olphen werd begin 2013 aangesteld als ceo van SNS Reaal, direct na de nationalisatie van de bankverzekeraar. Na de verkoop van de verzekeringstak Vivat (voorheen Reaal) eind juli dit jaar aan de Chinese branchegenoot Anbang werd hij topman van Vivat. Anderhalve maand later kondigde Van Olphen echter zijn vertrek aan, naar verluidt omdat hij botste met de Chinese eigenaar.

Emiel Roozen, als financieel topman bij Delta Lloyd vorig nog op dertien in de lijst, trad in augustus 2015 terug uit die functie, in verband met een conflict met toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) over vermeend misbruik van voorkennis door de verzekeraar. In december legde DNB Delta Lloyd daarvoor een boete op en eiste de toezichthouder het vertrek van cfo Roozen omdat deze tekort zou schieten op diverse vereiste competenties. Begin augustus van dit jaar verklaarde de rechter het beroep van Delta Lloyd tegen het heenzenden van Roozen echter 'gegrond'. De eerdere beslissing werd 'geschorst' en DNB werd opgeroepen een ‘nieuw besluit’ te nemen over Roozen. Roozen wacht dat echter niet af en besloot "in het belang van de vennootschap" terug te treden.

Hans Turkesteen verdwijnt uit te lijst na het faillissement van Imtech en het aftreden van het bestuur en de raad van commissarissen eind september. De cfo trad samen met topman Gerard van de Aast begin 2013 aan bij het installatiebedrijf, kort nadat fraude in Duitsland en Polen aan het licht was gekomen.

Gosse Boon, cfo van Nutreco, verliet dat bedrijf in juli van dit jaar na de overname van Nutreco door SHV. In een persverklaring van het diervoedingsbedrijf liet Boon weten tijdens zijn jaren als financieel directeur genoten te hebben van "de verantwoordelijkheden die verband hebben met de specifieke dynamiek van een beursgenoteerde onderneming". "Met de beursexit van Nutreco komt een einde aan deze verantwoordelijkheden. Daarom heb ik besloten af te treden als cfo."

Daarnaast verdwenen Caspar van Haaften (Aviva France), Michel Cup (DE Master Blenders 1753), Huub van Rozendaal (Sligro Food Group), Ad Walter (HEMA) en Jan Arie van Barneveld (Brunel) om diverse redenen uit de Top 50.

Uit de 'uitgebreide' lijst, buiten de Top 50 dus, verdwenen Theo Strijbos (Macintosh Retail Group), Frits Vervoort (Grontmij), Carmen Velthuis (V&D), Jan ten Kate (Acomo), Fred Arp (TMG), Edwin van Leeuwen (Unit4) en Jelle Korf (Koops Furness).

Nauwelijks AA’s

De lijst met 'hoogste' accountants in business wordt volledig gedomineerd door registeraccountants. De enige AA in de Top 50 is, net als in 2014, John Eijgendaal, cfo van het beursgenoteerde Aalberts Industries. Buiten de Top 50 vinden we, ook weer net als vorig jaar, de tweede AA: John van de Rijdt (plaats 57), cfo bij transportbedrijf Ewals Cargo Care.

Vrouwen

Ook de vertegenwoordiging van vrouwen in de lijst blijft uiterst bescheiden, maar er is lichte verbetering. Het aantal vrouwen in de uitgebreide lijst is hetzelfde als vorig jaar: zes. Wel zijn er nu meer op wat hogere posities te vinden. Vier vrouwen halen dit jaar de Top 50, namelijk Carin Gorter (zie boven), Tine van de Werken (Royal Cosun), Carolina Wielinga (Rabo Vastgoedgroep) en Sietske Laan (Nikon Europe). Vorig jaar waren er dat met alleen Van de Werken en Laan nog twee.

Top 50 accountants in business 2015

		functie	bedrijf	omzet (mln €)
1 (1)	Marcel Smits RA	cfo	Cargill	101.543
2 (2)	Huub Arendse RA	cfo	Achmea	26.796
3 (5)	Robert Jan van de Kraats RA	cfo	Randstad	17.250
4 (16)	Bas Brouwers RA	cfo	Rabobank	12.857
4 (-)	Carin Gorter RA	cro	Rabobank	12.857
6 (6)	Kees Gielen RA	coo	Royal FrieslandCampina	11.348
7 (-)	Frank Mattijssen RA	cfo	Merck Sharp & Dohme	11.140
8 (7)	Kees Hamster RA	cfo	Coöperatie VGZ	10.811
9 (10)	Johan van Hall RA	coo	ABN AMRO	8.055
10 (9)	Guus Stoelinga RA	cfo	LeasePlan Corporation	7.619
11 (11)	Marco Keim RA	ceo	Aegon Nederland	7.608
12 (21)	Arie van ’t Hof RA	cfo	HAL Trust	**7.007
13 (20)	Erik ter Horst RA	cfo	Hewlett Packard (HP) EMEA	6.624
14 (14)	Peter Wennink RA	ceo	ASML	5.856
15 (-)	Arjen Schouten RA	cfo	SRLEV NV en Reaal Schadeverzekeringen NV (VIVAT Verzekeringen)	5.704
16 (18)	Jan van Rooijen RA	cfo	VolkerWessels	4.400
17 (19)	Jan Bos RA	cfo	PostNL	4.240
18 (17)	Engelhardt Robbe RA	cfo	NS	4.144
19 (23)	Joris Dierick RA	cfo	Microsoft Central and Eastern Europe	3.200
20 (24)	Hans van Slooten RA	cfo	Randstad Groep Nederland	2.795
21 (25)	Cees Klumper RA	cro	Global Fund to Fight Aids, Tuberculosis and Malaria	2.394
22 (28)	Jaap Vessies RA	cfo	Agrifirm Group	2.359
23 (27)	Arnout Traas RA	cfo	ForFarmers	2.292
24 (32)	John Eijgendaal AA	cfo	Aalberts Industries	2.201
25 (30)	Robert Smith RA	ceo	Royal Cosun	2.115
26 (31)	Tine van de Werken RA	cfo	Royal Cosun	2.115
27 (36)	Arjan van de Kerk RA	cfo	Van Oord	2.104
28 (37)	Aart Duijzer RA	cfo	Refresco Gerber	2.037
29 (35)	Kees van der Drift RA	cfo	Eriks	2.000
30 (34)	Evert-Jan van der Slobe RA	director of finance and control	M&G Chemicals	1.854
31 (39)	René Oudejans RA	cfo	Gasunie	1.651
32 (38)	Marcello Iacono RA	financieel directeur	PLUS Groep	1.595
33 (41)	Erik Hermsen RA	lid groepsdirectie	Strukton Groep	1.583
34 (-)	Vincent Geerts RA	cfo	Loders Croklaan Group	1.522
35 (69)	Carolina Wielinga RA	cfro	Rabo Vastgoedgroep	1.520
36 (-)	Ronald van der Mark RA	ceo	Action	1.506
37 (40)	Jos Nijhuis RA	ceo	Schiphol Group	1.474
38 (33)	Sietske Laan RA	general manager	Nikon Europe	1.446
39 (-)	Peter de Laat RA	cfo	Brunel International	1.387
40 (43)	Michiel Rubenkamp RA	chief strategy officer	Tommy Hilfiger	1.384
41 (47)	Hans Kooijmans RA	cfo	IMCD Group	1.358
42 (42)	Jack de Kreij RA	cfo	Vopak	1.323
43 (45)	Pim Naarding RA	cfo	Plukon Food Group	1.316
44 (46)	David Voetelink RA	lid raad van bestuur	Erasmus Medisch Centrum	1.310
45 (-)	Henk Snapper RA	lid raad van bestuur	UMC Groningen	1.150
46 (-)	Antonio Rodriguez RA	cfo	Koninklijke A-ware Food Group	1.136
47 (48)	Bart Tolhuisen RA	directeur retail	Brocacef Groep	1.127
48 (-)	Eef Bos RA	cfo	Koninklijke Ten Cate	1.042
49 (50)	Harm Jan Stoter RA	algemeen directeur	Intergamma	990
50 (51)	Godert van der Poel RA	cfo	Siemens Nederland	957

Top accountants in business, buiten Top 50

		functie	bedrijf	omzet (mln €)
51 (52)	Jean-Paul van Haarlem RA	lid raad van bestuur	ONVZ Holding	955
52 (55)	Herman Molenaar RA	cfo	Vanderlande Industries	790
53 (-)	Huub Wieleman RA	cfo	Reinier Haga Groep	623
54 (61)	Stephan Valk RA	voorzitter raad van bestuur	Parnassia Groep	592
55 (57)	Cornelis Wielaart RA	financieel directeur	Van Wijnen Groep	569
56 (58)	Michel Lamie RA	bestuurs-voorzitter	De Goudse	556
57 (63)	John van de Rijdt AA	cfo	Ewals Cargo Care	548
58 (64)	Wilma de Koning-Martens RA	lid college van bestuur	Radboud Universiteit Nijmegen	542
59 (60)	Cis Marring RA	cfo	TNO	526
60 (-)	Leo Epskamp RA	cfo	Telegraaf Media Groep (TMG)	515
61 (-)	Rob Groot RA	cfo	Stage Entertainment	> 500
62 (62)	Ronald Merckx RA	cfo	Royal Wessanen	434
63 (67)	Ronald Lamé RA	lid raad van bestuur	Mourik	430
64 (-)	Frank Sonnemans RA	cfo	Kendrion	429
65 (70)	Humphrey Perdaems RA	cfo	ManpowerGroup Nederland	417
66 (71)	Wout Adema RA	lid raad van bestuur	St. Antonius Ziekenhuis	417

» Download de lijst

* De commissarisenlijst bij de Top accountant in business wordt binnenkort in een apart artikel op deze site gepubliceerd.

** Het omzetcijfer was aanvankelijk onjuist weergegeven, dit is aangepast.