Rekenkamer: 'Summiere verantwoording over miljarden in publieke fondsen'
Het is niet duidelijk of de ruim 3,6 miljard euro die de overheid in publieke stimuleringsfondsen stopt goed wordt besteed.
Dat blijkt uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer naar zogenoemde revolverende fondsen bij de rijksoverheid. De Rekenkamer onderzocht de 24 grootste revolverende fondsen van het Rijk en brengt in kaart hoe de democratische verantwoording en de controle op deze fondsen zijn geregeld. Dat inzicht bleek lastig te verkrijgen omdat er weinig informatie voor handen is over deze fondsen.
De rijksoverheid stimuleert maatschappelijke doelen steeds vaker via zogenaamde revolverende fondsen. Daarmee worden bijvoorbeeld energiebesparende maatregelen aan huizen gefinancierd en handel met ontwikkelingslanden bevorderd. Inmiddels gaat er € 3,6 miljard aan rijksgeld in om, blijkt uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer en met het opzetten van Invest-NL komt daar 2,5 miljard euro bij. Maar een aantal aspecten is volgens de Rekenkamer niet meegegroeid met de toename van deze financieringsvorm: "Zo is er niet één minister verantwoordelijk voor het totaaloverzicht, geen specifieke regelgeving voor revolverende fondsen en de Tweede Kamer heeft beperkt zicht op hoeveel en hoe lang geld wordt ingezet en welke resultaten daarmee worden bereikt."
De Algemene Rekenkamer vindt het van belang dat de Tweede Kamer zicht krijgt op informatie over en resultaat van deze fondsen. "Nu is er geen centraal inzicht in het aantal revolverende fondsen van de rijksoverheid en de doelen die ermee worden bereikt. Hierdoor kan de Tweede Kamer haar budgetrecht niet adequaat uitvoeren."
Reactie kabinet
De minister van Financiën benadrukt in een reactie namens het kabinet dat het parlementaire budgetrecht en de ministeriële verantwoordelijkheid automatisch zijn gewaarborgd omdat de financiering van de revolverende fondsen via de begroting van de individuele ministers loopt. De Algemene Rekenkamer merkt daarbij op dat het meerjarige en revolverende karakter van de fondsen niet goed aansluit op de jaarlijkse begrotingscyclus. "Het budgetrecht kan beter uitgeoefend worden als het kabinet nadere afspraken maakt met het parlement over betere informatievoorziening over revolverende fondsen", aldus de Rekenkamer.
Revolveren
Volgens de Rekenkamer zijn er inmiddels minstens dertig revolverende fondsen en is het een vrij nieuw fenomeen. In dergelijke fondsen storten ministers geld om maatschappelijke projecten te stimuleren. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van leningen. Uiteindelijk vloeien de opbrengsten, zoals rente of aflossingen, terug in het fonds waardoor het geld weer ingezet kan worden voor andere projecten. Zo 'revolveren' de middelen in de fondsen – de geldstroom draait als het ware rond. Daardoor kan publiek geld in theorie meer rendement opleveren.
Gerelateerd
Kabinet dekt extra uitgaven in voorjaarsnota uit meevallers
De extra miljarden die het demissionaire kabinet uittrekt voor onder meer Oekraïne en defensie, komt van meevallers op diverse begrotingen. Dat betekent dat de overheidsfinanciën...
'Meevallers op overheidsbegroting zijn incidenteel'
De overheid gaf in 2023 3,5 miljard euro meer uit dan zij ontving. Dat komt overeen met 0,3 procent van het bruto binnenlands product (bbp), een stuk lager dan de...
Ministerie VWS blijft betalen voor niet leveren info over corona
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) blijft maandelijks duizenden euro's aan dwangsommen betalen voor het niet op tijd leveren van informatie...
Veel financiële tegenvallers en risico's in verslag informateur weggelakt
Een simpele optelsom van alle mogelijke financiële tegenvallers voor de overheid is niet te maken. Dat overzicht is opgesteld voor de onderhandelende politieke...
Nieuwe minister van Financiën is bekend met accountantsdossier
De nieuw benoemde minister van Financiën, Steven van Weyenberg, is al bekend met het accountantsdossier. Hij pleitte eerder ook voor een verklaring omtrent risicobeheersing...