Nieuws 18 mei 2017

KPMG: Nieuwe verslaggevingsstandaard verzekeringscontracten biedt betere vergelijkbaarheid

De nieuwe verslaggevingsstandaard voor verzekeringscontracten die de International Accounting Standards Board (IASB) vandaag heeft gepubliceerd zorgt volgens KPMG voor een betere vergelijkbaarheid voor beleggers en analisten.

KPMG verwelkomt de publicatie van de nieuwe, langverwachte verslaggevingsstandaard voor verzekeringscontracten, IFRS 17. Dit nieuwe, uitgebreide verslaggevingsmodel is al twintig jaar in voorbereiding en maakt een einde aan het gebrek aan vergelijkbaarheid in de verzekeringssector.

De nieuwe standaard gaat in op 1 januari 2021 en is het resultaat van jarenlange besprekingen, voorontwerpen en debat. Al langer is bekend dat de huidige verslaggevingspraktijk onvoldoende mogelijkheden biedt om de financiële positie en prestaties van verzekeraars in verschillende rechtsgebieden onderling en met bedrijven in andere sectoren te vergelijken. De complexiteit van de verslaggeving voor verzekeringsmaatschappijen en de verscheidenheid aan producten maakten een akkoord over een nieuwe standaard echter buitengewoon ingewikkeld.

De betere vergelijkbaarheid en verhoogde transparantie die IFRS 17 biedt, zijn een duidelijk voordeel voor analisten en gebruikers van financiële informatie, aldus Ton Reijns, sectorleider Insurance KPMG Nederland. "Verzekeraars zullen voor het eerst internationaal op voet van gelijkheid opereren. De 'zwarte doos' van de huidige verslaggeving voor verzekeraars gaat open. Deze en andere mogelijke voordelen zijn echter alleen te realiseren door de implementatie van de nieuwe standaard goed aan te pakken, wat naar onze verwachting de nodige uitdagingen met zich mee zal brengen. Voor veel verzekeraars zal het een lastige opgave zijn."

Belangrijkste effecten van de nieuwe standaard

De nieuwe standaard geeft gebruikers van jaarrekeningen een geheel nieuwe invalshoek. De manier waarop analisten bedrijven internationaal tegen het licht houden en vergelijken zal veranderen. De verhoogde transparantie over de winstgevendheid van nieuwe en bestaande bedrijfsactiviteiten geeft gebruikers meer dan ooit inzicht in de financiële gezondheid van een verzekeraar.

• De afzonderlijke presentatie van de verzekeringstechnische en financiële resultaten geeft meer duidelijkheid over de bronnen en de kwaliteit van de winst.
• Premievolumes zijn niet langer bepalend voor de 'top line' omdat beleggingscomponenten en ontvangen geldmiddelen niet langer als opbrengst worden beschouwd.
• De waarderingsgrondslagen voor opties en garanties worden consistenter en transparanter.

Deze effecten kunnen de kapitaalkosten voor toonaangevende verzekeraars verlagen. Een betere vergelijkbaarheid kan fusie- en overnameactiviteiten vergemakkelijken, meer concurrentie voor investeringskapitaal stimuleren en het vertrouwen van beleggers versterken.

Tegelijkertijd zullen er ook andere effecten optreden. Zo kan er meer volatiliteit in het financiële resultaat en het eigen vermogen ontstaan door het hanteren van actuele disconteringsvoeten. Ook moeten verzekeraars wellicht de opzet van hun producten en andere strategische beslissingen, zoals de beleggingsspreiding, tegen het licht houden.

Impact op verzekeraars loopt sterk uiteen

De impact van de nieuwe standaard op verzekeringsmaatschappijen zal sterk variëren. Erik Bleekrode, IFRS Insurance leider KPMG Nederland: "De zwaarte van de impact van de nieuwe standaard hangt af van de eerdere grondslagen voor financiële verslaggeving van de verzekeraar – deze grondslagen verschilden van rechtsgebied tot rechtsgebied en in sommige gevallen zelfs binnen rechtsgebieden. Het effect van het gebruik van huidige veronderstellingen over toekomstige kasstromen op grond van de nieuwe standaard zal verschillen. Economische mismatches tussen activa en verplichtingen komen duidelijker naar voren. Dit kan de druk verhogen om garanties te beperken en de beleggingsspreiding aan te passen."

"Kortom, er zal geen sprake zijn van een 'one-size-fits-all'-effect voor verzekeraars. Zeker is echter dat de gerapporteerde cijfers van elke verzekeraar die onder IFRS rapporteert op de een of andere manier de gevolgen hiervan zullen ondervinden. De verslaggeving voor verzekeringsmaatschappijen is nog nooit zo inzichtelijk geweest. Beleggers en analisten zullen de nieuwe cijfers in 2021 met veel belangstelling tegemoet zien, maar eerst moeten ze weten hoe de verslaggeving verandert en wat ze mogen verwachten."

Uitdagingen voor de implementatie

De implementatiedatum van 1 januari 2021 mag dan ver weg lijken – het tijdschema zal voor velen een uitdaging vormen. Het implementeren van de nieuwe standaard vraagt een forse inspanning, in nieuwe of vernieuwde systemen, processen en beheersmaatregelen. De taak is nog uitdagender gezien de lange tijdshorizon waarmee veel verzekeringsmaatschappijen opereren en de verouderde systemen die velen van hen nog altijd gebruiken.

Bleekrode: "Voor de meeste verzekeraars zal de invoering van de nieuwe standaard meer impact hebben en een grotere uitdaging zijn dan de overgang naar IFRS zelf. En dat is nog niet alles. De nieuwe standaard zal leiden tot een nieuwe golf activiteiten van lokale accountants- en actuariële organisaties, belastingdiensten en toezichthouders – iedereen wil weten hoe de nieuwe verslaggevingseisen samenhangen met de kapitaalvereisten."

Gecoördineerde reactie essentieel

Een gecoördineerde reactie is van essentieel belang. Finance, actuariaat en IT zullen meer dan ooit nauw met elkaar moeten samenwerken. De tijd van toekijken en afwachten is voorbij – de planning moet direct beginnen, aldus Bleekrode. "Toekomstgerichte verzekeringsgroepen zijn al begonnen te analyseren wat de veranderingen voor hen betekenen – onderschat de noodzaak om nieuwe systemen en processen te evalueren niet en de voorlichting aan zakelijke gebruikers en beleggers evenmin. Over het algemeen is het zo dat hoe groter het aantal rechtsgebieden waarin een verzekeraar actief is en hoe meer producten het bedrijf aanbiedt, hoe duurder en tijdrovender de implementatie zal zijn – maar ook hoe groter de te behalen potentiële voordelen zijn."

"Hoe meer ik met verzekeraars samenwerk aan de implementatie, hoe vaker ik ze hoor zeggen: 'Waarom doen we de dingen zoals we ze doen? Waarom zetten we geen kenniscentra op in plaats van twintig keer hetzelfde te doen?'. Bij een verandering van deze omvang wordt de beslissing te investeren om een efficiencyslag te maken veel gemakkelijker genomen. Zonder deze verandering zou je gewoon op de oude voet verdergaan."