Magazine 22 september 2017

Bronnen

The future is here - or not? - Chief value officer - Wetenschappelijke parels - Het geheim van de notaris - Fraude.

Dit artikel is verschenen in Accountant Q3, 2017

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Rob Heinsbroek

The future is here - or not?

Beroepen die een monopoliepositie bezitten in kennis en expertise zijn achterhaald, niet praktisch, te duur en maatschappelijk amper nog noodzakelijk.

Zo, dat is even een binnenkomer in dit boek, dat in 2015 verscheen en in de afgelopen twee jaar al behoorlijk de talk of the town is geweest. De auteurs noemen bovenstaande monopoliepositie the grand bargain en die is onder andere van toepassing op de beroepsgroep van accountants met de wettelijk regulering van het beroep zoals in Nederland.

Al deze specialistische beroepen (zoals accountants, medici, juristen - in de woorden van de auteurs ‘professionals’) zoals we ze vandaag kennen zullen vanzelf verdwijnen, met name door technologische vernieuwing. Alhoewel, even nuanceren. Volgens de Susskinds zullen de beroepen niet helemaal verdwijnen, maar wel fundamenteel veranderen in de wijze waarop professionals werken én de manier waarop hun kennis beschikbaar komt. En met name gaat het om dat laatste. Als zogenaamde expertsystemen (op basis van Artificiële Intelligentie) de specialistische kennis beschikbaar maken, hebben we de professionals amper nog nodig.

En deze kennis is niet enkel beschikbaar voor diegenen die de gepeperde facturen konden betalen, nee, deze kennis is breed maatschappelijk beschikbaar zodat het kennismonopolie ook nog eens teniet gaat.

Tevens hebben de auteurs oog voor morele implicaties van deze ontwikkelingen; welke beslissingsruimte blijft er over voor menselijke deskundigen, kunnen we bepaalde sectoren in de maatschappij overdragen aan expertsystemen of juist niet? Denk aan medische beslissingen. Ook hier staan bij de Susskinds de seinen snel op groen.

Een thema wat ik wel mis in het boek is dat van cybersecurity. Je kunt de krant niet openslaan of je leest dat er weer een systeem is gehackt, en dat gevoelige informatie op straat ligt. Wat nu als dit bij een gecentraliseerd expertsysteem gebeurd?

In elk geval, de auteurs beargumenteren hun zaakjes op zich erg netjes. Maar... het zal niet de eerste keer zijn dat een technologische ontwikkeling schromelijk wordt overschat. Hoe zat dat ook alweer, ‘voorspellen is moeilijk, vooral als het de toekomst betreft’. Juist. Hoe dan ook, een erg interessant boek.

Richard & Daniel Susskind: the Future of the Professions - how technology will transform the work of human experts, Oxford University Press 2015, ISBN 978-0-19-871339-5

Chief value officer

We beginnen meteen met een positieve noot: accountants can save the planet.

Beetje overdreven? Misschien wel, maar Mervyn King is heilig overtuigd van de waarde van integrated reporting en de rol van de financieel professional hierin. En deze laatste is zowel de cfo (die dus eigenlijk een cvo moet zijn) en de accountant.

Hiervoor moet wel het nodige veranderen; met name in de corporate governance van bedrijven en ook de opleiding van de accountant. “The finance professional has a critical role to play in the change from maximizing profits for shareholders to maintaining value creation in a sustainable manner.” King ziet in sommige landen al de nodige stappen gezet worden maar het gaat hem niet snel genoeg.

Voelt u zich aangesproken door bovenstaande quote? Leest u dan de overige 114 pagina’s ook even. Goed te doen en een goed verhaal.

Mervyn King and Jill Atkins: Chief Value Officer - accountants can save the planet, Greenleaf Publishing Limited 2016, ISBN-13: 978-1-78353-293-3

Wetenschappelijke parels

Weet u wat de meest boeiende en snelst ontwikkelende wetenschap is? Paleoantropologie. Serieus? Jazeker, de paleoantropologie bestudeert de uitgestorven mensachtigen en bij elk botje, halve kaak of een afdruk van een kies moeten de gangbare theorieën over het ontstaan van de mens weer op de schop.

Maar wetenschap zit ook in uw nieuwste model smartphone tot eigenlijk alles wat u elke dag gebruikt. En om nu te weten te komen wat echt belangrijk is, kunt u handig gebruikmaken van deze prima uitgave, waarin dit keer 193 wetenschappers uit veel verschillende disciplines de jaarlijkse edge-vraag ‘Wat is het meest interessante en belangrijke recente wetenschappelijke nieuws?’ hebben beantwoord.

Het resultaat is een zeer lezenswaardige bundel die met inmiddels 528 pagina’s elk jaar dikker wordt.

Diverse auteurs: Wetenschappelijke parels - het belangrijkste wetenschappelijke nieuws volgens 193 ‘briljante geesten’, Maven Publishing BV 2017 (Nederlandse vertaling), ISBN 978 94 9249 315 6

Het geheim van de notaris

De notaris is van oudsher een van de notabelen van de lokale gemeenschap, een keurige heer of dame die de hele dag met gewichtige papieren bezig is.

Althans, zo lijkt het, maar achter die wereld van de papieren schuilen prachtige verhalen en voorvallen over het lief en leed wat mensen meemaken, heerlijk opgetekend in dit boekje. Grappige en soms ontroerende stukjes over alles wat een notaris achter de gesloten deur van het notariskantoor meemaakt.

En uiteraard bekruipt ons bij het lezen al snel de gedachte ‘Deze optekening moet toch ook voor de accountant kunnen?’ Die saaie rekenmeesters maken toch ook heel wat grappige, spannende en soms onthullende dingen mee. Wie durft?

Johan Nebbeling: Het geheim van de notaris - de Russische minnares, de jaloerse erfgenaam en andere waargebeurde verhalen, Haystack 2017, ISBN 9789461262141

Fraude

Over fraude raken accountants niet snel uitgesproken en ook bij de NBA zijn we druk doende een beleidsplan te formuleren inzake opsporing en voorkoming van fraude, en de rol van de accountant hierin.

Dus een overzicht van een kloeke 772 pagina’s is nuttig om uw kennis weer eens geheel op te frissen over fraude, fraudepreventie en - bestrijding.

Als ik er één hoofdstukje uit mag lichten, wijs ik u even op het hoofdstuk over journalistieke fraude waarin een serieus pleidooi wordt gehouden voor een journalistieke eed. Diverse argumenten voor invoering hiervoor lijken zo weggelopen te zijn uit de discussies omtrent het invoeren van de beroepseed voor accountants.

A.E. van Almelo, A.B. Hoogenboom, E.R. Muller, M. Pheijffer (redactie): Fraude - fraude en fraudebestrijding in Nederland, Wolters Kluwer 2016, ISBN 978 90 13 13930 3