Berry Wammes

De koppen worden gedomineerd door de mogelijke herintreding van het VK in de Noord Europese Unie. Na het uiteenvallen van de EU in 2020 hebben de Noord- en West-Europese landen zich verenigd in een nieuwe unie. Met aanzienlijk meer bevoegdheden dan de oude unie en niet meer met de natiestaat als basis, maar regio's. De bevoegdheden van de nationale parlementen zijn vergaand gereduceerd en regio's als de Randstad, Twente en Eindhoven hebben zetels in een nieuw gevormd Europarlement. Ook de nationale standard setters en toezichthouders zijn opgeheven en ondergebracht in Europese organen. De beroepsstandaarden worden opgesteld door een Financial Standards Board, bestaande uit gebruikers en beroepsbeoefenaren die de principes en beoogde werking van reporting,- governance- en auditstandaarden opstellen. Zij worden ondersteund door een technische staf met geavanceerde wiki-platforms voor de verdere uitwerking.

Snel scan ik nog even het beroepsnieuws. Een beursfonds is in grote problemen gekomen vanwege forse omzetdalingen in Azië. Ondoordachte strategie? Interessant is dat dit fonds niet beschikte over het nieuwe type accountantsverklaring, die de meeste ondernemingen wél gebruiken; een verklaring over de kwaliteit van de interne beheersing, op basis van een continue audit. De actuele discussie richt zich op de vraag of deze verklaring de problemen had kunnen voorkomen.

Ook check ik de toezichtsindex. Deze openbare en voor auditors verplichte index toont per kantoor en sectorbreed de kwaliteit van de uitgevoerde audits, op basis van continu uitgevoerd preventief toezicht. De toezichtsindex is de belangrijkste graadmeter voor de kwaliteit van de accountantscontrole en heeft enkele jaren terug de controleplicht vervangen. Vandaag staat hij op een bevredigende zeven procent, wat betekent dat zeven procent van de nu lopende audits niet aan de kwaliteitsnormen voldoet. Omdat het gaat over audits die nog in uitvoering zijn kunnen gebreken tijdig worden gecorrigeerd. De toezichthouders wisselen informatie over de oorzaken direct uit met kantoren en beroepsorganisaties, om er zo snel mogelijk van te leren. Niet te geloven dat je ooit eindeloos moest wachten op rapportages over gebreken die vervolgens pas jaren na dato werden bestraft in plaats van tijdig voorkomen.

Tenslotte lees ik een interessante uitspraak van de Europese Accountantskamer over een accountant die te zwaar heeft geleund op intelligente software bij het traceren van frauderisico's en daardoor een manipulatie van de blockchain over het hoofd heeft gezien. Zijn ontoereikende kennis van de ingebouwde algoritmes leidt tot een berisping. Terecht, zeker omdat hij zijn werk heeft verricht zonder te beschikken over het aanbevolen cybercertificaat van de NBA.

In Brussel woon ik de oprichtingsbijeenkomst bij van de Noord-Europese Accountants Associatie waarin zeven beroepsorganisaties zullen opgaan, waaronder de NBA. Het wordt een organisatie met een internationaal bestuur en een federatieve structuur, gericht op beroepsontwikkeling en belangenbehartiging.
Ik wandel naar het gebouw waar de bijeenkomst plaatsvindt; met zestien graden is het opmerkelijk fris voor de tijd van het jaar. Onderweg her en der leegstaande gebouwen: de onttakeling van de oude EU heeft nog steeds zijn sporen achtergelaten. Maar ook hier wordt hard gewerkt aan herbestemming, het gebouw waar ooit de ministerraad zetelde wordt een grote campus, een 'R&D Ecosysteem', waar aangesloten regio's kennis uitwisselen en joint ventures opzetten. Je merkt dat de sfeer is veranderd, de formele ambtelijk-bestuurlijke instelling heeft plaats gemaakt voor ondernemingslust en vernieuwingsdrift.

Ik wandel de hal van het gebouw in; via gezichtsscan en microchip-implantaat ben ik bij binnenkomst al geïdentificeerd. Een vriendelijke medewerkster heet me persoonlijk welkom en begeleidt me naar de zaal.

's Middags vergader ik, na een vlekkeloze treinrit van een uur, in Amsterdam met de ledengroep van zelfstandigen over het intervisieplatform. Met ruim de helft van het aantal leden is deze ledengroep inmiddels de grootste binnen de beroepsorganisatie. Het intervisieplatform stelt leden in staat elkaar te ondersteunen en te adviseren op basis van vergelijkbare beroeps- en competentieprofielen. Het is een succes, omdat het platform de inbreng van collega's uit de praktijk combineert met geavanceerde cursussoftware en een netwerk van topcoaches, en zo de leercurves van de aangesloten leden aanzienlijk heeft versneld. Probleem is echter dat de software te veel leden met gelijke achtergrond aan elkaar koppelt, wat tot tunnelvisies en een voorspelbare loopbaanontwikkeling leidt. De leden willen meer diversiteit en verrassing. We komen tot de conclusie dat we meer ‘serendipiteit’ moeten inbouwen.

Ik eindig de dag met een interview met het FD. Niet over het accountantsvak, want daarover valt al enige jaren vanwege de volledige transparantie niet zoveel nieuws meer te melden. De journalist wil weten wat we vinden van de risico's in de financieringsmarkt. Sinds de banken geen krediet meer verlenen aan het mkb is de financiering ervan vrijwel volledig in handen van peer-to-peer netwerken en crowdfunders. Accountants hebben veel kennis vergaard van dit type financiers, onder andere door nauw samen te werken met toezichthouders. We kunnen daardoor met gezag spreken. Dat is ooit wel eens anders geweest.

Ik verheug me op de theatervoorstelling waar ik die avond met mijn dochter heen ga. Er gaat toch niets boven ouderwets drama.

Berry Wammes
directeur NBA