Opinie

Het publieke debat

Enige tijd geleden was er wat discussie over de rol die hoogleraren spelen in het publieke debat over het accountantsvak. Wat daar ook van te zeggen valt, het mag in ieder geval worden opgemerkt dat een aantal accountants 'die er toe doen' recent een podium heeft gevonden om een bijdrage te leveren aan het debat.

Op het stuk van Barbara Majoor en Auke de Bos kwamen op deze site aardig wat reacties binnen. Voor de inhoud, inclusief mijn eigen vragen, verwijs ik graag naar het stuk zelf. Wat me, een beetje afstand nemend, opvalt is dat Majoor en De Bos naar ik vermoed bedacht hebben dat het wel nuttig zou zijn om de buitenwereld een beetje te temperen in de zucht naar krachtdadig ingrijpen, en dat ze de reacties die kwamen niet echt voorzien lijken te hebben. 

Is dat dan slecht nadenken over PR, of is het het idee dat kritische accountants wel zouden reageren, maar mensen die er echt toe doen deze site toch niet lezen? Ik vraag me oprecht af welke strategie beide topaccountants in hun hoofd hebben gehad toen ze hun stuk schreven. 

Want minstens een deel van de kritische reacties moeten ze hebben voorzien en het is bijna ondenkbaar dat ze niet even hebben overwogen of het uitlokken van die reacties niet schadelijker zou zijn dan helemaal niets zeggen. 

Ik hoop dat de beide auteurs de handschoen nog gaan oppakken en minstens inhoudelijk antwoord gaan geven op de veelheid aan vragen die ze hebben opgeroepen. 

Een volgende bijdrage van een accountant die er toe doet kwam van Van Roekel, topman bij BDO. Op de AccountancyNieuws-dag, die als thema had 'Uw klant centraal', hield hij een boeiend verhaal over Barnier. Wat dat met 'uw klant centraal' te maken had was niet voor iedereen geheel duidelijk, maar dat mocht de pret niet drukken. 

Wat de pret wat mij betreft wel een beetje drukte was dat het hele verhaal zich liet samenvatten met 'wat bij Barnier goed is voor BDO, is goed. Wat niet goed is voor BDO, is niet goed'. Geen kritische analyse, ook geen duidelijk vertrekpunt bij de klant of het algemeen belang, alleen de indruk dat de analyse volledig draaide om het BDO-belang. 

Dat is niet erg, maar het schreeuwt wel echt om een aanvullend en wat analytischer publicatie van Van Roekel waarin hij uitlegt waarom het BDO-belang zo opmerkelijk netjes samengaat met het belang van het maatschappelijk verkeer. Ik schat in dat dat prima valt uit te leggen, maar opnieuw de PR-vraag: zou Van Roekel zich hebben afgevraagd welk PR-effect zijn verhaal heeft als die analyse niet overtuigend komt? 

En dan op 20 oktober 2011 de topman van het (volgens de laatste mij bekende gegevens) grootste accountantskantoor van allemaal: Robert Swaak, van PwC. Ook hier niet een diepgaande analyse, dus die zal ongetwijfeld nog wel komen in een achtergrondartikel, zegt de optimist in mij. 

Maar wel een opmerkelijk evenwichtige aanpak. Een stukje deemoedigheid en bereidheid lessen te leren, acceptatie van voorstellen die grotendeels op het oog gunstig zijn voor PwC maar ook van een voorstel waar PwC zich kwetsbaar mee maakt. En natuurlijk een stukje aanval op de analytische kwaliteiten van Barnier, en afwijzing van een aantal maatregelen die gemotiveerd op inhoudelijke gronden worden afgewezen. 

Je kan het eens of oneens zijn met Swaak, en het moge in ieder geval opvallen dat Van Roekel joint audits een stap vooruit vindt, terwijl Swaak daar bepaald anders over denkt, beiden met als argument het maatschappelijk belang. Maar wat mij in ieder geval opvalt is dat Swaak overduidelijk heeft nagedacht over de PR-kant van zijn verhaal. 

En dat lijkt mij al met al langzaamaan toch echt nodig worden. Ongeacht de positie die je in dit debat inneemt: je moet bedenken wie er mee leest. En je moet bedenken hoeveel gewicht je woorden hebben. 

Als een Kamerlid of journalist leest dat Van Kempen zus of zo denkt, is er echt niets aan de hand. Dan wordt er hooguit gedacht: Van Kempen, wie is dat nou weer? Maar als een Kamerlid of journalist leest dat Majoor, De Bos, Van Roekel of Swaak zus of zo denken, dan doet dat er toe, dan spreekt 'het beroep'. En dan zou het fijn zijn als dat Kamerlid of die journalist niet onmiddellijk denkt: zie je wel, ze preken weer eens voor eigen parochie. 

Dus ja, Robert Swaak, terecht dat je schrijft: 'Aan de andere kant erkennen we ook dat we niet genoeg hebben gedaan om de perceptie dat accountants niet voldoende onafhankelijk zijn, weg te nemen. Het is aan ons om opener te communiceren over hoe wij tot oordeelsvorming komen.

En als je dan toch bezig bent, zou je dan meteen aan het maatschappelijk verkeer willen duidelijk maken dat die onafhankelijkheid de kern van de zaak behoorlijk mist, en dat het beroep zich met name bezig gaat houden met het leveren van wat de maatschappij van accountants verlangt?

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Arnout van Kempen di CCO CISA is Senior manager Risk & Compliance bij Baker Tilly. Hij schrijft op persoonlijke titel. Hij is lid van de Commissie Financiƫle verslaggeving & Accountancy van de AFM en lid van de signaleringsraad van de NBA. Daarnaast is hij diaken van het bisdom 's-Hertogenbosch.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.