Opinie 02 april 2007

Steunen op andere accountants

Deloitte heeft een boeiende kwestie aan het licht gebracht. Als we voor het gemak er van uit gaan dat Roger Dassen in zijn weblog geen onzin praat, dan heeft Deloitte in de controle van Ahold voldoende aandacht gehad voor de problemen bij US Foodservice.

Arnout van Kempen

Een opmerking van Roger Dassen valt op, zeker voor wie bij de hoorzitting in deze zaak aanwezig was: "een onrealistische beschrijving van de afstemming tussen de Nederlandse en de Amerikaanse accountant (die nauwelijks zou hebben plaatsgevonden, terwijl er uitgebreide rapportages liggen die het tegendeel probleemloos onderstrepen)."

Dassen beweert dat uit rapportages blijkt dat er wel voldoende afstemming is geweest. De Raad van Tucht stelt echter expliciet: "De accountant had weet van de omstandigheden en kende de standaard controlemethoden van Deloitte wereldwijd. Hierom had hij niet slechts mogen afgaan op het door Deloitte USA verrichte werk. Op de zitting heeft de accountant gezegd dat hij niet specifiek naar het controledossier van Deloitte USA heeft gekeken. Het dossier werd slechts bekeken in het kader van de interne kwaliteitsreview binnen Deloitte wereldwijd. Of en hoe vaak dit is gebeurd, weet hij niet. De richtlijnen voor de accountantscontrole RAC 600 (editie 2000) schrijven voor dat de groepsaccountant de controlegrondslagen en -uitkomsten van zijn collega dient te beoordelen. " (Uitspraak)

Niemand zal, zo valt te hopen, betwisten dat de RAC 600 ook al in 2000 volstrekt helder was. De accountant die een verklaring afgeeft bij de jaarrekening, en daarbij steunt op de werkzaamheden van andere accountants, dient vast te stellen dat dat in het specifieke geval geoorloofd is. Wie aanwezig was bij de hoorzitting, (zo niet Roger Dassen), had kunnen horen hoe de betrokken accountant inderdaad, precies zoals de Raad van Tucht in haar uitspraak verwoordt, vertelde dat hij niet specifiek naar het controledossier van Deloite USA heeft gekeken, dat hij steunde op een wereldwijd reviewsysteem van Deloitte en dat hij nooit heeft vastgesteld of dit specifieke dossier onder die review viel.

Roger Dassen stelt terecht vast dat het blijkbaar niet gelukt is om aan de tuchtrechter duidelijk te maken dat Deloitte volledig in overeenstemming met de toen geldende tekst van RAC 600 heeft gehandeld. Wie bij de hoorzitting was, heeft kunnen vaststellen dat Deloitte daartoe ook vrij weinig moeite heeft gedaan ter zitting. Dat is bijzonder jammer. Voor deze casus draait het uiteindelijk alleen maar om veroordeling of geen veroordeling, maar voor het bredere beroep is het vooral van belang dat een inhoudelijk oordeel wordt gegeven.

Of Deloitte in dit specifieke geval zijn werk nu wel of niet goed gedaan heeft, of de verdediging van Deloitte heeft zitten slapen danwel de Raad van Tucht het allemaal niet goed begrepen heeft, is voor het grotere plaatje niet interessant. Wat wel interessant is, is de vraag hoe, volgens de tuchtrechter, RAC 600 verstaan moet worden.

Op dit moment luidt de relevante tekst (in 2000 niet zo heel anders dus) "De groepsaccountant dient de werkzaamheden uit te voeren die nodig zijn om toereikende controle-informatie te verkrijgen waaruit blijkt dat de door de andere accountant uitgevoerde werkzaamheden in het kader van de specifieke opdracht toereikend zijn voor de doelstellingen van de groepsaccountant. " (RAC 600) (cursivering toegevoegd)

Is nu de Raad van Tucht van mening dat over het algemeen gesteld kan worden dat het voor een in een internationaal netwerk of firm optredende accountant onvoldoende is om te steunen op de kwaliteitsstelsels van het netwerk of de firm? Wil deze zaak werkelijk van betekenis zijn voor het beroep, dan zal op die vraag een antwoord moeten komen. Te hopen is dus, dat Deloitte in de volgende ronde glashelder weet te maken wat gedaan is, zodat het CBB kan beoordelen of dat voldoende is of niet. Dan, maar alleen dan, wordt de casus "Ahold" er een van blijvende betekenis voor het Nederlandse accountantsberoep.