Opinie

Over NBA Alerts en discussies in het beroep

Nieuwe wetgeving! Het is weer een boeiend spektakel in accountantsland. Wat misschien wel nuttig is, is te bedenken wat ieders verantwoordelijkheid is in dit theater.

De wetgever, dat wil in Nederland zeggen de regering, de Tweede Kamer en de Eerste Kamer, stellen een wet vast. In de wetsgeschiedenis leggen zij hun toelichting vast. 

Uitvoeringsorganisaties, lagere overheden, PBO's, ZBO's, bedrijven, beroepsbeoefenaren en particulieren dienen de wet te interpreteren en toe te passen. 

Zowel de heer Plasterk als de heer Postema zijn burgers, particulieren. Hun mening, hun toelichting, is van geen enkel belang. Dat ze op enig moment lid waren van een van de wetgevende organen van dit land, heeft daar simpelweg niets mee te maken. De tekst in de Staatscourant en de handelingen van beide Kamers zijn alle tekst en toelichting die de wetgever geeft, kan geven en mag geven. 

Ter vergelijking: als de AvA een standpunt inneemt, ga je ook niet aan een individuele aandeelhouder vragen wat de AvA bedoelt. Dan moet de AvA maar duidelijker zijn. In wetgeving is dat niet anders: de wetgever moet maar gewoon duidelijk zijn. Is ze dat niet, dan is het voor de wetgever te laat. Alleen via correctie-wetgeving valt daar iets aan te doen, NOOIT via interpretaties achteraf en al helemaal onder geen enkele voorwaarde via interpretaties van individuele (voormalige of huidige) leden van de wetgevende macht.

Het is aan 'de gebruikers' van een wet om de wet te interpreteren. 

Daar waar toezichthouders zijn ingericht, zoals in dit geval de AFM, zullen die toezichthouders ook de wet moeten interpreteren. Dat kunnen ze vooraf doen, achteraf, individueel, collectief, op basis van concrete situaties of in algemeenheden. Als een toezichthouder goed functioneert, maakt ze die interpretaties onpartijdig, met de kennelijke bedoelingen van de wetgever als richtsnoer. Maar niet met een soort ex cathedra onfeilbaarheid. Toezichthouders hebben echter nooit het laatste woord. Als een wetsgebruiker het niet eens is met de toezichthouder, ligt het laatste woord principieel niet bij de toezichthouder.

Voor de interpretatie van de wet, elke wet, ligt het laatste woord altijd bij de rechter. En die geeft geen pre-clearance, die beoordeelt individuele casuïstiek. Daar kan wel een praktijk uit ontstaan waardoor je op enig moment kan zeggen ‘de rechter interpreteert deze wet kennelijk op dit moment zus of zo', maar dat is het wel.

Wat de NBA met deze alert gedaan heeft is dus niets meer en niets minder dan je van de beroepsorganisatie mag en moet verwachten. Er is nieuwe, voor accountants relevante wetgeving, en het NBA legt uit hoe zij, als vertegenwoordiger en nadere regelgever van het accountantsberoep, die wetgeving verstaat.

Vervolgens kan je vragen stellen bij twee zaken:

  • de inhoud
  • het proces

Over de inhoud heb ik niet zoveel toe te voegen. Ik vind het vrij voor de hand liggend dat de tussencategorie 'aan assurance verwante opdrachten' bekeken wordt om te bezien of deze blijkbaar wel of niet onder de nieuwe wet vallen. Of de gemaakte keuzes juist zijn, daar heb ik geen mening over op dit moment.

Over het proces heb ik wel opmerkingen. Marc van Hilvoorde merkt elders op deze site (zie reactie 3 januari 2013) al op dat hij en ik al een tijd geleden pogingen hebben gedaan bij het NIVRA, nu NBA, het denken over dit proces wat te moderniseren. De nogal opmerkelijke gang van zaken rond het vervangen van de GBR door de VGC had aanleiding moeten zijn dit hele proces eens op de schop te nemen, en de ontwikkeling van de moderne communicatietechniek had herkend moeten worden als faciliterend voor de gewenste aanpassingen.

Steeds vaker merk ik dat de NBA wel de discussie in het beroep een platform heeft gegeven, maar de organisatie van de discussie niet van de grond krijgt. Dan moet je vervolgens niet gek opkijken als discussies uit de hand lopen en eindigen in het Financieele Dagblad. 

Overigens valt het met de discussie nogal mee, daarvoor is deze te eenzijdig. Het lijkt me geen toeval dat door de blogs van Marcel Pheijffer vaak een soort vertwijfeld 'jongens, doe eens mee!' klinkt. Het geeft je wel eens het gevoel van een groepje voetballers die allemaal willen voetballen, maar wel allemaal in hetzelfde team. En een tegenstander dient zich maar niet aan. 

De beroepsorganisatie is trots op de openheid, op het platform dat via deze site wordt geboden, op de interne discussie. En dat is terecht, daar kunnen veel andere beroepsorganisatie een puntje aan zuigen. 

Maar het is nu wel dringend tijd voor de volgende stap. NBA, organiseer de discussie nou eindelijk eens. Niet zeggen dat je niet weet hoe. Ik weet dat alleen al van onze hand, Wildschut, verschillende stukken hierover in de NIVRA-archieven moeten liggen. En als dat niet genoeg is: je mag ons nog steeds gewoon om hulp vragen, doen we graag. 

En als je ons een stelletje vervelende malloten vindt, bel dan een duur bureau dat het ook kan. Of bel Pieter de Kok, die met Tuacc heeft laten zien wat hij kan. Of doe het zelf, als bureau, genoeg denkkracht in huis.

Maar echt, organiseer de zaak nu eens op een manier die recht doet aan de fundamenten van dit prachtberoep en die gebruik maakt van de mogelijkheden van 2013. 

Arnout van Kempen

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Arnout van Kempen di CCO CISA is Senior manager Risk & Compliance bij Baker Tilly. Hij schrijft op persoonlijke titel. Hij is lid van de Commissie Financiƫle verslaggeving & Accountancy van de AFM en lid van de signaleringsraad van de NBA. Daarnaast is hij diaken van het bisdom 's-Hertogenbosch.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.