Bij de start van een nieuw en druk seizoen blikt NBA-voorzitter Marco van der Vegte vooruit.

Discussie Column 06 januari 2021

De weg die voor ons ligt

Beste collega's,

Aan het begin van dit nieuwe jaar wens ik jullie allen veel gezondheid en veel geluk, zowel in je persoonlijk leven als in je werk. In voorgaande jaren hield de NBA een Nieuwjaarsbijeenkomst, maar om de bekende reden kan dat dit jaar niet doorgaan.

Op zo'n bijeenkomst is het gebruikelijk om even terug te kijken op het voorbije jaar. Ik wil dat hier ook doen, maar niet te lang. Van groter belang vind ik vooruit kijken, want de weg die voor ons ligt vraagt meer aandacht dan de weg die al is afgelegd.

2020 was in alle denkbare opzichten een ander jaar dan de jaren daarvoor. Dat is al vaak gezegd, het is bijna een cliché, maar toch is het wel waar. Juist in dat jaar vierden we als NBA het 125-jarig jubileum van het georganiseerd accountantsberoep. Niet zozeer de feestelijkheden - want die waren nogal beperkt - als wel de impact van de online evenementen die er zijn geweest, blijft mij bij. Wat we hebben laten zien is dat ons beroep midden in de samenleving staat, daar een wezenlijk onderdeel van uitmaakt en springlevend is. Velen van jullie hebben deelgenomen aan het online programma.

De maatschappelijke relevantie van het accountantsberoep, een van de strategische pijlers van de NBA, is afgelopen jaar weer aangetoond. Dat is niet alleen iets voor een jubileumevenement, het is iets waarmee wij als accountants elke dag onze meerwaarde kunnen laten zien. Móeten laten zien. Dat verwacht de samenleving van ons. En ik vind dat wij die uitdaging aan kunnen.

Dat blijkt bijvoorbeeld uit de rol die accountants spelen rondom het verantwoordingsproces van de steunmaatregelen van de regering. Vele miljarden werden uitgekeerd aan ondernemers - onze cliënten - die het erg moeilijk hadden. Die ondernemers vroegen advies, vroegen om verklaringen. De minister vroeg om hulp, vroeg om verantwoording. En Nederland mocht rekenen op zijn accountants. Wij kregen veel input van accountants uit het land, we gaven geen enkele keer niet thuis op de vragen. En we benoemen de dilemma's die we constateren, zowel publiekelijk als direct bij het ministerie van SZW en het UWV. Dat is die maatschappelijke relevantie, dat is het springlevende en voor onze economie essentiële beroep. Daarop mogen alle accountants trots zijn. We hebben een mooi vak en dat vervullen we met lef. Dat betekent ook: bij vragen of dilemma's elkaar helpen en op elkaar kunnen vertrouwen. Juist in deze onzekere tijden is dat heel belangrijk.

Dat gezegd hebbend, zijn we er nog niet. Deze week publiceerden wij het programma 2021-2023 van de Stuurgroep Publiek Belang. In dat programma zetten we vol in op verder verbeteren en vernieuwen, met focus op kwaliteit rondom twee hoofdthema's in de auditsector: fraude en continuïteit. We willen een grotere rol voor externe stakeholders in de uitvoering van dit programma, om zo ons maatschappelijk fundament verder te versterken. Accountants vervullen een sleutelrol in de bestrijding van fraude en witwassen. Ik vind het heel goed dat we samen met alle relevante spelers de schouders er onder zetten en ik verwacht veel van het programma van de stuurgroep.

We zijn er ook nog niet als het gaat om de verbeteringen die, als vervolg op de in 2020 verschenen rapporten (CTA, MCA), van ons worden verwacht. Samen met de kwartiermakers zijn we druk bezig om die verbeteringen vorm te geven. Er komen Audit Quality Indicators (AQI's), die uiteraard wel duiding behoeven. In andere sectoren zijn die heel gebruikelijk, in onze sector gaan we deze systematiek nu invoeren, om het begrip kwaliteit verder te objectiveren en beter controleerbaar te maken. Met een onomstreden kwaliteitsbegrip kunnen we beter werken aan onomstreden kwaliteit.

Ondertussen blijft de NBA alle accountants ondersteunen, die met vaktechnische of praktische vragen worstelen. Onze Helpdesk, die in 2020 overuren draaide, blijft natuurlijk ook in 2021 beschikbaar. We hebben net Alert 43 uitgedaan, over het voldoen aan de ESEF-vereisten. Vlak voor Kerstmis verscheen Handreiking 1147, waarin we waarschuwen voor de tijdigheid van jaarrekeningen als gevolg van de pandemie. En er is meer te verwachten. In de komende dagen stuurt de NBA een open brief aan MKB Nederland, waarin wij concreet aangeven wat ondernemers in het mkb nu zouden moeten doen om de storm te weerstaan. Die brief is opgesteld samen met collega's in het mkb, die precies weten tegen welke zaken ondernemers aanlopen. Ondernemers die het heel moeilijk hebben als gevolg van de huidige lockdown. Ook zij moeten kunnen rekenen op hun accountants. De campagne met dat thema krijgt dit jaar, speciaal voor de mkb-praktijk, een vervolg. De start daarvan is mede afhankelijk van de ontwikkelingen rondom de pandemie.

Collega's, ik richt mij tot jullie allemaal. Of je openbaar accountant bent, of je voor het mkb werkt of in de oob-sector actief bent, of je accountant in business bent, of je voor de overheid werkt of intern accountant bent. Wat ons bindt is de titel accountant. Ik ben blij dat de ALV van december ingestemd heeft met onze plannen voor een nieuwe inrichting van de beroepsorganisatie. Daarin komt de ontwikkeling van het beroep en de ontwikkeling van de individuele beroepsuitoefenaar meer centraal te staan, respectievelijk in faculties en communities. De weg naar die omvorming was hobbelig, we moesten samen heel veel leren en dan mag het ook best schuren. Maar met de besluiten van de ledenvergadering is nu wel de cruciale stap gezet naar die nieuwe governance. In 2021 krijgen we daar allemaal mee te maken. Dat is maar goed ook, want zoals ik al bij de ALV zei: de nieuwe governance betekent concrete winst voor elke accountant.

We staan aan de vooravond van wat traditioneel het busy season is. Daar komen ongetwijfeld veel werkzaamheden bij, mede als gevolg van de economische steunpakketten van de regering. Ik wens iedereen daarbij heel veel succes. Op een Nieuwjaarsreceptie zou ik nu iedereen uitnodigen om samen met mij het glas te heffen. In een blog is dat een beetje gek. Maar de boodschap blijft: Ik wens jullie allen een heel gelukkig en gezond 2021!