Hoe controleert de accountant?
Rob Bosman en Jan Thijs Drupsteen, beiden van het NIVRA, nemen in het Financieele Dagblad van 3 april 2008 stelling tegen Ruud Veenstra. De kwestie: op welke wijze mag je verwachten dat de accountant controleert?
Bosman en Drupsteen maken de vergelijking met de manier waarop u en ik een kassabon controleren in de supermarkt: je controleert de handmatig aangeslagen bedragen en verder steun je op 'het systeem'.
Maar is dat werkelijk de manier? Als ik boodschappen doe, maak ik vooraf een inschatting van het uit te geven bedrag, lees ik mee op het kassaschermpje of ik vreemde bedragen voorbij zie komen, en controleer ik achteraf of het totaalbedrag overeenkomt met mijn verwachtingen.
Cijferbeoordeling dus. Een gegevensgerichte controle die verplicht is voor accountants.
Een accountant behoort zowel naar het systeem te kijken, als naar de cijfers. Cijferbeoordeling is, mits goed toegepast, een bijzonder sterk controlemiddel (zie onder andere publicaties van Peter Eimers hierover).
Dat accountants nogal eens moeite hebben dit middel goed toe te passen is me uit ervaring en mijn huidige werk bekend, maar laat het beroep dáár dan iets aan doen.
Gebruikers verwachten terecht dat de accountant fouten, waaronder fraudes, signaleert die voor die gebruiker van belang zijn. Die verwachting kan de accountant alleen waar maken door óók gegevensgericht te controleren, met de cijferbeoordeling als krachtig instrument.
Als accountants hun techniek beheersen, kunnen ze terechte verwachtingen waarmaken. Zo niet, dan zijn dit soort discussies zinloos, en komt aansprakelijkheid om de hoek kijken.
Deze tekst stond in iets gewijzigde vorm ook in het FD van 12 april 2008. Ook in het FD van 12 april de laatste bijdrage van Ruud Veenstra aan deze discussie.