Opinie

Relevantere verslaggeving (2): voer stresstest in

De relevantie van het werk van de accountant moet worden verbeterd. In mijn vorige bijdrage bepleitte ik het schrappen van modelmatig bepaalde waarden. Een tweede maatregel, daarmee samenhangend, is het standaard invoeren van een stresstest voor grote bedrijven en financiële instellingen.

Ook al zou worden besloten de modelwaardes te handhaven, dan nog zouden we de relevantie van de jaarrekening en het werk van de accountant kunnen vergroten. Hiertoe moeten we ons realiseren dat waardes van schulden en bezittingen op de balans van bedrijven en financiële instellingen zich vaak langs curves en hoeken bewegen, en niet netjes langs rechte lijnen. 

Zo kunnen we onze schulden netjes in de jaarrekening verwerken tegen uitgifteprijs, totdat we ineens tegen een schending van leningsvoorwaarden (debt covenants) aanlopen. 

De accountant hoeft voor een mogelijke schending niet te waarschuwen totdat het zelfstandig voortbestaan van de entiteit in zijn ogen wordt bedreigd.  

En dat is in de ogen van PvdA-kamerlid Ronald Plasterk - die spreekt namens de samenleving - te laat. We kunnen dit probleem verkleinen door in de jaarrekening de verplichting op te nemen dat bedrijven aangeven hoe dicht ze zijn opgeschoven in de richting van schending van leningsvoorwaarden. 

Er zijn diverse instrumenten die voor zo'n behandeling in aanmerking komen. We zouden dan moeten denken aan berichtgeving omtrent hoeveel dichter een onderneming naar een margin call opschuift in een verslagperiode als we rente swaps waarderen (denk aan Vestia). Of hoe ver de credit default swaps (cds) zijn gestegen: dit duidt op de kans op faillissement - de zwanenzang van Lehman was al een jaar bekend in de cds-prijzen! 

Alle verschuivingen die duiden op een majeure impact van de financierbaarheid van de onderneming zouden langs die weg moeten worden verantwoord in de jaarrekening; de accountant verifieert de verschuivingen. 

Het gaat er niet om dat de raad van bestuur en/of de accountant omtrent de verschuivingen hun mening geven - dat doet de markt wel! Het gaat er om dat de markt attent wordt gemaakt op een verschuiving ten goede of ten kwade. 

Tezamen vormen deze aanvullende eisen - afschaffing van modelmatige waarden en signalering van verschuivingen - een stresstest teneinde de markt tijdig te waarschuwen voor nakende of ver verwijderde financieringsbehoeften. 

Ik meen dat als we die kant opschuiven, we een relevanter jaarrekening kunnen bieden. Maar zo ver zijn we nog lang niet. Daarvoor is nodig dat de IASB zich samen met de accountants sterk maken voor een relevanter verslaggevingsregime. Ik zie geen signalen die daar op duiden.

Een aangepaste versie van deze opinie is gepubliceerd in het FD van 12 juli 2012

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Jan Bouwens is hoogleraar accounting UvA en research fellow University of Cambridge.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.