Incubatietijd
Kwaliteitsmaatregelen, governance, toekomstvisie: thema’s die binnen de NBA momenteel om veel aandacht vragen. Daardoor zou je soms bijna vergeten dat er tegelijk veel inspanningen worden gepleegd om financiële en administratieve problemen in goede banen te helpen leiden. Dat heeft alles te maken met de signalerende functie van de accountant.
Dit artikel is verschenen in Accountant Q2, 2016
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
In 2008 zijn we als NBA gestart met het project Kennis Delen, dat vooral zichtbaar is via de reeks publieke management letters die sindsdien zijn uitgebracht. Maar daarnaast fungeert de NBA veelvuldig als gesprekspartner en wordt er hard gewerkt aan oplossingen voor actuele financiële en administratieve problemen. Ik denk aan de publieke sector, waar met name in de zorg en bij gemeenten sprake is van zeer intensief contact. Dat komt zowel ten goede aan onze leden als aan het maatschappelijk verkeer.
Daarbij wordt ook het accountantsberoep keer op keer geconfronteerd met problemen rondom ondoordachte of haastige wet- en regelgeving. Dat hebben we onder andere ervaren rondom de decentralisatie in het sociale domein, bij de Wet normering topinkomens en bij fiscale wetgeving. De NBA vervult in toenemende mate de rol van waakhond en monitor, om de gevolgen van onzorgvuldige wetgeving tijdig te adresseren. Een ander - saillant - voorbeeld is de recent voor ons eigen beroep ingediende implementatiewet. Een ondoordachte definitie daarin had ertoe kunnen leiden dat een substantieel deel van onze leden geen verklaring meer had kunnen afgeven.
Iedereen, ook de NBA, snapt de politieke wens om tot stand gekomen wetgeving zo snel mogelijk in te voeren. Maar tijdige wetgeving moet wel ruim voor de invoeringsdatum formeel worden vastgesteld, zodat instellingen, accountants, juristen, softwareleveranciers en anderen hierop kunnen anticiperen. Niet-tijdige regelgeving leidt tot het tijdelijk buiten werking stellen van onderdelen, reparatiewetgeving, het dubbel uitvragen van gegevens en meer. Al met al cumulerend in hoge invoeringskosten en irritatie. Actal-voorzitter Jan ten Hoopen benadrukte recent dat veel bedrijven inmiddels accountants inhuren voor administratieve processen en zo nieuwe regeldruk ‘weg organiseren’. Maar dat kost ook weer geld.
Accountants zijn degenen die uiteindelijk moeten verklaren of de financiële gevolgen van nieuwe wetgeving correct in de jaarrekening staan weergegeven. De vele discussies die in de praktijk ontstaan over het al dan niet administratief juist en volledig invoeren van nieuwe verplichtingen onderstrepen dat nieuwe wetgeving regelmatig onvoldoende doordacht is. Vraag is uiteraard wat we er aan kunnen doen. Moet er een ‘incubatietijd’ voor nieuwe wetgeving komen? Drie maanden verplichte bedenk- en voorbereidingstijd, zodat we geen situaties meer meemaken waarin een wet vlak voor Kerst door de Eerste Kamer wordt gejaagd en vervolgens per 1 januari van kracht wordt? Het lijkt me een goed idee.
Ten slotte iets heel anders: als dit blad verschijnt ben ik een jaar actief als NBA-voorzitter. Mijn benoeming riep tijdens de ALV van juni 2015 wat discussie op. Ik ben blij dat ik in mei jl. van de ledenvergadering brede steun heb gekregen om ook een tweede jaar als voorzitter vorm te geven aan de inrichting van ons beroep. Ik doe mijn best om dat in mij gestelde vertrouwen verder waar te maken.
Pieter Jongstra is voorzitter van de NBA.