'Wij willen geen partnerships binnen partnerships'
Bovenstaande is de reactie van PwC op een clubje in vastgoed beleggende PwC-partners. Een clubje dat nu wordt verboden. En terecht. Alleen jammer dat er wéér publiciteit nodig is om tot dat inzicht te komen.
Is er dan zoveel mis met in vastgoed beleggende accountants? Op zich niets. Vastgoed kan een goede belegging zijn - bijvoorbeeld voor de oude dag.
Is beleggen door accountants in vastgoed dan verboden? Nee, dat is het niet. Maar het adagium ‘wat niet verboden is, mag dus', gaat voor accountants niet automatisch op. Bovendien is gezond verstand een beter wapen dan wetten, regels en verboden.
Maar - zoals PwC blijkens een artikel in De Telegraaf stelt - beleggen in aandelen is voor accountants door allerhande regelgeving toch vrijwel onmogelijk? Als dat al zo is, dan is het hooguit een luxeprobleem.
Maar als je een half miljoen per jaar binnen harkt, dan kan je dat toch niet allemaal opmaken? Dan moet je toch wel wat beleggen? Tsja, als ik een half miljoen per jaar zou verdienen dan zou ik al mijn energie steken in het waarmaken van dat bedrag en dan zou ik geen tijd over hebben voor ander schnabbelwerk.
Enfin: in voorgaande zit nog niet de kern. De kern is dat een partnership binnen een partnership tot een speciale verbondenheid van een aantal partners kan leiden. Kliekjesvorming die kan leiden tot een machtsblok binnen de professionele organisatie. Tot een vermenging van zakelijk met privé. Tot een (negatieve) uitstraling op de accountantsorganisatie.
Zeker wanneer er iets misgaat met de beleggingen, zoals bij KPMG kennelijk het geval was.
Een en ander wordt nog gecompliceerder als de verbondenheid in privé op basis van gelijkwaardigheid, wordt vermengd met zakelijke hiërarchische verhoudingen. Als bestuurders te dikke maatjes zijn met diegenen die zij aansturen.
Dikke maatjes spreken elkaar minder makkelijk aan omdat de onafhankelijkheid is aangetast. De drempel tot corrigeren komt hoger te liggen. Psychologische en sociologische inzichten wijzen daarop. Culturen van afdekken, contextualiseren, neutraliseren.
Kortom: bestuurders binnen accountantsorganisaties zouden beter moeten weten. Hun compliance-officers trouwens ook.
De les van de publiciteit in de afgelopen maanden is dat druk van buitenaf noodzakelijk is om accountants(organisaties) tot dergelijke inzichten te laten komen. Mechanismen als zelfcorrectie, zelfreiniging en dus ook zelfregulering voldoen niet automatisch.
Het is een boodschap die de brede stuurgroep die richting de politiek met voorstellen ter verbetering van het handelen binnen de accountancysector moet komen, in haar overwegingen kan meenemen.
Vrij naar de studie The Accounting Establishment (1976): ‘Accountancy is too important to be left to public accountants alone.'