Over (audit) kwaliteit
Vanuit New York bekijk ik deze week met genoegen het aantal reacties dat op mijn laatste weblog is binnengekomen. Daar willen we naar toe: meer discussie over en binnen ons vakgebied.
Daar doe ik deze week ook volop aan mee. Samen met collega's Hans Verkruijsse en Jan Thijs Drupsteen neem ik deel aan de eerste vergadering van de IAASB dit jaar. Deze International Auditing & Assurance Standards Board komt vier tot zesmaal per jaar bijeen om nieuwe auditingstandaarden op te stellen.
Deze week staan twee belangrijke agendapunten op de agenda: de strategie van de IAASB voor de komende jaren en ISA 200, een standaard waarin de basis onder het raamwerk aan standaarden wordt gelegd. Het gaat bij deze standaard onder meer om de invulling en uitwerking van begrippen zoals reasonable assurance, inherent limitations en professional judgment.
Als Nederlandse delegatie hebben we de strategie en ISA 200 met elkaar verbonden. Naar onze mening kan de standaard nog beter worden ingebed door een conceptueel raamwerk te bouwen waarin onder meer de zojuist genoemde begrippen worden geduid in hun betekenis voor het beroep en het maatschappelijk verkeer. Wellicht dat we daarmee de verwachtingskloof wat kunnen verkleinen.
Wij hebben voorgesteld dit project aan te pakken als een onderdeel van de IAASB-strategie voor de komende jaren. Daar bestond vooraf geen animo voor, maar we hebben de collega's kunnen overtuigen dit project aan te pakken. Dit naast andere projecten die gaan over voor de hand liggende onderwerpen zoals XBRL, maatschappelijk verantwoord ondernemen en de actualisering en revisie van bestaande standaarden.
Waarom worden er eigenlijk controlestandaarden gemaakt? Welnu: om te komen tot unifomering van werkwijzen, het duiden van best practices en het benoemen van een minimum kwaliteitsniveau voor onze werkzaamheden.
Dat laatste is vooral ook de zorg van regelgevers en toezichthouders. Zowel de International Organisation of Securities Commissions (IOSCO) als de Europese Commissie heeft in een reactie op het strategisch werkprogramma van de IAASB aangegeven dat al haar werkzaamheden in het licht dienen te staan van het verhogen van de audit quality.
Een fraaie term. Als professionals beogen we allemaal kwaliteit te leveren. We nemen zelfs automatisch aan dat we dat doen. Zolang onze Umwelt dat ook denkt is het geen probleem. Zodra deze het kwaliteitsbegrip vaak gaan bezigen - zoals thans het geval lijkt bij regelgevers en toezichthouders - moeten we ons zorgen gaan maken.
Enfin. Dit alles deed me denken aan een toepasselijk sonnet van Gerrit Komrij (2001). Ik sluit daarmee af:
Sonnet van kwaliteit (Komrij, 2001)
Tegen de opmars van de beunhaas gaat de strijd. Hoe raken we in een tijd van surrogaat en overvloed de ruggengraat niet kwijt? Er is geen vrijheid zonder maat.
Gezond verstand is vaak een rekenfeit. Het meest onstoffelijke valt te meten. Je weet precies: dat is een mooie meid. Of: ik zat naast een Judas bij het eten.
We kunnen zinnig twisten over smaak. Zo is ook kwaliteit een rare zaak die te betrappen valt, professioneel.
Behalve dan dat steeds voortvluchtig deel: initiatief en inventiviteit de meetlat, niet de maat van kwaliteit.