Niet in woorden maar in daden kwaliteit leveren
Als 'een gemis aan daadkracht en actief leiderschap' (zoals het FD onlangs stelde) het criterium is om de topman bij KPMG te vervangen, dan mogen er nog veel meer bestuurders van accountantsorganisaties vertrekken. Want niet alleen bij KPMG schieten ze op dat punt tekort. Gemis aan daadkracht en leiderschap is symptomatisch voor een groot deel van de sector.
Het accountantsberoep is een vertrouwensberoep. En het vertrouwen in de accountant wordt door de feiten en de publiciteit aangaande zaken als DSB (Ernst & Young), Vestia (KPMG en Deloitte) en 'een Actalletje' (NBA) telkenmale hard geschonden. De Nederlandse Beroepsorganisatie voor Accountants maakt weliswaar kleine stapjes vooruit, maar is niet in staat om samen met de accountantsorganisaties fundamentele kwesties aan te pakken.
Met publiciteit hangt communicatie samen. Accountants zijn daar - 'to put it mildly' - niet sterk in. Deloitte verkondigde bijvoorbeeld meerdere keren in duidelijke bewoordingen in bezwaar te gaan tegen een door de Autoriteit Financiële Markten (AFM) opgelegde boete, maar 'vergat' een persverklaring uit te brengen waarin wordt uitgelegd waarom uiteindelijk toch niet in bezwaar wordt gegaan.
En Ernst & Young bepleitte bij monde van bestuursleden eerst voorstander te zijn van openbaarmaking op kantoorniveau van AFM-rapporten, om vervolgens naar de rechter te gaan om openbaarmaking van een boetebesluit tegen te houden. Kan je dan geloofwaardig zijn?
KPMG kreeg kritiek op de verhuizing naar een megalomaan nieuw pand dat leegstand van kantoorruimte een paar honderd meter verderop veroorzaakte. Het FD berichtte op 21 juni dat KPMG inmiddels kennis en expertise levert voor een project om het oude gebouw om te bouwen tot een woon-zorgcombinatie. 'Als het lukt, is KPMG bevrijd van het beeld van een leegstaand kantoor op enige honderden meters van het nieuwe kantoor.' Tja, wie echt gelooft dan 'bevrijd' te zijn, heeft nog een lange weg te gaan.
De bestuursvoorzitter van PwC stelde in oktober 2011 te erkennen 'dat we niet genoeg hebben gedaan' om de perceptie weg te nemen dat accountants te weinig onafhankelijk zijn. En hij zei: 'Het is aan ons opener te communiceren over hoe wij tot oordeelsvorming komen'. Daarna hebben we weinig meer van hem vernomen.
En dan het prijsdrukspook. Wie in de discussie daarover niet wenst mee te nemen dat de partnervergoedingen een periode lang (te) hard zijn gestegen, boet in aan geloofwaardigheid. Die stijging ging ongeveer net zo snel als de gepercipieerde kwaliteit van de accountantscontrole en het maatschappelijk vertrouwen in de accountant zijn gedaald.
Partners bij de grote kantoren verdienen tonnen. Voor de uitvoering van een wettelijke taak. Notarissen, die ook een dergelijke taak uitvoeren, zijn de afgelopen jaren teruggezakt van een winst van boven de twee ton naar gemiddeld € 55.000. Accountants zijn net als notarissen ondernemers en mogen de pijn van economisch ontij best hard in hun 'deep pockets' voelen.
Ik ben liberaal genoeg om ze veel verdiensten te gunnen, wanneer ze het weer verdienen. Zodra het vertrouwen in hen weer gerechtvaardigd is. Zodra ze niet zozeer in woorden, maar juist in daden kwaliteit leveren. Zoals gezegd: er is nog een lange weg te gaan. En niet alleen bij KPMG.
Deze weblog is tevens gepubliceerd als opiniebijdrage in het FD van 7 juli 2012.