Nieuws 02 februari 2021

Alfa betrokken bij oplossing stikstofprobleem agrarische sector

Een nieuw initiatief om stikstofrechten van veehouders te verhandelen aan andere sectoren moet de stikstofcrisis helpen beteugelen. Alfa Accountants en Adviseurs is er bij betrokken.

Henk Vlaming

Een agrarische coöperatie wil stikstofrechten uit de veehouderij verleasen aan andere sectoren. De initiatiefnemers willen hiermee de stikstofcrisis bedwingen, het milieu sparen en nieuwe inkomsten aanboren voor de geplaagde veehouderij.

Een aantal melkveehouders rond de Nieuwkoopse Plassen heeft hiervoor een coöperatie opgericht onder de naam 'Boeren met perspectief'. Hun bedrijven liggen in een Natura 2000-gebied, waarvoor strenge milieunormen gelden.

"Het is een hele rode regio waar de stikstofuitstoot veel te hoog is", zegt Erna Hertog, die als juridisch adviseur van Alfa Accountants en Adviseurs betrokken is bij het opzetten en inrichten van de coöperatie. "Stikstof is niet alleen een probleem voor de boeren, maar ook voor andere bedrijven. Het is de bedoeling dat die partijen samenkomen om elkaar te helpen."

Klimaatprestaties meten

 "Wij willen investeren in nieuwe staltechnieken om minder stikstof uit te stoten", zegt Cees van der Wel van de coöperatie. De stikstofhandel moet hen aan financiering helpen om verder te investeren in stikstofreductie. "Wat we besparen komt voor een deel ten goede aan het milieu, een ander deel verleasen we aan bedrijven die ze nodig hebben om hun productie te kunnen draaien."

Lukt dit bij de Nieuwkoopse Plassen, dan kan de stikstoflease in principe ook worden toegepast in andere delen van het land, ook door bijvoorbeeld varkensboeren.

Deze plannen sluiten naadloos aan bij pleidooien om klimaatprestaties te meten en te publiceren. In 2018 braken de Groningse hoogleraar Dick de Waard en Paul Slegers, bestuurslid van de NBA ledengroep Accountants in Business, een lans voor het opnemen van de kosten van CO2-uitstoot in de prijzen van producten en diensten. "Alleen op die manier is het mogelijk de vervuiler te laten betalen", aldus het duo.

Positief verrast

Het initiatief van de lokale agrariërs komt dicht in de buurt van deze oproep, ook al gaat dit over stikstof in plaats van CO2. "Het plan om stikstofrechten te verleasen komt van de boeren zelf", zegt Hertog. "Ik was positief verrast door het initiatief van de ondernemers. We zijn vanuit Alfa nauw betrokken bij de agrarische sector, hier is zoveel kennis aanwezig. Dit komt allemaal tot uiting in dit soort vernieuwende oplossingen."

Alfa helpt nu bij het inrichten van de juridische en fiscale structuur van de coöperatie, bijvoorbeeld om de reglementen en de participatieovereenkomst in orde te maken, aldus Hertog. "Accountants zijn er nog niet bij betrokken, die komen in actie als er jaarcijfers moeten worden samengesteld en gecontroleerd."

Prijs

Wat de prijs is van stikstofrechten is nog niet bekend, er geldt geen richtlijn. "De algemene verwachting is dat de discussie over stikstof en het initiatief van de coöperatie een prijsopdrijvend effect zullen hebben", zegt Hertog. "Een bouwbedrijf zal er meer geld voor over hebben dan wat de gemiddelde agrariër ervoor kan betalen."

Door de stikstofhandel vanuit een coöperatie zijn er meer kansen om de markt grootschalig te bedienen. "Stikstofrechten kunnen er worden geregistreerd en gebundeld. Dan wordt het gemakkelijker om er grote partijen voor te interesseren", denkt Hertog.

Haven

Een van de geïnteresseerde partijen is de Rotterdamse haven. "De industrie heeft al een paar slagen gemaakt, dus daar is besparing van stikstof veel moeilijker te realiseren", zei milieudirecteur Eric van der Stans van het Havenbedrijf eerder deze maand tegen het NOS Journaal. "De landbouw heeft veel innovatie beloofd, maar maakte dat vaak niet waar. Met deze pilot lijkt er nu wel een stap te worden gezet."

Het wachten is tot de betrokken provincies Utrecht en Zuid-Holland hun beleidsmaatregelen publiceren over de saldering van stikstof in de Nieuwkoopse Plassen. Beide provincies staan achter het plan van de stikstoflease. Maar de regels ervoor hebben ze nog niet bekendgemaakt.

"Dit initiatief is geboren uit de rechtspraak, die een streep heeft gezet door het vergunningenstelsel voor de stikstof", zegt Jap Poppe van het landelijk stikstofteam van Alfa. "Je zal maar boer zijn, dan zit je in grote onzekerheid over je toekomst als ondernemer. De kracht van dit initiatief is dat het gaat over een gezamenlijke in plaats van een individuele oplossing. Nu moet duidelijk worden of er commitment is van de overheid."