Magazine 01 januari 2005

Engelse controlerichtlijnen 'leidend': een onwijs besluit

Vanaf 1 januari 2005 zijn de Engelse IFAC-controlerichtlijnen leading. Gezien de Angelsaksische achtergrond daarvan is dit volgens Jan Achten een onwijs besluit.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 5, 2005

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Jan Achten

Op 11 oktober 2004 maakte het NIVRA bekend dat vanaf 1 januari 2005 de Engelse tekst van de richtlijnen voor de accountantscontrole leidend zullen zijn. Dat zijn de richtlijnen van de IFAC (International Federation of Accountants), mogelijk aangevuld met vertaling in het Engels van specifiek Nederlandse richtlijnen. De mededeling laat zich daar niet over uit, noch over of de NOvAA het NIVRA-standpunt volgt.

Toegegeven, het Engels van de IFAC leest beter dan de Nederlandse vertaling. Deze vertaalt bijvoorbeeld schijnbaar universeel ‘management’ consequent in ‘leiding van de huishouding’. Schijnbaar, want uit de tekst blijkt duidelijk dat het om ondernemingen gaat (voor specifieke overheidsaspecten worden afzonderlijke paragrafen opgenomen), helemaal als je even later de aandeelhoudersvergadering ziet verschijnen.

Voordat we aan de nadelen beginnen, eerst de overweging: waarom internationaal gevolgde standaarden? De voordelen lijken groot: er is geen twijfel over negatieve Nederlandse afwijkingen en accountants kunnen met internationale standaarden beter grensoverschrijdend werken. Het probleem is echter dat de IFAC-standaarden vooral in naam internationaal zijn. In feite gaan ze echter uit van een Angelsaksisch referentiekader. Daar is door het NIVRA niet adequaat op gereageerd.

Een voorbeeld: in RAC 550 Verbonden partijen zegt de Engelse tekst (paragraaf 7.c) dat de accountant ‘should inquire as to the affiliation of directors and officers with other entities’. Het NIVRA: ‘informeren of de leiding of het leidinggevend personeel van de huishouding deel uitmaakt van belangrijke organen van andere huishoudingen’. Het Angelsaksische referentiekader is een unitaire bestuursstructuur (one-tier board), zonder commissarissen. Dus hoeft de accountant van het NIVRA blijkbaar niet na te gaan of commissarissen verbonden zijn met andere ondernemingen?

In RAC 570, paragraaf 28 staat de procedure: Reading minutes of the meetings of shareholders, the board of directors and important committees for reference to financing difficulties. In de vertaling is het geen ‘comité’ geworden maar ‘orgaan’. De raad van commissarissen wordt niet bij name genoemd, maar is overigens het enige overige afzonderlijke orgaan.

RAC 505 Externe bevestigingen heeft als referentiekader het Angelsaksische betalingssysteem met cheques, dat een effectief controlemiddel als afloopcontrole onmogelijk maakt. Geen woord in de Nederlandse vertaling over dit effectieve controlemiddel in het girale Nederlandse betalingsverkeer.

Wijsheid zou zijn om te zien wat de reële internationale beginselen van accountantscontrole zijn, te beoordelen of het Angelsaksische referentiekader aanpassing behoeft (uiteraard zonder verlaging van het niveau) en vanuit deze beoordeling de Nederlandse teksten te schrijven, zonodig met Engelstalige uitleg (het hoeft geen rechtstreekse vertaling te zijn) van de Nederlandse aanpassingen. De uitleg dient met name duidelijk te maken dat de Nederlandse aanpassing is bedoeld om het niveau van de standaarden te waarborgen.

De keuze voor het ‘leidend zijn’ van de Engelstalige teksten is dan ook een onwijs besluit. Als we het zo graag in het Engels willen zeggen: blame you!

Noot
Jan Achten is werkzaam bij BDO. Deze opinie is geschreven op persoonlijke titel.