Na de verkiezingen: nieuwe rol voor de accountant?
De kruitdampen van de verkiezingsstrijd beginnen te verdampen. Gelukkig. Kan er weer echt geregeerd worden, althans na de kabinetsformatie. Dat kan binnen drie weken aldus premierkandidaat Mark Rutte.
Wat daar ook van zij, een nieuw kabinet zal zich moeten gaan bekommeren om de werkzaamheden van de ambtelijke werkgroepen die zich dit voorjaar over bezuinigingsvoorstellen hebben gebogen. Het gaat om de rapportages van twintig werkgroepen, die zich bezig hebben gehouden met ‘brede heroverwegingen'.
Rapport nummer 16 inzake de 'Uitvoering van belasting- en premieheffing' schept kansen voor het accountantsberoep. In paragraaf 3.12 van het rapport wordt gesproken over de outsourcing van toezicht. Het lijkt een nieuwe stap te zijn in het door de Belastingdienst op gang gebrachte proces van Horizontaal Toezicht. Ik citeer twee passages:
'Voor de winstbepaling voor ondernemingen in het ZGO/MGO-segment en het topsegment van het MKB (totaal ongeveer 33 000) wordt voor de winstbepaling aangesloten op de commerciële winst uit de door de accountant goedgekeurde jaarrekening. Het gaat om ondernemingen die op grond van het Burgerlijk wetboek controleplichtig zijn.'
'De werkzaamheden van de Belastingdienst beperken zich tot steekproefsgewijze vaststelling of de accountant bij de vaststelling van de jaarrekening zijn werk goed heeft gedaan. De accountantsorganisaties die de jaarrekening controleren vallen onder het toezicht van de Autoriteit Financiële Markten.'
Indien de voorstellen worden overgenomen zou de overheid een besparing realiseren van vijftien miljoen euro in 2012 oplopend tot structureel 133 miljoen euro jaarlijks vanaf 2015. Dat is een voordeel voor de schatkist en behoeft daarom serieus overweging. Voor bedrijven wordt als voordeel genoemd 'dat eerder duidelijkheid ontstaat over de te betalen belasting'.
Vrij naar Cruijff: ieder voordeel heb zijn nadelen. Ten eerste, aldus de ambtelijke werkgroep: 'Nadeel voor ondernemers is dat hun accountants hun controles mogelijk willen intensiveren omdat zij door de Belastingdienst verantwoordelijk worden gehouden voor de juiste vaststelling van de jaarwinst. Dit leidt dan immers tot extra kosten.' De ambtelijke werkgroep had best stelliger kunnen zijn: meer werk voor de accountant, schept inderdaad een hogere declaratie. En terecht overigens. Ligt hier jaarlijks op termijn structureel 133 miljoen euro als opbrengst voor accountants in het verschiet?
Het tweede nadeel dat de werkgroep ziet zegt - onder het kopje Compliance - iets over hoe de werkgroep de accountant positioneert, namelijk: 'Er bestaat een risico op een afname van de naleving van wet- en regelgeving doordat de belangen van bedrijf en intermediair minder tegengesteld zijn dan de belangen van bedrijf en Belastingdienst. Door de controles van de Belastingdienst op de intermediair lijkt dit risico te overzien.'
De accountant dus als (compliance)risico voor de schatkist. Het zal je - als vertrouwensman van het maatschappelijk verkeer - maar gezegd worden ...