Vinken, vinken, vinken, met dank aan de AFM?
Gister mocht ik weer eens de VGC-cursus verzorgen voor een groep accountants en zoals eigenlijk iedere keer kwam het onderwerp weer op tafel:
Arnout van Kempen
Openbaar accountants vinken alleen nog maar checklistjes af. Volgens de niet-openbaar accountants vooral een teken van schuilgedrag, volgens de openbaar accountants een noodzakelijk gevolg van WTA, VGC en vooral de toezichthouder.
Maar hoe terecht is dat? De WTA had een duidelijk doel, misschien niet altijd even helder gecommuniceerd, maar het is wel degelijk bij herhaling door de AFM gezegd: accountants moeten hun werk goed doen, verantwoordelijkheid nemen en staan voor hun handtekening. Inhoudsloze vinklijstjes, dossiervulling om de dossiervulling moet juist bestreden worden! De WTA geeft accountants daarbij een steun in de rug, en de AFM zal er op toezien dat accountants die mogelijkheid aangrijpen.
Ook de VGC, waar een aantal accountants zo enorm tegen te hoop is gelopen, is vóóral regelgeving die de accountant aanspreekt op zijn verantwoordelijkheden als hoogwaardige professional, niet regelgeving die voorgekookte proecedures geeft of eist.
Wat is het nou? In de Nordemann-lezing van Arthur Docters-Van Leeuwen gaf de toenmalige voorzitter van de AFM al precies aan wat de accountants te wachten stond. Het waren vooral de aanwezige accountants die in de daarop volgende discussie aan de AFM-vorozitter probeerden duidelijk te maken dat hij veel te veel eigen verantwoordelijkheid van accountants verwachtte.
En dat is sindsdien de situatie gebleven. De AFM hamert er op dat een accountantskantoor feitelijk zijn zaken op orde moet hebben, feitelijk de rug recht moet houden, feitelijk het professionele functioneren van de aangesloten accountants moet bevorderen. En accountants klagen over checklists.
Inmiddels vinden de onderzoeken door de AFM plaats, bij kantoren die een vergunning hebben aangevraagd. Je mag aannemen dat de meeste van die kantoren zelf inschatten dat ze hun zaken goed op orde hebben, anders ga je niet een duur beoordelingsproces in. En wat rapporteert de AFM over een fors deel van de onderzochte kantoren? Dat hun systemen in de praktijk niet werken! De AFM klaagt niet over een gebrek aan mooie boeken in de kast, of over te weinig vinkjes. Nee, de AFM constateert dat naar haar mening die boekwerken de werkelijkheid niet weergeven, en dat die vinkjes gezet zijn zonder dat de achterliggende actie echt is uitgevoerd. Alle energie die gestoken wordt in vinklijsten, in compliance-dossiers, in compliance-software, is weggegooid als het niet resultante is van daadwerkelijke kwaliteitsbewaking, daadwerkelijk professioneel handelen van de accountant en daadwerkelijk goede audits.
Al vanaf het begin hebben wetgever en toezichthouder de accountant opgeroepen en uitgedaagd de handschoen op te pakken, verantwoordelijkheid te nemen, de professional weer aan het woord te laten en het nodelzoe gevink te stoppen. En sommige kantoren hebben die boodschap opgepakt, en zullen een vergunning krijgen. Maar zij die maar blijven roepen dat de toezichthouder een soort vijand is die hen vinklijstjes opdringt, zullen constateren dat ze te veel geloof hebben gehecht aan hun eigen projecties en te weinig hebben geluisterd naar wetgever en toezichthouder.
Wel knap treurig, als je om die reden straks zonder vergunning komt te zitten. Niet omdat de AFM onzinnige eisen stelde, maar omdat je negeerde wat de AFM vroeg, en zelf besloot dat er gevinkt moet worden.
Als u nog steeds denkt dat de WTA u tot een vinker reduceert, en uw vergunningaanvraag is nog niet beoordeeld, dan is het langzaamaan misschien tijd uw benadering opnieuw te overwegen.