Opinie 12 december 2013

Reputaties gaan en komen

De inleiding van Cees van Riel over de reputatie van controlerend accountants in Nederland, deed mij terugdenken aan de reputatie van Philips begin jaren tachtig.

Die was heel beroerd, zelfs zo beroerd dat Philips besloot alle luiken open te gooien.

Philips huurde een communistisch regisseur in die veel voor de VPRO werkte en gaf hem de vrije hand om een film over het bedrijf te maken. Tegelijk verschenen er in allerlei dag- en weekbladen, en in vakbladen, publicaties van eigen medewerkers die op alle denkbare manieren Philips in een positief daglicht stelden. Transparantie avant la lettre. Het werd een gigantisch succes.

Door gecoördineerd PR- en PA-beleid wist Philips haar reputatie in korte tijd belangrijk te verbeteren. Voor controlerend accountants is Van Riel daar somber over. De 6- zal slechts met veel moeite naar een 6.5 tot 6.8 getild kunnen worden.
Ik ben daar optimistischer over.

Het begint al met de 6- die Van Riel ons voorzet. Dat klopt niet. De reputatie is 6.07, dat is een goede zes.

Met een goed plan en veel inzet van organisaties en individuele accountants is daar makkelijk een 7- van te maken. Van Riel weet immers niet wat accountants de laatste drie jaar hebben gedaan om het beroep op te schudden. Dat is nog lang niet af, maar heeft ons wel sterker gemaakt om het gesprek met de maatschappij aan te gaan. Wij hebben wat te vertellen.

Alle controlerend accountants trekken daar hun portemonnee royaal voor open. Een goede reputatie is een belangrijke deugd. Ook de AFM zal daar heel content mee zijn. Alleen accountants waar controle het echte vak is, zullen flink bij willen dragen. De rest valt af. Daarmee gaat het gemiddelde niveau van de controlerend accountant omhoog en gaan de kosten van toezicht omlaag.

Voor het beleid heb ik enkele suggesties:

• Publieke uitingen van de NBA moeten een begrip worden. Publieke managementletter (PML) veranderen we in: "De accountant Spreekt", met een subtitel in de trant van: 'Accountants dragen bij aan het herstel van vertrouwen', en vervolgens de titel.
• De publiciteit rondom "De Accountant Spreekt" wordt flink opgetrokken. Bij de presentatie een gelikte show à la Apple, en vervolgens geregeld een publieke update om van de voortgang kond te doen; Wat is de invloed van De Accountant Spreekt (DAS)?
• Het aantal DAS-publicaties wordt verdubbeld.
• Er komt een DAS over de vertrouwensfunctie van de accountant. Daarin wordt helder uitgelegd dat de accountant in de eerste plaats aanspreekbaar is op vertrouwen, houding en ethiek.
• De NBA presenteert jaarlijks een transparantieverslag waarin zij verantwoording aflegt voor de vorderingen die controlerend accountants maken, zowel op het gebied van methoden en technieken als op het gebied van moraal. De input komt van de accountantsorganisaties die zo'n verslag al opstellen en van de NBA zelf. Een evaluatie van NBA-beleid. Hoever zijn we met de opleidingen en discussies, wat vinden de opleiders er van? Zijn er verbeteringen te meten?
• Er komt beleid van de NBA en controleorganisaties om individuele accountants te stimuleren artikelen in publieksbladen te publiceren. Dat kan uiteen lopen van vaktechnische onderwerpen, naar ethiek en naar voorbeeldverhalen door b.v. oud accountants. (Sinds het openbaar college van Robert Dijkgraaf over de theorieën van Einstein is het zinloos om nog te zeggen dat dat te moeilijk is.)
• De NBA stelt beleid op ter stimulering van het aantal publicaties op Accountant.nl en ter stimulering van deelname aan discussies.
• Aan discussies op Accountant.nl wordt actief brede ruchtbaarheid gegeven. Zowel richting politiek als richting media.
• De onderliggende boodschap van de NBA-communicatie wordt meer vertrouwensgedrag bereiken in de hele samenleving.