Opinie

Klokkenluiders hard nodig

Met klokkenluiders loopt het meestal niet goed af. Toch zijn ze hard nodig. Vaak hebben ze gelijk. Meestal gaat het om personen die hart voor de zaak hebben en die zich oprecht zorgen maken over de dingen die mis gaan. Fraude of het nemen van (te) grote risico's.

Paul Moore is mijn nieuwe held. Hij leverde bewijsmateriaal aan de Engelse parlementscommissie die de bankencrisis onderzoekt (zie hier zijn statement). Vorige week heb ik bericht over de verhoren van accountants door deze commissie.

Dergelijke commissies en verhoren hebben naar mijn mening groot nut en ik ben er dan ook een stevig voorstander van. Laat het publiek de woorden van betrokkenen maar zelf proeven om te kunnen oordelen.

Paul Moore was bij HBOS, een grote financiële instelling in het Verenigd Koninkrijk, het voormalig hoofd van Group Regulatory Risk. In zijn brief aan de parlementscommissie legt hij in plain English uit op welke wijze hij binnen HBOS zijn verantwoordelijkheid had genomen en dat hij meerdere malen heeft gewezen op de onverantwoorde risico's die er door de organisatie werden genomen.

Paul Moore spreekt over zijn overtuiging dat de crisis - los van allerhande oorzaken die de crisis begunstigden - is veroorzaakt door een totale mislukking van governance-systemen binnen organisaties:

'In simple terms this crisis was caused, not because many bright people did not see it coming, but because there has been a completely inadequate 'separation' and 'balance of powers' between the executive and all those accountable for overseeing their actions and 'reining them in' i.e. internal control functions such as finance, risk, compliance and internal audit, non-executive Chairmen and directors, external auditors, the FSA, shareholders and politicians.'

Het gevoel over zijn eigen functioneren omschrijft Paul Moore als volgt: 'Being an internal risk and compliance manager at the time felt a bit like being a man in a rowing boat trying to slow down an oil tanker.'

De goede intenties van vele HBOS-medewerkers en betrokkenen ten spijt, niet in de laatste plaats Paul Moore zelve, liep het toch fout af met HBOS. Paul Moore trekt dan ook de parallel met een Griekse tragedie.

Beschreven wordt hoe het audit committee werd geïnformeerd en hoe de cfo zorgde dat bepaalde kritische opmerkingen en stukken uiteindelijk buiten de vergadernotulen bleven. Maar Paul Moore bleef aan de bel trekken en werd telkenmale door zijn bazen tot de orde geroepen.

Een voorbeeld van een melding aan het Audit Committee: 'I would not want the Committee to be under any illusion as to how strong the tensions were as Group Regulatory Risk carried out its oversight work and I have to say that there have been some behaviours which I would consider to be unacceptable.'

Laatstgenoemde is het voorbeeld van een bewering die voor de extern accountant als red flag zou moeten dienen. Paul Moore over diens reactie: 'The KPMG Audit Partner told someone who reported back to me that he thought I had a 'death wish' following this meeting.' Tsja ...

En inderdaad: Paul Moore 'ging eraan'. Hij werd persoonlijk ontslagen door de ceo. Deze stelde: 'The decision was mine and mine alone.' Waarna hij uitlegde dat het vertrouwen in Paul Moore bij sleutelfunctionarissen in de organisatie weg was.

KPMG - de externe accountant en betrokken bij onder meer de opzet van compliance programma's - mocht over de aantijgingen van Paul Moore vervolgens een 'onafhankelijk rapport' schrijven. 'Its report largely dismissed Mr Moore's claims and said the main reason for his departure was the 'personal differences' between him and other HBOS executives.'

Had de cfo de aanwijzingen van Paul Moore maar serieus onderzocht.

Had de ceo de geluiden van Paul Moore maar niet veronachtzaamd.

Had het audit committee maar beter geluisterd.

Had de externe accountant maar ...

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Marcel Pheijffer (1967) is hoogleraar Forensische Accountancy aan de universiteiten Nyenrode en Leiden.

Gerelateerd

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.