Het kan ook anders
In mijn vorige blog en aan de hand van de commentaren daarop, klonk ik wat 'mopperig' over het initiatief van Ernst & Young om de communicatie door en met de accountant te verbeteren. De 'studie' die het accountantskantoor daarover vervaardigde kwalificeerde ik als 'een defensief stuk dat niets heeft toe te voegen'.
Ik klonk zo mopperig omdat ik ongeveer tegelijkertijd - ten behoeve van mijn bijdrage aan Summercourses in Suriname, Curaçao en Aruba - op zoek was naar wat internationale noviteiten en verbeteringen op accountantsgebied. Ik kwam twee verfrissende geluiden tegen.
Ten eerste een rapportage van het Schotse Institute of Chartered Accountants. De titel daarvan geeft - zoals het hoort - direct de essentie van het rapport weer: Making corporate reports readable - time to cut to the chase.
De analyse in het rapport is helder: 'Corporate reports have become a lengthy excercise in regulatory compliance but fail to communicate a compelling account of how the business has performed. In other words, they are not obviously decisionful.'
De oplossing is eveneens helder: 'We would welcome the Short Form Report being used as the centerpiece of a company's results announcement and replacing the company's annual review and summary financial statements. It would essentialy tell Top Management's story and eliminate much of the boilerplate narrative which pervades annual reports today.'
Een verkort verslag. Niet ter vervanging van het door de wetgever vereiste jaarverslag, maar ernaast. Kort en bondig. Gericht op de essentie van zaken die in het verslagjaar van belang waren en voor de toekomst van belang zijn. Niet in (accountants)jargon en met de nadruk op een wirwar aan kwantitatieve informatie, maar narratief en to the point.
Met oog voor de belangen van degenen die meer willen dan een verkort verslag, daarbij mede gebruikmakend van bijvoorbeeld XBRL: 'And for those who might worry about the loss of disclosure, readers would be able to acess such detail via alternative reporting technologies such as XBRL. Effectively, the full annual report we see today would still sit behind the Short Form Report.'
Daarbij tevens afstand nemend van de gedachte dat het jaarverslag een compliance-document is. Nee: het is er om verantwoording af te leggen aan en ter informatie voor een breder publiek: 'It is important that the accounting profession does not lose sight that accounts are primarily for shareholders and not regulators - they are for accountability and stewardship and not for financial stability.' Hier heb ik wel een punt van kritiek: ik had liever een bredere duiding gezien dan de gerichtheid op aandeelhouders. Ofwel: een stakeholder-benadering.
Ten tweede liep ik aan tegen enkele uitingen van Steve Maslin, senior partner van Grant Thornton. Hij stelt onder meer dat het accountantsberoep op een positieve wijze dient bij te dragen aan oplossingen na de crisis: 'The crisis needs a holistic approach from many stakeholders and, as auditors, we must ask ourselves what we can do differently to play our part. We must respond positively, not equivocate.'
Wees actief als beroepsgroep en laat anderen niet voor je beslissen: 'It is now time to get on with agreeing and implementing longer term actions to build confidence. Auditors can decide to be at the forefront of the discussion, or we can have new requirements imposed on us by outside politicians and regulators committed to preventing another financial collapse.'
En anders dan in de 'studie' van Ernst & Young volgt niet direct de roep om aanvullende regels en bescherming via bijvoorbeeld een beschermende safe harbour-bepaling. Integendeel: Maslin doet een oproep aan het beroep zich niet direct achter zaken als aansprakelijkheid te verschuilen. Concreet: 'And as a profession, we should not allow the issue of liability to prevent us developing practical proposals for what good assurance looks like. No one would deny that liability is an issue if auditors are asked to provide greater, forward-looking assurance statements but we cannot allow it to become the stumbling block that inhibits new approaches being proposed.'
Verfrissende geluiden, die ook in ons land - door beroepsorganisatie en accountantskantoren - opgepakt zouden kunnen worden. Toch?