Opinie

Commissie publiek belang

Er zijn zo van die functies waarvan je je afvraagt of je het zelf zou kunnen. Dat overkwam mij in 2011 toen het plan bekend werd om bij de grotere accountantsorganisaties een commissie publiek belang in te stellen.

Toen medio 2012 elf accountantskantoren met een oob-vergunning de Code Accountantsorganisaties ondertekenden, waar de instelling van zo'n commissie onderdeel van is, besprong de gedachte me andermaal. Dat gebeurde weer toen Ernst & Young vorige maand als eerste de bezetting van zijn eigen Commissie Publiek Belang bekendmaakte.

Zo'n commissie houdt toezicht op de manier waarop de accountantsorganisatie het publieke belang waarborgt. Volgens de Code Accountantsorganisaties worden de leden 'vanuit hun toezichthoudende rol betrokken bij de beoordeling van de bestuurlijke besluitvorming, het kwaliteitsbeheersingssysteem, het beloningsbeleid, het risicomanagement, de procedure voor het afhandelen van meldingen, interne- en externe kwaliteitstoetsingen, externe rapportages, de dialoog met belanghebbenden en (potentiële) reputatierisico's'.

Dat is nogal wat. Bij Ernst & Young is de commissie dan ook zwaar bezet. Voorzitter is voormalig wetenschapper, politicus en oud-staatssecretaris Steven van Eijck en hij wordt geflankeerd door twee andere zwaargewichten: hoogleraar corporate governance Mijntje Lückerath-Rovers en Frans van der Wel, oud-NIVRA-voorzitter, oud-KPMG-partner en voorzitter van de Signaleringsraad van de NBA.
Giljam Aarnink, managing partner Assurance van Ernst & Young, benadrukte het nog maar eens: "De leden hebben een veelomvattende toezichthoudende taak. Hun rol strekt zich uit tot alle taken gericht op het publieke belang, zoals de beoordeling van de bestuurlijke besluitvorming en het kwaliteitsbeheersingssysteem, maar ook het beoordelen van reputatierisico's en het waarborgen van de dialoog met alle belanghebbenden."

Die omschrijving maakt duidelijk dat het om veel meer gaat dan af en toe een vergadering. Ernst & Young: "Het bestuur van Ernst & Young Accountants LLP vergadert minstens vier keer per jaar met de commissie als geheel en met een hogere frequentie zal er contact zijn tussen individuele leden van de commissie en bestuurders en andere medewerkers van Ernst & Young."

De sleutel tot effectief toezicht zit hem natuurlijk in die 'hogere frequentie' en die 'andere medewerkers'. Hoeveel uren de toezichthouders daarvoor beschikbaar hebben weet ik niet, maar ze zullen - gezien hun ervaring en statuur zijn ze immers niet naïef - zeker de nodige ruimte hebben bedongen. Ook in de wetenschap dat, zoals NIVRA-voorzitter Ruud Dekkers vorig jaar na NBA-onderzoek openlijk opmerkte, er in de praktijk vaak een opvallende discrepantie bestaat tussen wat de ‘bazen' van accountantskantoren zeggen uit te dragen en wat velen op de vloer daarvan ervaren.

Deze ervaren toezichthouders zullen dus veel meer gaan doen dan alleen vergaderen met bestuurders en procedurebeschrijvingen beoordelen. Al was het maar vanwege de aansprakelijkheidsrisico's als er toch een keer iets mis zou gaan. Of ikzelf het zou kunnen? Zeker niet. En als ik het wel zou kunnen en ik zou worden gevraagd, zou ik er minstens een extra nachtje over willen slapen. Als ik na de taakomschrijving tenminste nog in slaap zou komen.

Deze bijdrage is ook als column geplaatst in het juninummer van Accountant.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Tom Nierop was van november 2001 tot juni 2016 hoofdredacteur van Accountant en Accountant.nl.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.