Opinie

No guts, no glory!

Wat de maatschappij van accountants verwacht: mannen met ballen, vrouwen met haar op de tanden. Geen zachte heelmeesters die stinkende wonden maken. En, Arnold Schilder, ook geen halve (of nog minder) maatregelen die de kern niet raken.

In dat perspectief heb ik mijn presentatie ten overstaan van een aantal Tweede Kamerleden en het Accounting Establishment gehouden. Maar ik heb kennelijk te zachte woorden gesproken, ben niet duidelijk genoeg geweest.

Of heeft Arnold Schilder mij soms niet begrepen of niet willen begrijpen? Onder mijn blog aangaande de bijeenkomst in de Tweede Kamer reageert hij gebeten en verbeten: ik zou vergeten zijn te refereren aan het IAASB-initiatief inzake het versterken van de externe accountantsrapportage. En had ik de column van Peter Eimers daarover wel gelezen?

Ja Arnold: ik ken die stukken.

Nee Arnold: die pakken het probleem van ons beroep niet echt (echt niet) aan. Meer regels, meer verplichtingen, meer indekken, meer veiligheid, minder aansprakelijkheidsdreiging.

Maar accountants ‘met ballen' of ‘haar op de tanden' hebben dat niet nodig. Die gebruiken de mogelijkheid van het inzichtvereiste (BW 2:362) om de gebruiker van de jaarrekening in staat te stellen tot een ‘verantwoord oordeel' te komen.

Of die gebruiken de reeds bestaande mogelijkheden van het verklaringenstelsel om via een toelichtende paragraaf te signaleren en te waarschuwen.

Of die gebruiken de kapstok van de Code of Ethics of de Verordening Gedragscode (VGC) om hun deskundig, zorgvuldig, integer en professioneel gedrag te tonen om te doen waarin zij ‘onderscheidend' zijn (zie VGC A100.1) of wat ‘maatschappelijk juist' is (zie VGC A140.7).

Of die gebruiken hun gezond verstand. Laten zich niet leiden door de ‘angst' van aansprakelijkheid. Die vertrouwen op het evenzo gezonde verstand van een tuchtrechter: die zal toch geen accountant veroordelen die evident zijn verantwoordelijkheid neemt?

Of die luisteren naar Jules Muis die reeds in 2008 bij jouw aantreden als IAASB-voorzitter schreef: ‘Verklaringenherzieningen zijn voor mij verworden tot de excuus-Truus van een beroep dat tijd wil kopen en, voorspelbaar, meer optisch dan praktisch de goalpalen verzet - en zo ontsnapt aan verantwoording over gedane zaken. Het beeld van de ambachtsman die altijd weer zijn gereedschap blameert, doemt op.'

Om te vervolgen met de frase: ‘Dus ik hoop dat IAASB-voorzitter Schilder deze exercitie van een hele andere kant begint.'

Sorry: maar het was valse hoop. Meer van hetzelfde. Reden waarom mensen als Pieter de Kok afhaken in het debat: die trekken de herhaling van zetten niet meer. Onsje erbij, onsje eraf.

En de opinie van Peter Eimers dan? Die schreef onder meer: ‘Het oplossen van deze bijna gordiaanse knoop zal niet in één keer lukken. Het antwoord zit ook niet alleen in de tekst van de controleverklaring. Er moet fundamenteel worden nagedacht over de rapportering door ondernemingen. Het less is more-principe is ook hier van toepassing: minder informatie, die daardoor relevanter is. Dat is zeker ook relevant in het kader van integrated reporting.'

Dat is geen revolutie, maar evolutie. En zie onder de opinie van Peter Eimers wederom de reactie van Jules Muis. L'histoire se répète.

Nee, laten we met zijn allen lekker veilig gaan tamboereren over integrated reporting. En nadenken over de vraag van Tweede-Kamerlid Aukje de Vries, die vilein en treffend na een betoog van Peter van Mierlo over dit onderwerp vroeg: ‘En voorkomen we daar de volgende Vestia-affaire dan mee?'

Zullen we eens in discussie gaan over die vraag, Arnold? Eens samen kijken naar de casus Amarantis, Econcern, Innoconcepts, Landis, Van der Moolen of Vestia?

Of naar de jou meer bekende kwesties als DSB, Icesave, Fortis, SNS en Van der Hoop?

Het is casuïstiek met een gemene deler: gebrek aan ethiek en integriteit bij bepaalde bestuurders. Gebrek aan lef, moed, durf bij sommige accountants en toezichthouders. Dáár zit het probleem, dat je niet oplost met regels.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Marcel Pheijffer (1967) is hoogleraar Forensische Accountancy aan de universiteiten Nyenrode en Leiden.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.