Opinie

Wordt AFM een concurrent van RJ?

Met het interpreteren van verslaggevingsregels in een concreet recent geval waarin de AFM van mening verschilde met de onderneming, begeeft de toezichthouder zich volgens Jan Achten ten onrechte in de rol van standaardsetter. Volgens hem kan de AFM een uitspraak in dit soort kwesties beter aan de Ondernemingskamer overlaten.

Beursgenoteerde ondernemingen in de EU moeten vanaf boekjaren 2005 IFRS toepassen in hun geconsolideerde jaarrekening. De lidstaten zijn verantwoordelijk voor de naleving. En die naleving is cruciaal, willen de jaarrekeningen alom geaccepteerd worden, met name op Amerikaanse effectenbeurzen. Afgelopen november heeft de Amerikaanse beurstoezichthouder SEC op IFRS gebaseerde jaarrekeningen eindelijk geaccepteerd, maar bij niet goede naleving kan deze acceptatie onmiddellijk in gevaar komen.

De Europese Commissie heeft om de naleving te bevorderen Committee of European Securities Regulators (CESR) ingesteld. Voor Nederland neemt de toezichthouder de Autoriteit Financiële Markten daarin deel.
Lidstaten zijn beducht om soevereiniteit op te geven en daarom gaat de coördinatie in de CESR moeizaam. Niet alle EU/EER-landen hadden begin 2007 een toezichthouder, niet alle toezichthouders zijn lid van de CESR en deelname aan de vergaderingen gaat niet eenvoudig. Onder de CESR opereert een forum genaamd European Enforcers Co-ordination Sessions (EECS), waarin nationale toezichthouders (ook die geen lid zijn van de CESR) meningen en ervaringen uitwisselen.

Coördinatie is zeker nodig: we zien in Europa een grote variëteit in toepassing van IFRS, in het bijzonder IAS 19 (pensioenen).

Afgelopen december heeft de EECS voor de tweede maal een uittreksel gepubliceerd van besluiten van toezichthouders. Anoniem, zowel wat betreft de onderneming als de toezichthouder. Het is interessante leesstof.
Een bijzondere casus is die waarbij een pensioenregeling werd herverzekerd, teneinde de faciliteit van IAS 19.39 te mogen toepassen (alleen verantwoording van de verschuldigde premie mits alle risico's zijn overgedragen). Volgens mijn informatie is het een Nederlandse casus, dus met de AFM als toezichthouder.

De AFM oordeelde dat aan de vereisten van IAS 19.39 niet was voldaan, om de volgende redenen:

  • De verschuldigde premie wordt jaarlijks vastgesteld. Daardoor was volgens de AFM de verzekeraar in staat tekorten af te wentelen in toekomstige premie, zonder dat de onderneming die verder kan afwentelen op de deelnemers door hun rechten te korten.
  • Bij waardeoverdracht (als werknemers van werkgever wisselen) worden voor/nadelige verschillen tussen waardeoverdracht en gespaard bedrag met de onderneming afgerekend.

De argumenten van de onderneming vonden geen genade bij de AFM. Wisselingen waren volgens de onderneming spaarzaam (AFM: dat kan wijzigen) en risico's waren niet van betekenis (niet relevant volgens de AFM).

Met name bij de tweede interpretatie - betekenis van de risico's is niet relevant - kan men vraagtekens plaatsen. IAS 19 vangt aan, net als andere standaarden, met: International Accounting Standards are not intended to apply to immaterial items (see paragraph 12 of the Preface).
Hoe kan dan één cent restrisico toepassing van IAS 19.39 onmogelijk maken?

De AFM gaat hiermee de rol van standaardsetter innemen en wordt daarmee in plaats van toezichthouder een concurrent van de Raad voor de Jaarveslaggeving.

Helaas heeft het besluit van de AFM geen vervolg gehad: volgens mijn informatie heeft de desbetreffende onderneming zich neergelegd bij het AFM-standpunt. Er komt dus geen oordeel van de Ondernemingskamer, noch van het EG-Hof van Justitie.
Ook dat is spijtig, omdat jurisprudentie betreffende verslaggeving uiterst spaarzaam is. Er loopt nog geen enkele zaak bij het EG-Hof betreffende de IAS-verordening. En jurisprudentie is veel belangrijker dan opinies van toezichthouders waarvan we niet weten of die in een procedure overeind blijven.

Het is in het belang van de ontwikkeling van de jaarverslaggeving dat de AFM terughoudend is in het interpreteren van standaarden, tenzij de tekst geen twijfel laat. De toezichthouder kan beter procedures bij de Ondernemingskamer entameren en de Ondernemingskamer prejudiciële vragen laten stellen aan het EG-Hof van Justitie.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Jan Achten is BDO- en NBA-pensionaris.

Gerelateerd

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.