Bij de start van het nieuwe jaar blikt NBA-voorzitter Kris Douma vooruit, niet alleen naar 2023 maar ook naar de toekomst van de beroepsorganisatie.

Voorzitterscolumn 03 januari 2023

Nieuwjaarsbericht

Allereerst wens ik alle accountants een gezond en voorspoedig 2023!

Eind 2022 heeft de ledenvergadering mij voor een tweede jaar (her)benoemd als voorzitter van de NBA. Dat doet me vanzelfsprekend deugd. We zien als bestuur uit naar 2023, met onder andere aandacht voor de verplichte PE rondom duurzaamheid, de instelling van het Belanghebbenden Orgaan voor Beroepsreglementering (BOB), de verschillende dossiers op het gebied van terugbetaling van belastingschuld en energiesteun. Ook in 2023 rekent Nederland op zijn accountants! Ten slotte volgt eind 2023 het einde van de opdracht van de kwartiermakers. Wij zetten het werk op fraude, continuïteit, duurzaamheid en cultuur 'onverdroten' voort. En we denken natuurlijk na over de verdere toekomst. 

Strategische update NBA: 'Maatschappelijk relevant en gewaardeerd'

Het afgelopen halfjaar hebben bestuur en directie van de NBA gewerkt aan een strategische update. De ontwikkelingen van de laatste jaren, zowel binnen de sector als daarbuiten, vormen daarvoor de belangrijkste aanleiding. Vanuit die 'externe blik' hebben we ons geconcentreerd op de vraag: Waar staat de NBA (ook al weer) voor? De wettelijk omschreven taken van de NBA zijn hierbij als vertrekpunt gehanteerd. Dat leidde tot een karakterisering van de toekomstige NBA als "maatschappelijk relevant en gewaardeerd". Uiteindelijk heeft dat geleid tot de formulering van vijf strategische vraagstukken.

1. Waar staan wij voor als beroepsgroep? 'Vertrouwen in het maatschappelijk verkeer'

De fundamentele beginselen: professionaliteit, integriteit, objectiviteit, vakbekwaamheid en zorgvuldigheid, en vertrouwelijkheid staan borg voor de kwaliteit van ons werk. In de rolopvatting van de accountant staat het 'publiek belang' centraal. Op korte termijn starten we een programma waarin we als NBA (met de leden!) voor alle geledingen in het beroep een proces doorlopen om te komen tot een geactualiseerd beeld van wat het betekent om bij te dragen aan het 'vertrouwen in het maatschappelijk verkeer'. Dat gaan we doen met een cultuurprogramma voor alle Wta-kantoren, in een gezamenlijk project met de SRA en de Novaa voor de samenstelpraktijk en met de faculty Ethiek, Cultuur en Gedrag voor de interne accountants en de accountants in business.

2. Aantrekkelijkheid en ontwikkeling van het beroep en de opleiding

Krapte op de arbeidsmarkt dwingt ons ook te kijken naar de aantrekkelijkheid van het beroep en de opleiding. Dat wordt ook erkend door zowel de onderwijsinstellingen (binnenkort verschijnt het rapport 'Stip op de horizon') als de kwartiermakers. De huidige opleiding lijkt door alle ontwikkelingen (digitalisering, risicomanagement, duurzaamheid etc.) te worden overladen. Dat gaat ten koste van de studeerbaarheid en uiteindelijk ook ten koste van de kwaliteit van de beroepsuitoefening. De NBA start samen met belanghebbenden een proces van heroriëntatie op het beroep (en de beroepsopleiding), vanuit de gedachte dat differentiatie en specialisatie van opleiding en beroep nodig zal zijn. Dit moet binnen een jaar leiden tot aangepaste beroepsprofielen en snel daarna tot aanpassingen in de opleiding.     

3. Kwaliteit en de accountant in de organisatie

De fundamentele beginselen en rolopvatting van de accountant staan borg voor de kwaliteit van ons werk. Om daaraan ook in de praktijk invulling te geven, is een accountantsorganisatie nodig die daarvoor ruimte biedt en stimuleert. Steeds meer maatregelen ter verbetering van de kwaliteit van de audit zijn niet gericht op de individuele beroepsbeoefenaar, maar op de accountantsorganisaties. Denk bijvoorbeeld aan organisatiecultuur, audit quality indicators, samenwerken en kennis delen in teams, de organisatie en de sector, aanwijsbevoegdheid van de NBA. In de loop van 2023 wil het NBA-bestuur een open dialoog starten onder leden en stakeholders om de consequenties te doordenken van deze ontwikkelingen. Doel is om op middellange termijn (circa twee jaar, de laatste ledenvergadering van 2024) conclusies te trekken.

4. De NBA als 'levend(ig)e vereniging'

NBA Helpt, webinars (NOW, duurzaamheid en andere), Accountant.nl, deelname in commissies: De NBA is van en voor de leden. Faculties en communities komen van de grond. Maar de NBA wil meer en start een programma om het engagement tussen NBA en leden te versterken en de betrokkenheid van leden te vergroten. Dit met als doel een levend(ig)e vereniging te worden, waarin een groeiend aantal leden op een of andere manier actief deelneemt in de activiteiten en het werk van de NBA.

5. Toekomstige organisatie en governance NBA

De hierboven geschetste uitdagingen maken duidelijk dat de NBA sinds haar ontstaan (Wta, fusie NIVRA en NOvAA) in een steeds dynamischer omgeving actief is. Dat was de afgelopen jaren zo en dat zal ook in de toekomst zo blijven. Niet uitgesloten is dat de NBA ook zelf moet veranderen om al die uitdagingen effectief aan te gaan. Het bestuur hoopt dat de contouren van de toekomstige NBA-organisatie in de loop van 2023 duidelijk zijn. In dat geval zal eind 2023 een proces starten, met name om te komen tot een heroriëntatie op de governance van de NBA.  

Vooruitgang

Tot slot: Er is belangrijk work in progress, er zijn belangrijke uitdagingen voor de toekomst en er is de vaste overtuiging dat de sector 'in het publiek belang' vooruitgang kan maken in kwaliteit, in continue samenspraak met de leden en met de samenleving, met talrijke stakeholders. Nederland rekent op zijn accountants, dat blijft!

Mede namens de collega-bestuurders van de NBA wens ik alle accountants heel veel succes en graag tot snel ziens bij de NBA.