Oud-AFM-voorzitter: Proefboetes aan accountantskantoren 'om wetgeving te testen'
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) legde in het verleden soms boetes op aan grote accountantskantoren, mede met het doel om wetgeving te testen.
Dat schrijft oud-AFM-voorzitter Merel van Vroonhoven in haar recent verschenen boek De Stap. "Bij de AFM kozen we er op gezette momenten heel bewust voor om een boete op te leggen, terwijl er ook een reële kans was dat die geen stand zou houden bij de rechter. Zoals onze boetes aan de grote accountantskantoren", aldus Van Vroonhoven. "Alleen zo kon wetgeving worden getest. Deed de wet niet waarvoor hij bedoeld was, dan bood dat ons de mogelijkheid om verbetering van wetgeving bij de wetgever te bepleiten."
Boetes
In maart 2016 legde de AFM aan de vier grootste accountantsorganisaties hoge boetes op wegens "niet nakomen van de zorgplicht". Dat gebeurde op basis van toetsing van een beperkt aantal controledossiers. KPMG en Deloitte besloten zich bij de boetes neer te leggen, maar PwC en EY stapten naar de rechter en kregen gelijk van de Rechtbank Rotterdam. Die stelde dat tekortkomingen in enkele dossiers niet voldoende bewijs vormden dat de kantoren nalatig zouden zijn geweest ten aanzien van de zorgplicht uit artikel 14 van de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta).
In hoger beroep bevestigde het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) de uitspraken van de rechtbank. De AFM voerde aan dat de rechtbank de Wta verkeerd had uitgelegd, maar het CBb was het daar niet mee eens. Voor de AFM was de uitspraak in hoger beroep reden om er bij het ministerie van Financiën op aan te dringen de wetgeving aan te passen.
Boek
In haar boek De Stap; Hoe mijn weg naar de top me naar het klaslokaal bracht schrijft Merel van Vroonhoven over haar carrière, die een onverwachte wending kreeg toen zij in 2019 als voorzitter van de AFM bekendmaakte over te stappen naar het speciaal onderwijs. Ze was in 2018 nog bij de toezichthouder herbenoemd als bestuursvoorzitter, voor een tweede termijn van vier jaar.
De ontboezemingen over de 'proefboetes' van de AFM leveren op sociale media al reacties op. Zo schrijft een advocaat op LinkedIn over de passage in het boek: "Laat ik nu altijd gedacht hebben dat boetes bedoeld waren om overtreders te straffen. Hoe kon ik zo naïef zijn?"
Arnout van Kempen nuanceert de zaak enigszins. De Wta is een wet "vol open normen", stelt hij. Dus moet je soms proberen te leren van een uitspraak van de rechter, "zoals volwassen organisaties dat doen".
Gerelateerd
AFM-jaarverslag: Accountant opereert in 'systeem met kwetsbaarheden'
Het accountantsberoep is volop in transitie, maar tegelijk opereert de accountant in een "systeem met kwetsbaarheden". Wel heeft het beroep "significante stappen"...
FD: Kritische reacties op plan NBA voor uitbreiding bevoegdheden
Het voornemen van de NBA om haar regelgevende bevoegdheden uit te breiden naar accountantskantoren, roept volgens het FD "overwegend kritische reacties op bij experts...
Oob-kantoren: 'AFM-onderzoek OKB's versterkt kwaliteit'
De zes Nederlandse accountantskantoren met oob-vergunning staan positief tegenover de uitkomsten en aanbevelingen van het recente onderzoek van toezichthouder AFM...
NBA wil bevoegdheden uitbreiden naar accountantsorganisaties
De NBA pleit voor "duidelijker verhoudingen en een zuiverder scheiding" tussen de opstellers van regelgeving voor accountants en controle op de naleving daarvan...
AFM wil meer diepgang bij opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordeling
De diepgang van opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordelingen (OKB's) laat te wensen over. Dat blijkt uit onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) bij 21...