Opinie

Het God-deeltje en de vertrouwenskloof

Vorige week hoorden we de blijde boodschap dat fysici van onderzoeksinstituut CERN menen het bewijs gevonden te hebben - het werd allemaal fatsoenlijk voorwaardelijk gesteld - van het werkelijk bestaan van het zogenoemde Higgs-deeltje, in de populairwetenschappelijke volksmond ook wel bekend als het 'God-deeltje'.

Ik citeer onverdacht dagblad Trouw over deze gewaagde (bij)naming:

"Die naam, in het Engels 'God particle', zou volgens onderzoekers voor het eerst gebruikt zijn in 1993. Nobelprijswinnaar Leon M. Lederman schreef een boek over het deeltje, getiteld: 'The God Particle: If the Universe is the Answer, What is the Question?'
Natuurkundigen beweren dat Lederman tegen vrienden zegt dat hij zijn boek 'The Goddamned Particle' (Het godverdomde deeltje) had willen noemen, om uiting te geven aan de frustratie over het niet kunnen vinden van het deeltje."

Binnen de accountancy kennen we de situatie waar je het antwoord op kent maar naar de vraag blijft zoeken als 'de verwachtingskloof'.

Want we zijn ook, op onze eigen manier, voortdurend aan het zoeken naar de steen der wijzen die een vermeende verwachtingskloof kan overbruggen.

We weten dat het bestaat. Of liever: we denken dat we weten dat het bestaat. Af en toe krijgen we bevestiging ervan van buiten eigen kring, denk aan Barnier c.s.

We hebben ook met deze site Accountant.nl onze eigen CERN om tot de juiste vragen te komen en deze verder uit te diepen. Hier worden ook vaak versneld koppen tegen elkaar geslagen waarbij soms de deeltjes er van af vliegen.

Maar de fysici lijken ons met hun laatste ontdekking toch een stap voor.

Wij blijven dus zoeken naar die elementen die gravitas kunnen geven aan onze functie.

En ook wij staan voor het probleem dat we alleen maar zien wat we zien. En dat is niet genoeg om het chronisch zwarte gat te verklaren tussen de wensen en noden van de vertrouwensleer en de realiteit van de praktijk.

Nu kunnen we natuurlijk ook gewoon de vertrouwenstheorie aanpassen, dat maakt het zoeken makkelijker.

Ik heb dat enkele decennia geleden al eens eenzaam en alleen geprobeerd met de stelling: "De kracht van de leer van het gewekte vertrouwen is afhankelijk van de verwachting die een accountant heeft van de verwachting van zijn maatschappelijk verkeer."

Dat legt de lat een fiks stuk lager. 

Maar daar moet je niet gauw reactie, dankbaarheid, laat staan de Nobelprijs voor verwachten. Het creëren van illusies betaalt beter, papier is geduldig, en het spanningsveld houdt academici en practici van de straat.

Laten we gewoon nog eens een shot wagen en hier claimen dat, gegeven onze best volwassen beroepsgereedschapskist (lees: niets stond/staat ons in de weg om het gewoon goed te doen), we zelf het God-deeltje zijn. Wij zijn het, maar staan onszelf in de weg dat te zien of te aanvaarden. Wij zijn het die ongezien kritische massa geven aan al dat andere dat wel zichtbaar is in ons beroep.

Het past ook goed voor foute situaties waarin we het/ons dan gewoon het 'verdomdeeltje' noemen. De vermeende ontdekkers van het Higgs-deeltje, lieten ook de mogelijkheid open dat het om meer dan EEN deeltje kan gaan waar ze naar zoeken.

Ik heb altijd de hoop gehad dat er nog eens een doorbraak zou komen in het oplossen van de vertrouwenskloof.

Et voilà.

Nu nog de praktijk.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Jules Muis verliet in 1995 het openbare accountantsberoep en was vervolgens vice president en controller van de Wereldbank en directeur-generaal en chief internal auditor van de Europese Commissie. Van 2014 tot eind 2020 was hij lid van de Public Interest Oversight Board (PIOB). Muis was van oktober 2012 tot oktober 2015 ook lid van de Board of Auditors van het European Stability Mechanism (ESM). Jules Muis schrijft op persoonlijke titel.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.