Discussie Opinie

Assurancerapport 3900N is verwarrend

Bij het accountantsonderzoek naar de NOW-verantwoording is zowel sprake van een redelijke als een hoge mate van zekerheid. Dat zorgt voor verwarring, meent Gert van der Vliet.

Gert van der Vliet

Bij controleplichtige organisaties die een NOW-subsidie aanvroegen van meer dan €100.000 en bij alle organisaties waar de subsidie hoger is dan € 375.000, dient de aanvraag tot vaststelling van het subsidie vergezeld te gaan van een assurance-rapport. De NBA heeft hiertoe een standaard uitgevaardigd waarbij een vermetel kunststuk is uitgehaald. Ze heeft namelijk in één standaard twee niveaus van zekerheid van regelgeving voorzien. Deze standaard gaat als ‘Standaard 3900N’ door het leven. En op basis van die standaard kunnen zowel assurance-opdrachten met een beperkte mate van zekerheid uitgevoerd worden, als assurance-opdrachten met een redelijke mate van zekerheid.

Daar waar het gaat om de beperkte mate van zekerheid is in samenwerking met het UWV gekomen tot een consistente verklaring, waarin duidelijk wordt uitgelegd wat de lezer van de accountant mag verwachten. Dat is anders bij de onderzoeken en rapportages die met een kennelijk redelijke mate van zekerheid moeten worden uitgevoerd.

Het begrip redelijke mate van zekerheid klinkt accountants bekend in de oren. Immers, zo wordt geleerd, ook al doet een accountant alles wat van hem (of haar) wordt verwacht, dan nog biedt hij geen absolute zekerheid. In de NV COS krijgt dit gestalte in Standaard 200. Want, zo stelt de Standaard in artikel 5, de accountant moet een redelijke mate van zekerheid verkrijgen. Om hier direct aan toe te voegen: een redelijke mate van zekerheid is een hoog niveau van zekerheid. Deze verwarrende semantiek treft gelukkig slechts de lezers van de NV COS; zij blijft het maatschappelijk verkeer bespaard. Want, trots als hij is, naar het maatschappelijk verkeer communiceert de accountant slechts de hoge (..) maar geen absolute mate van zekerheid in zijn verklaringen. De lezer van het accountantsoordeel houden we hiermee wel voor de gek. Die leest alleen 'hoge' en denkt 'hoge'. Terwijl de accountant op basis van zijn eigen standaarden niet meer dan redelijk had moeten schrijven.

In de snel geproduceerde voorgeschreven teksten van het UWV, waarnaar Standaard 3900N in artikel 77 verwijst, lijkt het UWV het spoor ook bijster te raken. En dat kan best eens haar oorzaak vinden in het feit dat het UWV zich niet bewust is van de lading die accountants aan het woord redelijk geven. Het UWV schrijft in een aantal gevallen voor dat zij een assurance-opdracht met een redelijke mate van zekerheid verlangt. En zo wordt het woord redelijk, dat accountants angstvallig voor zichzelf dachten te hebben gehouden, nu opeens niet slechts een woord, maar een zelfstandig 'zekerheidsniveau'.

Hierbij moet de beroepsgroep zich afvragen of het wel zo verstandig is om een extra zekerheidsniveau te accepteren. Immers als accountant zijn we sinds jaar en dag gewend om op basis van de volledige set aan standaarden werkzaamheden te verrichten, waarvan we tegen het maatschappelijk verkeer durven zeggen dat het een hoge mate van zekerheid oplevert. Het is dan maar de vraag met welke mix aan werkzaamheden de beroepsgroep dit hoge niveau afschaalt naar een redelijk niveau. De NBA zou kunnen stellen dat dat redelijke niveau gehaald wordt wanneer de accountant zich houdt aan de bepalingen van Standaard 3900N. Maar zo makkelijk gaat dat niet.

Er rijst mijns inziens terecht verwarring. Waar accountants tot op heden in hun verklaringen de doelstelling (i.q. met een redelijke mate van zekerheid een oordeel verkrijgen) van de opdracht niet noemen, doet het UWV dat plotseling wel. Zij schrijft heel duidelijk in de voorgeschreven standaardtekst in de paragraaf De basis voor ons goedkeurend oordeel dat de opdracht gericht is op het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid. En daarmee doet ze dat wel beter dan de accountant, die dat zelf nooit aandurfde. De accountant durfde het alleen aan om in de paragraaf Onze verantwoordelijkheid gewag te maken van de hoge maar geen absolute zekerheid waarmee zijn onderzoek werd uitgevoerd.

De helderheid die het UWV schiep doet zij echter direct teniet, door in hetzelfde assurancerapport in de paragraaf Onze verantwoordelijkheid ook de tekst hoge maar geen absolute zekerheid voor te schrijven.

En zo staan redelijk en hoog gebroederlijk naast elkaar en hebben we nu één assurancerapport met twéé duidingen. Van het accountantsonderzoek naar de NOW-verantwoording wordt zowel gesteld dat het een redelijke én een hoge mate van zekerheid kent. En dat is nu allemaal leesbaar voor het maatschappelijk verkeer. Geen semantiek meer achter de schermen. Gewoon duidelijk gecommuniceerd. Maar wel verwarrend.

De Accountantskamer ziet, volgens een recent artikel in het FD, veel NOW-gerelateerde klachten op zich afkomen. Het is dan de vraag of accountants in alle redelijkheid wel te veroordelen zijn als ze in hoge mate fouten hebben gemaakt. Daar loop ik maar niet op vooruit, maar het zit niet lekker.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Gert van der Vliet RA is partner bij Confirm Accountants. Hij schrijft dit artikel op persoonlijke titel.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.