Nieuws 28 september 2016

Transparantieverslag Deloitte: geen reis, maar een journey

Deloitte worstelt met het vinden van een oplossing voor het spanningsveld tussen advies- en controlediensten onder één dak, vindt dat het besluit tot afblazen van de accountantswissel een integer besluit was dat slecht was gecommuniceerd, en komt momenteel goed door auditinspecties heen.

Björn Remmerswaal

Het bovenstaande is een greep uit de zaken die het accountantskantoor in zijn transparantieverslag bespreekt. Het transparantieverslag is tegelijk verschenen met het jaarverslag over boekjaar 2015/2016, waarin het kantoor een omzetstijging van 19,6 procent realiseerde.

Bonus/malus

Deloitte wijst er in het transparantieverslag op dat het kantoor goed op weg is met het uitvoeren van de in 2014 gepresenteerde maatregelen uit het NBA-rapport In het publiek belang. Ook zou het kantoor momenteel goed door de inspecties van de PCAOB en de AFM komen wat betreft kwaliteitsbeheersing en individuele controles van oob's.

Een van de methodes die Deloitte hanteert om de auditkwaliteit te handhaven is het bonus/malus-systeem koppelen aan de interne en externe inspecties. Niet toereikende controledossiers kunnen leiden tot een malus voor de partners/directors die aan het dossier werkten en goede resultaten kunnen tot een bonus leiden.

"Zoals eerder gecommuniceerd zien wij de ontwikkelingen op het gebied van kwaliteit als een ‘journey’", aldus de organisatie. Deze 'journey' ('reis' in goed Nederlands), is de reden waarom Deloitte meent niet altijd te kunnen spreken van behaalde doelstellingen, omdat de impact van de maatschappij op de accountant en de verwachtingen van die maatschappij continu veranderen.

InterNos

Het verslag memoreert ook nog de kritiek op de in september 2015 afgeblazen accountantswissel. Deloitte wilde destijds niet van EY afscheid nemen, omdat PwC, de beoogde nieuwe accountant, weigerde het niet-consolideren van de stichting InterNos goed te keuren. InterNos is een stichting waarin de goodwillrechten van de partners van Deloitte zijn ondergebracht.

Deloitte meent dat die beslissing destijds integer is geweest: "Hoewel we deze beslissing op integere gronden hebben genomen was de communicatie rondom dit traject niet goed en hebben we hier als organisatie flink van geleerd. Inmiddels hebben wij besloten om komend jaar van externe accountant te wisselen."

Spanningsvelden

Verder noemt Deloitte twee spanningsvelden die momenteel bestaan voor accountantsorganisaties. Zaken die zij ook vorig jaar in het transparantieverslag hebben aangekaart, maar die nu volgens het kantoor nog "onverminderd bestaan". Het gaat om het spanningsveld tussen "de hoge maatschappelijke verwachtingen van het werk en de verantwoordelijkheid van de accountant en dat wat hij of zij waar kan maken binnen het bestaande regelgevend kader waarin hij of zij opereert" en het spanningsveld rondom de scheiding van advies- en controlediensten.

Wat het eerste spanningsveld betreft zegt het kantoor dat beter en transparanter communiceren en de uitgebreide controleverklaring goede middelen zijn om meer begrip in de samenleving te kweken voor de formele kaders waarbinnen de accountant opereert. Maar dat heeft nog niet een duidelijk maatschappelijk effect gehad voor zover Deloitte kan inschatten: "Het afgelopen jaar is nog niet richtinggevend geweest voor de wijze waarop het spanningsveld zich gaat ontwikkelen."

Scheiding controle en advies

Wat het spanningsveld rondom de scheiding van controle en advies betreft wijst de organisatie erop dat de publieke beeldvorming over controle zich in de praktijk meer dan eens automatisch uitstrekt naar de adviesdiensten en dat dat tot problemen leidt. "Ook op dit […] spanningsveld zal een goed antwoord gevonden moeten worden; een antwoord dat bovendien de steeds zwaardere onafhankelijkheidstoets moet kunnen doorstaan waar het betreft de combinatie van verschillende diensten onder één dak."

Deloitte zegt dat de raad van commissarissen (rvc) daar alert op moet blijven, maar lijkt aan te geven dat de adviesdiensten soms een onweerstaanbare toevoeging zijn op controlewerkzaamheden. "Een belangrijke overweging daarbij is dat kwaliteit en innovatie van de auditdiensten zeer gebaat zijn bij de expertise en innovatieve kracht van de advisorybedrijfsonderdelen van Deloitte. Audit Analytics, een belangrijk onderdeel van Deloitte’s Distinctive Audit programma, is daarvan een goed voorbeeld. Mede onder invloed van eerdergenoemd spanningsveld heeft Deloitte besloten Risk Services als aparte function te positioneren."

• Deloitte Transparantieverslag 2015/2016
• Deloitte Jaarverslag 2015/2016