Bonushumor
Wordt u ook zo moe van de bonusdiscussie? Zo langzamerhand zou je denken dat de financiële crisis louter is ontstaan door deze ene deeloorzaak. Gelukkig valt er ook te lachen. Vooral door de fraaie gedragscode die de Nederlandse bankiers hebben opgesteld, onder luide toejuichingen van minister Wouter Bos, die spreekt van een voorbeeld voor de rest van deze planeet.
Talloze deskundigen, gezagsdragers en commentatoren uitten zich al over de code, ook op deze site. Is hij wel dwingend genoeg? Moeten toezichthouders zelf bonusregels stellen, of de wetgever? Geeft het principe comply or explain niet teveel ruimte om van de afspraken af te wijken? Belemmert de bonusdiscussie niet de ontwikkeling en concurrentiepositie van de financiële sector?
Discussiestof te over dus. Maar zoals gezegd valt er ook te lachen.
Allereerst heeft het natuurlijk iets komisch om voor de gewenste veranderingen serieus te vertrouwen op de bankiers die eerder eigenhandig die nu zo bestreden graaicultuur in het leven hebben geroepen. Zoals alle reparatiecommissies nu goeddeels worden bevolkt door dezelfde lieden die ons naar deze crisis hebben geleid.
Maar echt grappig is toch wel het in de code afgekondigde bonusplafond. De G20 konden het de afgelopen dagen niet eens worden over zo'n maximum, maar de Nederlandse bankiers deden dat wel, voor de hoogste bestuurders althans: maximaal een jaarsalaris. Acteur Wouter Bos, een verstandig man die het daarom zelf graag anders had gewild, spreekt diplomatiek verheugd van een ‘doorbraak'.
Een doorbraak van collectieve zinsbegoocheling dan toch zeker. Want het lijkt alsof iedereen inmiddels zo is verdoofd door de wereldwijd over tafel gaande bedragen dat men is vergeten waar het allemaal om begon: het wegnemen van ‘excessieve' financiële prikkels die bankiers kunnen aanzetten tot verkeerd gedrag.
Natuurlijk, de bonuscriteria worden nu gebaseerd op iets langere termijnen in plaats van op één jaar. Dat verschuift de richting van de prikkel mogelijk een beetje, al lijkt de praktische uitvoering veel makkelijker dan hij is (wat als je door een riskante zet in het laatste jaar net je driejaars-target veilig kunt stellen?).
Maar dan de hoogte van die gemaximeerde prikkel zelf: een compleet jaarsalaris! "Dames en heren, spaarders en belastingbetalers, wij hebben aan introspectie gedaan en schaffen - ons zeer bewust van onze maatschappelijke verantwoordelijkheid en voorbeeldfunctie - de buitensporige bonussen af. Weg met die excessieve prikkels: We beperken het vanaf nu tot maximaal één jaarsalaris!"
Je hoort er niemand over. Maar wie van ons durft met droge ogen te beweren dat wanneer hij of zij voor een concrete beslissing staat en daarbij de kans heeft op maar liefst een verdubbeling van zijn jaarsalaris (of het verlies van die verdubbeling), die gedachte niet bonkend door zijn hoofd zou spelen? Zeker als een net iets ander - riskanter? - besluit die bonus misschien net veilig kan stellen?
De wereld blijft een vermakelijk schouwtoneel. Voor wie de humor er van wil inzien tenminste.