Opinie

Marginaal kostprijsrekenen mag, integraal afwegen is beter (3)

Bij beslissingen spelen meer dimensies een rol dan alleen de kostprijzen. Psychologische vertekeningen bijvoorbeeld. Maar ook kostenmanagement en strategische overwegingen. Derde aflevering van een drieluik.

Verwachte feiten blijken te beïnvloeden

Gelukkig zijn veel situaties waarin beslissingen genomen kunnen worden niet statisch. De (verwachte) feiten blijken nog te beïnvloeden, zodat de afweging anders kan uitvallen. Het blijkt bijvoorbeeld mogelijk de verkoopprijzen te verhogen, of de vaste kosten (huisvesting, vast personeel, overhead etc.) met een reorganisatie toch te verlagen. 

De afweging tussen wel of niet uitbesteden valt dan mogelijk anders uit. De beïnvloedbaarheid van de toekomst maakt de kostprijsberekening aanzienlijk ingewikkelder, omdat men actief in het bedrijf op zoek moet naar deze mogelijkheden, die komen niet vanzelf aanwaaien. 

Tijdhorizon

Of kosten vast of variabel zijn hangt af ook van de gekozen tijdhorizon. Na verloop van tijd worden alle vaste kosten vanzelf variabel. Bijvoorbeeld: een huurcontract loopt af of kan worden opgezegd. Dat betekent dat een beslissing die nu niet zinvol is, dat over enige tijd wel kan zijn, omdat de kosten zijn veranderd. Bij een kostenberekening is het dus zinvol ook te berekenen voor de verwachte situatie(s) in de toekomst. 

Strategische concurrentievoordelen

Activiteiten uitbesteden of stoppen kan - hoewel op korte termijn kostenbesparend - ongewenst zijn als dat ten koste gaat van een strategisch concurrentie- of klantvoordeel. Bedrijven kunnen in de concurrentiestrijd overleven door een uniek concurrentievoordeel op te bouwen of te bezitten, bijvoorbeeld toegang tot schaarse grondstoffen, unieke IT-toepassingen, toegang tot een lastige markt. Met het opbouwen en behouden zijn vaak hoge kosten gemoeid, zodat ze tevens een mogelijk bezuinigingsobject zijn. 

Op sommige producten of diensten wordt weliswaar verlies gemaakt, maar zij scheppen een vraag naar verbruiksproducten (bijvoorbeeld inktcartridges voor spotgoedkope printers) of stimuleren een loop naar de winkel (de aanbiedingen in de folder). Daarnaast kan een verlieslatend product of dienst dienen om snel marktaandeel te winnen, waarbij met de klant via contracten een langlopende relatie wordt opgebouwd. 

Op korte termijn biedt het uitbesteden of stoppen van zulke activiteiten een kostendaling, maar op de langere termijn wordt het strategische voordeel ondergraven. 

Kunt u helpen bij de integrale afweging?

Aan kostenberekeningen, zoals de marginale kostprijs, zitten meer dimensies dan je zo zou denken. Bij het nemen van beslissingen om de bedrijfsresultaten te verbeteren komt daarom meer kijken dan wat cijfers loslaten op een rekenregel. Het is vooral een ingewikkelde afweging. Zie de figuur voor een schematisch overzicht van de diverse factoren en aspecten. 

De behoefte in de markt is er zeker. De vraag is of externe accountants, wier expertise vooral ligt bij financial accounting, hierin een rol kunnen spelen.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Daan van de Loo en RenÄ— Verbrugge zijn zelfstandig adviseur, onder meer op het terrein van verlagen van werkkapitaal.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.