De fusie en de toekomst van de PBO
Minister De Jager heeft de Kamer antwoord gegeven op enkele schriftelijke vragen. De brief met antwoorden is geruststellend voor NIVRA en NOvAA. Om de hele discussie te kunnen volgen moeten ook de Handelingen van de Tweede Kamer over dit onderwerp worden meegenomen. Deze zijn hier en hier te vinden. Verder is de brief van de minister aan de Kamer over dit onderwerp van belang, die hier te vinden is.
Accountantswetgeving zou niet afhankelijk moeten zijn van een toevallige meerderheid in het parlement of een toevallig goed gezinde minister. Accountants, en met name NIVRA en NOvAA, zouden zich zorgen moeten maken over de tekenen des tijds. Ik heb via deze blog al eerder gewezen op artikel 28 Wta.
Voeg daar de vraag van Kamerlid Vos (PvdA) aan toe: "Het is misschien een wat theoretische vraag, maar is het mogelijk om zonder het NIVRA en de NOvAA te leven omdat de Wta het toezicht al regelt?"
Kamerlid Weekers (VVD) voegt toe: "De AFM houdt nu immers toezicht op accountants die wettelijke taken uitvoeren en voor niet-wettelijke taken hoeft geen publiekrechtelijk orgaan in stand te worden gehouden."
In zijn brief van 18 maart 2010 aan de Kamer legt de minister uit dat de fusieorganisatie een breed scala aan accountants zal omvatten. Niet alleen controleurs van jaarrekeningen, maar van alles eigenlijk. De minister doet dan alsof het een soort natuurwet is dat al die verschillende beroepen, omdat ze toevallig een titel met elkaar delen, geregeerd moeten worden door een PBO. En dat roept vragen op, vanzelfsprekend, voor wie de Handelingen gelezen heeft.
En daar heeft de minister een curieus antwoord op. Kort samengevat is zijn redenering als volgt:
De PBO-status is ingevoerd omdat het maatschappelijk verkeer halverwege de vorige eeuw in de wirwar van beroepsbeoefenaren niet meer snapte wie nu een behoorlijke accountant was, en wie niet. En die situatie is niet veranderd, dus moet de PBO-status behouden blijven.
Maar de minister onderkende in zijn vorige brief nog dat de titel minder en minder verband houdt met de status van (wettelijk) controleur. De wirwar aan mensen die zich accountant noemden uit de periode van een halve eeuw geleden is nu dus vervangen door een wirwar aan mensen die zich accountant noemen. En de vooruitgang van dit geheel is dan dat de meerderheid aan accountants die helemaal niet optreden als accountant, zoals de wetgever de term bedoeld had, zich moeten houden aan regelgeving die bedoeld is voor accountants, zoals de wetgever de term bedoeld had.
Samenvattend: de minister blijkt een grote sympathie te hebben voor de huidige situatie en is bereid die te handhaven. Een behoorlijke argumentatie daarvoor levert hij niet. Sterker, hij probeert twee argumenten, die vooral zien op de transparantie van de accountantsmarkt en die elkaar volstrekt tegenspreken, samen te voegen.
Tel daarbij op dat de Kamer vrij breed de vraag stelt waarom we eigenlijk een PBO nodig hebben om het beroep te reguleren, nu we al de AFM hebben, en dat de Wta al een artikel bevat dat impliciet zegt "we hebben de PBO's niet nodig, maar als ze goed hun best doen mogen ze wel blijven" en je gaat je toch afvragen hoe lang de PBO-status nog houdbaar is.
Het antwoord op die vraag wordt gevonden door die andere vraag te beantwoorden: doen de PBO's genoeg hun best?