Nieuws

NEMACC-symposium: Een kleine entiteit controleren zonder dikke boeken

Pack PE-KE is een nieuw softwaresysteem voor de controle van jaarrekeningen van kleinere ondernemingen. NEMACC introduceerde het tijdens een symposium en droeg het systeem daarbij over aan de NBA.

Het NEMACC-symposium, op maandag 29 april 2019 in het NBC-congrescentrum in Nieuwegein, trok met zo'n vierhonderd accountants een volle zaal. Er was speciale aandacht voor het Pack PE-KE-softwaresysteem, dat speciaal is gericht op de controle van jaarrekeningen van kleinere ondernemingen. Projectleider Jan Pasmooij gaf een toelichting op het systeem, dat na ontwikkeling in Frankrijk is overgewaaid naar België. "We hebben het de afgelopen tweeëneenhalf jaar vertaald naar de Nederlandse situatie. Het is bedoeld voor controles van kleine entiteiten." Pasmooij gaf aan dat er bergen met werk verzet waren, maar dat het altijd kan dat er nog ergens een Franse term over het hoofd is gezien. "We hopen dat jullie ons erop willen wijzen."

Foto Jan Pasmooij

Stappenplan

Het Pack PE-KE (PE staat voor petit entité, KE voor kleine entiteit) is in feite een uitgebreid stappenplan, compleet met noodzakelijke tools. Het gebruik is relatief eenvoudig, maar er is een opleiding beschikbaar om er mee te leren omgaan. "Het product volgt de controlestandaarden en de vier fases van een opdracht", legde Pasmooij uit. Het gaat daarbij om:

  1. Opdrachtaanvaarding en -continuering.
  2. Het onderkennen en inschatten van de risico's op een afwijking van materieel belang en planning.
  3. Inspelen op de ingeschatte risico's en verkrijgen van controle-informatie.
  4. Controlevindingen & rapportering.

Onder alle fasen zijn de te nemen stappen beschreven, compleet met specifieke focus op aspecten bij de te nemen stappen. In fase 2 bijvoorbeeld, de fase waarin onder meer het risico aan bod komt, kunnen accountants gebruikmaken van tools zoals een cijferanalyse, een beoordeling van de schattingen of een algehele controle-aanpak en controleplan. "Pack kan een heleboel, maar uiteindelijk ben je als gebruiker verantwoordelijk voor de tool. Blijf daarom ook altijd zelf nadenken", adviseerde Pasmooij.

Vlees in de kuip

Hans Gortemaker, lid van de NEMACC-raad en hoogleraar auditing en assurance aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, schetste het raamwerk voor een controle in het mkb. Dit deed hij aan de hand van de vier fasen van een controle, zoals ook opgenomen in het stappenschema van Pack. Bij fase 1 gaat het er volgens Gortemaker onder meer om dat duidelijk wordt wat voor een vlees je als accountant in de kuip hebt als er een opdracht binnenkomt.

Foto Hans Gortemaker

"Een rotte appel kun je niet controleren. Als je klant inbreuk maakt op de wet- en regelgeving en zijn leven niet betert, moet je adieu zeggen." Andere vragen in de eerste fase: Hebben we zelf voldoende mensen in huis om de opdracht te kunnen uitvoeren? En hebben we wel voldoende kennis? Zo doorliep Gortemaker iedere fase en besprak de bijbehorende tools en de toegepaste standaarden. “Het is een intensief verhaal”, erkende hij. "Maar ik denk dat u het schema straks kunt dromen. Leg het onder uw kussen en u slaapt straks heerlijk."

Controleren zonder dikke boeken

Gerard van IJzendoorn, recent gepensioneerd NBA-medewerker, was naar Nieuwegein gekomen om het Pack PE-KE-systeem te demonstreren. Commerciële partijen hebben vergelijkbare systemen, maar toch is er veel werk gestoken in de ontwikkeling van de Nederlandse Pack.

Foto Gerard van IJzendoorn

"Uit onder meer verslagen van Raden van Toezicht vernamen we dat de problemen met audits met name bij kleinere bedrijven zitten. Dat kan bijvoorbeeld komen omdat een klein kantoor een controle-opdracht krijgt en dan eigenlijk een duur softwarepakket aan moet schaffen om de klus te klaren. We wilden een mogelijkheid bieden om een kleine entiteit te controleren zonder allemaal dikke boeken."

Foto Diana Clement en Jochem Beekhuizen

Na de demonstratie werd het softwarepakket symbolisch overgedragen aan de NBA. "Het kind is op de wereld en de tijd is gekomen om het over te dragen aan de NBA. We hopen dat zij er goed voor zullen zorgen", aldus NEMACC-voorzitter Jochem Beekhuizen, die een ingelijste usb-stick overhandigde aan plaatsvervangend NBA-voorzitter Diana Clement. Zij bedankte de betrokkenen voor de geleverde inspanningen bij de ontwikkeling van de Nederlandse versie.

Financiering in het mkb

Ook financiering in het mkb stond op het programma van het NEMACC-symposium. "Er is veel gepubliceerd over de rol van accountants bij het financieringsvraagstuk binnen het mkb, maar die rol wordt toch minder opgepakt dan je zou kunnen verwachten", stelde Jan Wietsma, eigenaar van MKB-Kredietcoach.

Foto Jan Wietsma

Uit gesprekken met ondernemers en financiers blijkt volgens hem dat accountants best wat meer naar de bedrijfskundige kant van een onderneming mogen kijken. Om de aanwezige accountants op weg te helpen nam Wietsma hen mee door het proces van een succesvolle kredietaanvraag. Volgens hem "een vrij rechttoe-rechtaan proces met weinig uitstapjes".

Wiersma benadrukte dat het voor de accountant vooral van belang is dat hij het bedrijf goed kent en weet wat zijn doelen zijn. Hij adviseerde om altijd scherp te kijken of de financiering van een bedrijf nog wel optimaal is. "Als we een procentje minder belasting kunnen betalen, staan we te dansen op tafel. Maar kritisch naar de hoogte van de financiering kijken om mogelijk te kunnen besparen, dat ligt vaak toch minder voor de hand. Je zou het eigenlijk jaarlijks moeten beoordelen."

Inmiddels is de NBA in samenwerking met Topicus een pilot gestart, gericht op ondersteuning bij financieringsvraagstukken voor mkb'ers. Deelnemers kunnen gebruikmaken van een onafhankelijk digitaal platform voor zakelijke financieringen en krijgen ondersteuning bij het gebruik ervan. 

Gerelateerd

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.