Opinie

De voorzitter in 2010

Kijk, een nieuwe voorzitter die meteen een duidelijk programma voor 2010 neerlegt, dat is op zichzelf al mooi. Zijn statement roept direct al een reeks positieve reacties op, en dat is ook mooi.

Maar als we wat close reading toepassen, is het dan nog steeds zo mooi? Ik sla de beschouwingen en de voorbeelden over en beperk me tot het programma van de nieuwe voorzitter:

"De vraag is wat het accountantsberoep, als assurance-verleners bij uitstek, kan bijdragen in deze situatie. Mijn antwoord is: verantwoordelijkheid nemen."

Dat mag algemeen klinken, het lijkt me goed als een voorzitter een motto voor zijn "regeerperiode" neer zet, en dit is een motto waar je je niet voor hoeft te schamen.

"Toch ben ik van mening dat dit de komende jaren niet meer voldoende zal zijn. We zullen ons ook moeten afvragen in hoeverre onze activiteiten daadwerkelijk bijdragen aan de stabiliteit en duurzaamheid van organisaties, en aan een beter inzicht in hun prestaties."

Ik meen hierin een benadering in te herkennen die ik me herinner van mijn eerste kennismaking met Coopers & Lybrand: natuurlijk is het maatschappelijk verkeer heel belangrijk en zo, maar we zitten bij de klant omdat we een duidelijk belang van de klant te dienen hebben.

Ook latere PwC-publicaties wijzen in die richting. Verslaggeving en assurance hebben niet alleen betekenis voor de gebruiker van de jaarrekening, maar met name voor de kapitaal-vragende onderneming.

Deze benadering lost meteen de vermeende weeffout in het systeem op: de klant betaalt de controleur, omdat de klant zelf belang heeft bij een goede controle. Als dit denken de luchtkastelen uit het verleden kan vervangen, waarbij gepraat werd over toezichthouders die controleopdrachten verdelen tot nog gekkere oplossingen, dan is dat een grote stap in de goede richting wat mij betreft.

"Nu zullen veel collega's wellicht de wenkbrauwen fronsen en roepen dat dit onze taak niet is. Mijn mening is dat we niet ontkomen aan het nemen van meer verantwoordelijkheid."

Goed zo. Een voorzitter mag wenkbrauwen laten fronsen. Het motto van verantwoordelijkheid nemen mag best uitdagend zijn.

"Naast een signalerende rol ten aanzien van de financiële positie van organisaties of risicovol gedrag, zouden we ons als accountants meer moeten richten op de inzet van onze competenties ten behoeve van economische stabiliteit en duurzaamheid. Daarbij past de ontwikkeling van, en assurance bij, risicomanagementsystemen, governance-rapportages, in control-statements, strategische prestatie-indicatoren, beloningssystemen, compliance met wet- en regelgeving, IT etc. Op die terreinen gebeurt al het een en ander, maar het kan voortvarender, beter gecoördineerd. En vooral: innovatiever, minder vanuit de traditionele denkkaders."

Om met een beroemde politicus  te spreken:  In geouwehoer kan je niet wonen.

De woorden van de voorzitter raken concrete punten, en wekken de belofte van daden in plaats van woorden. Als Ruud Dekkers de helft bereikt van wat hij hier zegt, mag er een zaal naar hem genoemd worden.

"We neigen nogal eens tot introversie en focus op de eigen vaktechnische standaarden. We proberen dan vaak uit te leggen hoe ingewikkeld het is om een probleem op te lossen. Maar dat interesseert andere partijen weinig. Zij willen dat wij onze verantwoordelijkheid nemen."

En hier kan ik echt om juichen. Ik mag al jaren graag de vraag stellen hoe iemand zou reageren als hij bij de supermarkt een pak melk koopt, en dan karnemelk krijgt met de toevoeging "ja, dat is de verwachtingskloof hè, u wilt wel melk, maar daar doen wij hier niet aan!"

"Naar mijn mening is de maatschappelijke positie van het accountantsberoep nog steeds sterk. Relevante partijen - investeerders, politici, bestuurders en ondernemers - zijn van mening dat het accountantsberoep onafhankelijk is en ten dienste staat van het maatschappelijk belang. Die positie handhaven we alleen als we onze kwaliteit hoog houden en open staan voor vernieuwing."

Toezicht was nodig, maar doen alsof het beroep in de drek zit is overtrokken. Dat was in 2004 zo, dat is in 2010 zo. Kwaliteit handhaven en innovatie verdienen aandacht, maar laat het beroep niet doen alsof het allemaal maar drama is.

"Als beroepsorganisatie hebben we hier een actieve rol, enerzijds door de collectieve expertise van onze leden te bundelen, hen te voorzien van kwalitatief goede interpretaties van de regels, het maatschappelijk debat aan te gaan en innovatie te stimuleren, anderzijds door het doen van kwaliteitstoetsingen en het indien nodig aanspannen van tuchtzaken."

Mooi zo. Enkele van mijn klanten zitten bijvoorbeeld heel dringend te wachten op guidance met betrekking tot de gedragscode van de Belastingdienst. En graag zo dat de accountant van een klein kantoor er mee kan werken. Concreet dus.

Het voornemen van de voorzitter om eindelijk eens wat serieuzer gebruik te gaan maken van de bevoegdheid om tuchtzaken aan te spannen, juich ik toe. Ooit vroeg ik aan de toenmalige directeur van het NIVRA waarom het NIVRA zo zelden tuchtzaken begint, behalve als de uitkomst toch al vast staat. Het antwoord was: omdat het bestuur een beleidslijn heeft die hierin erg beperkend is. De nieuwe voorzitter gaat dat anders aanpakken, begrijp ik. Heel goed.

"Ik wens u een voorspoedig en gezond 2010!"

Ja, en als dit programma werkelijkheid wordt, zal het een voorspoedig en gezond 2010 voor het beroep worden.

Beste Ruud Dekkers, succes!

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Arnout van Kempen di CCO CISA is Senior manager Risk & Compliance bij Baker Tilly. Hij schrijft op persoonlijke titel. Hij is lid van de Commissie Financiƫle verslaggeving & Accountancy van de AFM en lid van de signaleringsraad van de NBA. Daarnaast is hij diaken van het bisdom 's-Hertogenbosch.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.