Verslag curator: heldere taal
Gisteren is het verslag van de curator inzake het faillissement van de Amsterdamse effectenhandelaar Van der Moolen openbaar. Het is een opmerkelijk helder verslag. Niet louter technisch-juridisch taalgebruik, maar zeggen waar het op staat.
Enkele voorbeelden. Bijvoorbeeld over de meningsverschillen tussen het bestuur en de raad van commissarissen over het te voeren beleid: 'De kas was bijna leeg, maar er speelden kennelijk belangrijker zaken. Van enige poging tot de-escalatie door toezichthouders, commissarissen of directie is curatoren niet gebleken.'
Exemplarisch voor de bestuurlijke verhoudingen is de opmerking van commissaris Van den Brink over bestuurder Den Drijver: 'Te klein jongetje, met te groot speelgoed.' Dat is ook heldere taal.
Voorts wordt in het faillissementsverslag gewezen op de liquiditeitsproblemen die in de paragraaf Cash Flow in het verslag van de Executive Board, opgenomen in het jaarverslag 2008, weliswaar worden geduid maar niet 'op adequate wijze zijn opgepakt'.
Sterker, het is de vraag of de commissarissen die paragraaf wel hebben gelezen: 'Voor vele betrokkenen die bewindvoerders/curatoren hebben gesproken, zoals onder meer de commissarissen, bleek het liquiditeitstekort volledig onverwacht. Curatoren hebben tot nog toe niet goed kunnen begrijpen waarom dit zo was. Een en ander rechtvaardigt nader onderzoek.'
Ook worden er jaarrekeningtechnische opmerkingen gemaakt. Accountant Ernst & Young - die in korte tijd zowel Van der Moolen als DSB als klant verloor en in beide faillissementen ongetwijfeld vragen van curatoren, toezichthouders en andere belanghebbenden mag gaan beantwoorden - komt daarbij ook in beeld. De volgende twee quotes raken immers haar werkzaamheden:
- 'Gemeld moet worden dat, in geval de liquidatie VDMH zodanige baten oplevert dat alle crediteuren volledig kunnen worden voldaan, en er nog gelden voor aandeelhouders overblijven, de financieringspreferente aandeelhouders voor de door hen ingelegde € 40 miljoen voorrang zullen hebben boven de gewone aandeelhouders. Een expliciete mededeling van deze strekking ontbreekt in de op going concern opgemaakte jaarrekening 2008.'
- 'Daarnaast staat VDM als beursgenoteerde onderneming onder het jaarrekeningtoezicht van AFM. In dit kader heeft VDMH van AFM met een brief van 14 september 2009 een 23 pagina's tellende lijst met vragen inzake het jaarverslag 2008 ontvangen.'
Het zijn aspecten die wellicht ook zullen worden meegenomen in het forensisch onderzoek naar de ondergang van het bedrijf. Het Instituut voor Forensisch Onderzoek, waarbij accountants als Jaap ten Wolde en Evert-Jan Lammers betrokken zijn, zal dat uitvoeren.
Terug naar het heldere taalgebruik in het faillissementsverslag. 'Niet louter technisch-juridisch taalgebruik' stelde ik. Dat is het taalgebruik dat we vaak in dergelijke verslagen tegenkomen. Zou de afwijking in het hier aan de orde zijnde verslag gelegen zijn in het feit dat naast een jurist ook een accountant, Jaap Gelderloos (voorheen partner bij KPMG), als medecurator optreedt?
Laten we dat laatste hopen. Immers, het is accountants niet altijd gegeven helder te communiceren. Als het gaat om het duiden van problemen in zaken die controleopdrachten betreffen, worden deze nogal eens ingepakt in wollige zinnen. Of zoals mijn collega Bob Hoogenboom pleegt te zeggen: holle frasen zonder tastbare inhoud.
Zojuist sprak ik over controleopdrachten. Het taalgebruik is vaak al een stuk helderder als het gaat om bijzondere opdrachten en adviesopdrachten. Leg ik hier nu - per ongeluk - de spanning bloot tussen commercieel aantrekkelijke opdrachten en opdrachten met aansprakelijkheidsrisico's en claimgevaar?