Opinie

Schuld en boete

Kort geleden betoogde ik op deze site dat mensen die weten van integriteitschending en ervoor kiezen deze praktijken te verzwijgen, gestraft zouden moeten worden. Ik kon niet voorzien dat zich al heel snel een praktijkvoorbeeld zou aandienen dat het belang van bestraffing onderstreept.

Het betreft de zaak rond SNS. Het bedrijf van Hetty van de Laar werd door SNS regelmatig aangezocht om het vastgoed te verbeteren en te ontwikkelen. Tijdens haar werkzaamheden ontdekte ze dat de onlang gearresteerde ex-interim-directeur van SNS Property Finance B.G. zich schuldig maakte aan diverse integriteitschendingen. Zij sprak daar de man op aan, en kreeg te horen dat ze niet moest zeuren.

Later zouden volgens het FD van 4 maart advocaten van het Amerikaanse kantoor Case and White haar namens SNS zwijggeld hebben aangeboden, aanvankelijk € 180.000 en later € 316.022. Zij heeft geweigerd. Interessant is echter hoe deze weigering werd beargumenteerd (ik citeer uit het FD):

'Van de Laar weigerde het geld van SNS aan te nemen. "Uit principe, maar ook uit verontwaardiging omdat de bank verlangde dat ik nooit meer iets over die drie bankiers mocht zeggen." Van de Laar vreesde dat als het drietal ooit tegen de lamp zou lopen, een afgekocht zwijgen haar eigen verdediging zou verlammen.'

Als de laatste zin - opgetekend door de FD-redacteur - waar is, ben ik niet onder de indruk van de rechte rug van mevrouw Van de Laar. Kennelijk is het prima om zwijggeld aan te nemen, tenzij de aannemer er zelf slechter van wordt. Zij wilde zich niet de mogelijkheid laten ontnemen om zich te verdedigen als B.G. later voor het gerecht zou worden gebracht.

Met andere woorden, de kans op toekomstige straf was voor haar een reden om zwijggeld te weigeren. Kortom, het vooruitzicht op straf werkt!  Als we nu ook invoeren dat actief verzwijgen van integriteitschendingen strafbaar is, maken we de deelnemers aan het economisch verkeer duidelijk dat medeweten ook medeplicht inhoudt!

We weten uit strafrechtonderzoek van onder meer Laetitia Mulder dat afschrikking mensen niet inherent tot een beter mens maakt, maar de geringere criminaliteit die met afschrikking is geassocieerd, maakt de samenleving stukken leefbaarder.

Rest nog de vraag: is het hierboven aangehaalde citaat waar? Het is mogelijk dat Van de Laar zich slechts heeft versproken of dat de FD-redacteur zich heeft verschreven. In beide gevallen werd dan onvoorzichtig omgegaan met een zeer delicate kwestie!

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Jan Bouwens is hoogleraar accounting UvA en research fellow University of Cambridge.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.