VBA krijgt 40 mille strafschikking niet terug
Een AA en een accountant-medewerker krijgen niet de 40.000 euro terug die zij in 2013 betaalden om van strafvervolging af te komen. Dat zegt de Rechtbank Den Haag.
Lex van Almelo
In 2003 werkten de twee firmanten van VBA Accountants Holten mee aan de aankoop van een hotel in Amsterdam door twee broers. Nadat eerdere aankoop afketste omdat Rabobank de transactie niet wilde financieren, adviseert VBA de broers om de transactie te splitsen. Uit de notariële leveringsakte blijkt dat de kopers 4,5 miljoen hebben betaald voor de registergoederen, een half miljoen voor de inventaris en 1,2 miljoen voor de goodwill. De accountant verwerkt deze bedragen in de jaarrekeningen over 2003 tot en met 2007.
De Belastingdienst vermoedt valsheid in geschrift en FIOD-rechercheurs verhoren de twee in april 2009. Het OM dient in 2011 een klacht in tegen de accountant. De Accountantskamer legt een waarschuwing op. In de jaarrekening die de voorganger samenstelde werden de inventaris en de goodwill namelijk veel lager gewaardeerd. Daarom had de VBA-accountant nader onderzoek moeten doen en inlichtingen moeten inwinnen bij de directie om de juistheid van de koopprijzen te verifiëren.
Schikking
In hoger beroep zegt het College van Beroep voor het bedrijfsleven daarentegen dat er weliswaar verschillen bestaan tussen de cijfers van de voorganger en die van VBA, maar dat die verschillen niet zo groot zijn dat de accountant moest zeggen dat de verstrekte gegevens onjuist, onvolledig of anderszins onbevredigend waren (paragraaf 14 RAC of NVCOS 4410). De accountant had dus geen aanleiding om nadere inlichtingen in te winnen en/of de informatie te verifiëren.
In de ogen van de Holtener VBA-firmanten staat hiermee vast dat zij een schoon blazoen hebben. Onder druk van een openbare strafprocedure en omdat zij er helemaal doorheen zaten, hebben zij in 2013 ieder echter al twintig mille aan het OM betaald, om de strafzaak te schikken.
In een procedure tegen de Staat eisen zij dat de rechter zegt dat het OM in de tuchtprocedure het meest belastende verwijt - over het fiscaal advies - heeft ingetrokken en de procedure dus heeft misbruikt om belastend materiaal te verzamelen. Het OM heeft hen onrechtmatig gedagvaard en de Staat moet de twee keer twintig mille terugbetalen, omdat het OM de twee firmanten onder druk heeft gezet om te schikken. Ook willen zij dat de Staat alle gegevens over de verdenking laat verwijderen.
Schadeclaim dagvaarding verjaard
Volgens de rechtbank hoefde het OM niet de uitkomst van de tuchtrechtelijke procedure af te wachten alvorens tot strafvervolging over te gaan en een dagvaarding uit te brengen. Er is geen sprake van onrechtmatig, onzorgvuldig of oneigenlijk gebruik van het tuchtrecht.
De civielrechtelijke verjaringstermijn van vijf jaar is in dit geval gaan lopen op de dag dat de twee werden verhoord als verdachten. De twee konden toen namelijk al beoordelen of de verdenking terecht was en bevroeden dat de verdenking tot reputatieschade zou leiden. Dat de dagvaarding pas drie jaar later is uitgebracht maakt niet uit. De verjaringstermijn is dus niet gaan lopen toen zij formeel als verdachte werden aangemerkt of werden gedagvaard.
Een schikking met het OM is een eigensoortige strafrechtelijke overeenkomst en geen vaststellingsovereenkomst die de rechter achteraf nietig kan verklaren of kan vernietigen. De Staat heeft ook niet gehandeld in strijd met de beginselen van een behoorlijke strafrechtspleging. Het aanvaarden van een transactieaanbod moet vrijwillig gebeuren. Het OM heeft hier echter geen oneigenlijke druk uitgeoefend.
Niet onrechtmatig
Natuurlijk zorgen een strafrechtelijke vervolging en het vooruitzicht van een openbare strafzitting onmiskenbaar voor enige druk. Maar daarom was het aanbod van het OM om tegen betaling de strafvervolging te voorkomen niet oneigenlijk of het accepteren daarvan onvrijwillig. De firmanten werden destijds bovendien bijgestaan door een advocaat die was gespecialiseerd in het strafrecht.
Omdat het OM niet onrechtmatig heeft gehandeld, is er geen reden de Staat op te dragen om de politiegegevens en justitiële informatie uit de verschillende registers te laten verwijderen.