Geknipt en geschoren: Peter Schimmel
Forensisch accountant Peter Schimmel (1960) is partner bij Grant Thornton in Rotterdam. Hij leerde het vak van onderzoeker bij de Belastingdienst en is naast registeraccountant ook Certified Fraud Examiner. Deze zomer gaf hij de aftrap voor een stevig debat over de rol van de accountant bij het signaleren van fraude. “Of iemand schuldig is, is niet aan ons om te bepalen.”
Dit artikel is verschenen in Accountant Q4, 2018
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Vraagt de haardracht om bijzonder onderhoud?
“Tegenwoordig ga ik in Bussum naar de kapper, een beetje dorps. Eigenaresse Stella is er verantwoordelijk voor om mijn haar zo lang mogelijk te houden. Zolang het maar geen matje wordt. Een echte onderneemster, ooit had ze met haar man een Megapool winkel. En ze heeft een pinapparaat dat het altijd doet, dat kun je niet van elke kapsalon zeggen. Dat is mijn beroepsdeformatie.”
Is de kappersbranche extra gevoelig voor fraude?
“Dat geldt voor elke sector waar veel cash geld omgaat. Ik zie het in dit dorp ook: kapsalons, nagelstudio’s, van die fruitsapwinkels. Vaak staat er geen pinapparaat, alles gaat contant. In Nederland praten we volgens
schattingen over zo’n 55 miljard euro aan zwart geld, dat moet ergens naar boven komen. Er is heel veel aan de hand, we zien echt maar een klein deel.”
Private forensische accountancy begon bij KPMG. Daarna volgden allerlei andere partijen. Hoe ziet het vak er inmiddels uit?
“Ik heb bij KPMG gewerkt met Jaap ten Wolde, maar ben opgeleid als onderzoeker bij de Belastingdienst, net als Marcel Pheijffer en diverse anderen. Momenteel begeven zowel advocaten als accountants zich op dit terrein. Uiteindelijk gaat het er om dat je goed onderzoek doet. Onze taak is het vaststellen van feiten, sporenonderzoek doen in een financiële omgeving. Zo kunnen we gebeurtenissen met personen verbinden. Of iemand (on)schuldig is, is niet aan ons om te bepalen. Dat doet de rechter. Daarin verschil ik van Ten Wolde, die vindt dat de klant recht heeft op een oordeel van de deskundige. Je moet alleen de feiten presenteren. Feiten maken het recht.”
Een steentje in de vijver over de rol van de accountant rondom fraude zorgde deze zomer voor een levendig debat. Blijkbaar raakte u een gevoelige snaar.
“Mijn standpunt was niet nieuw. Fraude wordt door mensen gepleegd, niet door systemen. De accountant is onvoldoende toegerust om dat te ontdekken. Als je druk- en rationalisatiefactoren die in de hoofden van
mensen spelen niet meeneemt, mis je tweederde van het verhaal en daardoor de mate van acceptatie van de AO/IB. De dief maakt de gelegenheid, niet andersom. Ook wij als forensisch accountants kunnen niet alles ontdekken. Maar door meer te investeren in teams, in de ‘integriteitshoek’, is er wel veel te winnen.”
Is data-analyse de oplossing voor het fraudevraagstuk in de accountancy?
“Er kan in ieder geval veel meer mee worden gedaan. Accountants zouden zelf meer basiskennis moeten hebben in dit opzicht. Het is tot nu altijd de specialist die dat heeft. Maar het helpt enorm. Op heel veel factoren kun je analyses loslaten. Druk kun je meten, moraliteit kun je meten. Maar de echte creatieve geest, als het over fraude gaat, die ga je er nog niet mee vangen.”
Wat doet Peter Schimmel als hij niet op jacht is naar feiten?
“Ik ben 58 en in een fase waarin ik op zoek ben naar zingeving. Maar ik ben eigenlijk altijd met mijn vak bezig. Het is moeilijk loskomen van dit werk. Het zijn vaak heel persoonlijke verhalen waar je bij betrokken raakt. Dat vreet je wel eens op.”
Hairstudio Estelle, Bussum
Een kapsalon in hartje Bussum. Gezelligheid, luxe en vakmanschap staan centraal. Peter Schimmel werd geknipt door eigenaresse Stella.