Opinie 01 november 2010

Hervormingsagenda: Pieter for President?

Met mijn recente open brief aan NIVRA-voorzitter Ruud Dekkers raakte ik - blijkens de reacties - een 'open wond' bij diverse accountants. Ook zij stellen zich de vraag of de beroepsorganisaties het accountantsberoep op de juiste wijze weet te vertegenwoordigen. Ik schreef daar eerder over in een blog over 'lijders' en 'leiders' binnen ons beroep.

Collega Pieter de Kok reageerde in dat verband met een mogelijke kandidaatstelling voor het NIVRA-voorzitterschap. En hij kreeg bijval: Pieter for President! Vanuit het NIVRA reageerde directeur Berry Wammes alert en vroeg om 'opbouwende suggesties'.

Hetgeen leidde tot een spontane bijeenkomst van hervormingsgezinde accountants, fervente twitteraars, een zogeheten tweet-up. Berry Wammes was daarbij aanwezig en liet daarmee zien daadwerkelijk oog te hebben voor 'opbouwende suggesties'. Komende vrijdag - 5 november - volgt een tweede tweet-up en aanmelding daarvoor is nog steeds mogelijk.

Een eerste aanzet van hetgeen Pieter de Kok en zijn vrienden willen is inmiddels openbaar gemaakt via een nieuwe website die de hervormingsagenda bevat. Vooralsnog zijn zes aandachtsgebieden genoemd:

1. Educatie
2. Presentatie & communicatie
3. Vaktechniek & innovatie
4. Kwaliteitsborging
5. Transparantie
6. Besluitvormingsprocessen

De website is het bezoeken waard. In nuchtere taal worden heldere punten gemaakt. Een paar voorbeelden ter illustratie:

• over de lamlendigheid van permanente educatie: anno 2010 moeten we constateren dat de honger naar kennis en de wil om bij te blijven bij veel accountants zoek is en dat het PE-systeem dat ook niet afdwingt;
• over accountants: accountants zijn geen briljante wetenschappers, wij zijn geen hersenchirurgen, maar uiteindelijk een 'onafhankelijke' schakel in een redelijk eenvoudig en transparant verantwoordingsproces;
• over betere communicatie: accountants hebben een abstract beroep en we pretenderen voor het maatschappelijk verkeer te opereren. Dit vraagt om een boodschap in begrijpelijke taal die via de juiste (social) media naar buiten wordt gebracht;
• over het verklaringenstelsel: het huidige verklaringenstelsel voldoet niet meer aan de dynamiek van de markt. Daarom onder meer: meer vrije tekst in de verklaring waarin duidelijk wordt verteld (1) wat de accountant heeft gedaan; (2) wat de bevindingen zijn; (3) wat de conclusies zijn;
• over kwaliteitsbewaking: de beroepsorganisatie neemt kwaliteitsbewaking in samenwerking met kantoren volledig terug als kernactiviteit. De focus ligt bij reviews niet op de formele aspecten maar op de inhoud en kwaliteit van de uitgevoerde controle;
• over de jaarrekeningen van accountantsorganisaties: het is verbazingwekkend dat sommige accountantsorganisaties geen normale jaarrekening publiceren. Als accountants zich voorstaan op een maatschappelijke functie, is het niet meer dan normaal dat daar verantwoording over afgelegd wordt. Ook financieel.

Maar er is teveel om op te noemen. Zo worden in de hervormingsagenda ook voorstellen gedaan om de management letter openbaar te maken en voor een actievere rol van de beroepsorganisatie zodra accountants in opspraak raken. En wat te denken van het openbaren van het aantal uren dat aan een controleopdracht is besteed?

De uitdaging voor Pieter de Kok c.s. is de hervormingsagenda te stroomlijnen, steviger te onderbouwen en om van oneliners naar concretisering te komen. Zodanig, dat de beroepsorganisaties de beste 'opbouwende suggesties' eenvoudigweg niet terzijde kunnen leggen.