Klantscreening, maar dan serieus
Banken weren coffeeshops als rekeninghouder. Door een rechterlijke uitspraak over het deftige Van Lanschot kwam dat weer eens pregnant naar voren, maar het speelt al wat langer. Toenmalig minister van Financiën Wouter Bos tikte ze er al eens voor op de vingers. Banken zeggen zelfs bestaande rekeninghouders op. Ook 'seksondernemers' hebben ze liever niet.
Inderdaad, dezelfde bankiers die ons door incompetentie en winstbelustheid in een wereldwijde crisis hebben gestort, inmiddels getransformeerd tot een doodeng piramidespel met overheidsfinanciën, weren coffeeshops. Dezelfde bankiers die vaste klanten niet inlichten over betere rentemogelijkheden en wel rustig onder één corporate dak en dezelfde ethische codes samenleven met hun woekerpolisverkopende verzekeringsbroeders. Dezelfde bankiers die, zelf weer als vanouds betaald, tijdens recepties klagen over de 'populistische' kritiek op hun weerzinwekkende gedrag - het wijnglas met 'beschaafd' opgeheven pink hanterend. Dezelfde streepjespakken die via hun door een D66-eerstekamerlid aangevoerde lobbyclub bezweren dat ze echt hun leven hebben gebeterd. Terwijl elke andere burger dwars door dat flinterdunne tone at the top-vernisje heenkijkt.
Waarschijnlijk scharen de bankiers de genoemde klantselectie onder 'ethiek'. Maar dat is doorzichtige onzin. Ik heb althans nog niet gehoord dat ook vastgoedbedrijven worden geweerd. Terwijl je toch erg naïef moet zijn om na de bouwfraude, Klimop-zaak en onlangs bekend geworden massale belastingfraude nog serieus te geloven dat het gesjoemel daar slechts een enkel rot appeltje betreft. Snelle bankiers voelen zich bij snelle vastgoedjongens duidelijk lekkerder dan bij de even legale maar 'volksere' coffeeshop- en seksondernemers.
Voor dit gedrag bestaat een woord: hypocrisie. En niets is zo dodelijk voor vertrouwen en geloofwaardigheid als dat.
Moge elk accountantskantoor zich daarom verre houden van dit soort gedrag. Dat is geen loze oproep. Ook bij accountants speelt klantacceptatie immers een grote rol. Op zichzelf begrijpelijk. Want waarom zou je een evident onbetrouwbaar bedrijf dat je doelbewust zal voorliegen, als klant accepteren?
Toch moet de lat voor acceptatie niet te hoog liggen. In hun controlerende functie zijn accountants immers primair toezichthouder. Namens de samenleving. Natuurlijk, de prettigste klant is een financieel draagkrachtige braverik, die welwillend ook nog wat advisering bij je inkoopt. Maar voor dat soort klanten (graag 'cliënten' genoemd) heeft de samenleving de wettelijk beschermde en exclusief aan accountants toegewezen controletaak nu net niet in het leven geroepen.
Juist daar heeft de controleur, de accountant als 'politieagent', een belangrijke functie. Daarom kan vanuit maatschappelijk oogpunt een twijfelachtige klant of klant in een twijfelachtige branche, mits robuust gecontroleerd, nooit schadelijk zijn voor het imago. Integendeel zelfs, het toont je kracht.
Daarom zou ik, wellicht iets overdrijvend, als imagoadvies willen geven: neem juist bedrijven uit hoog-risicosectoren als controleklant (niet als cliënt). Maar wel controleren boordevol professionele scepsis natuurlijk.
Deze bijdrage is ook als column geplaatst in het juninummer van Accountant.