Hulp voor accountancyleiders
Er zijn van die uitspraken waarvan je zou willen dat je ze zelf had verzonnen. Zoals 'I've searched all the parks in all the cities and found no statues of committees'.
Die zou van toepassing kunnen zijn op (organisatie)culturen waarin voortdurend overleg over fraaie voornemens, mogelijkheden, missies en strategieën tot hoofdactiviteit zijn geworden, maar wordt nagelaten daadwerkelijk aan de slag te gaan.
Ik weet niet meer precies hoe ik er op stuitte, maar de uitspraak is van de Engelse schrijver en journalist G.K. Chesterton (1874-1936). Chesterton is onder meer bekend van de detectiveverhalen over Father Brown, maar hij richtte zijn scherpe pen ook op politieke en maatschappelijke onderwerpen.
Bovenstaande uitspraak is toepasselijker dan ooit. In de accountancy is volgens velen het debat nu voltooid, het is tijd voor concrete actie. Er staat veel op het spel. Als De Wereld Draait Door tien minuten aan je wijdt en Youp van 't Hek in NRC een complete column over je schrijft, dan is duidelijk dat bezweringen als 'met de kennis van nu' en 'nu is alles anders' hun geloofwaardigheid definitief hebben verloren. De politiek eist concrete actie om de beroepsuitoefening te verbeteren en komt anders zelf met nieuwe ingrepen.
Ik ga hier niet zeggen welke oplossingen ik verstandig zou vinden, maar grofweg gaat de keuze tussen structureel ingrijpen in het organisatie- en verdienmodel, of de kwetsbaarheden in dat model mitigeren met krachtige maatregelen en sanctiesystemen om verkeerd gedrag te voorkomen. Om het in liberaal-economische termen te gieten: tussen het radicaal wegnemen van verkeerd gerichte prikkels of het neutraliseren daarvan met nog krachtiger tegenprikkels.
Concrete besluiten zijn nodig, geen commissies of studierapporten. Misschien dat ook andere uitspraken van Chesterton daarbij kunnen inspireren. Want al zijn ze een eeuw oud, vele zijn onverkort actueel.
Wat dacht u van deze als aftrap? 'It isn't that they can't see the solution, it is that they can't see the problem.' Bij overeenstemming over het probleem, kunnen we meteen over naar de oplossing, en dat is gezien de huidige urgentie wel zo efficiënt.
Nog een mooie: 'Just going to church doesn't make you a Christian any more than standing in your garage makes you a car.' Een mooie waarschuwing tegen window dressing.
En voor als het gaat over cultuur, instelling, motivatie en financiële prikkels: 'There are two ways to get enough. One is to continue to accumulate more and more. The other is to desire less.'
Wat vooral moet worden voorkomen is dat discussies blijven hangen in gesteggel over toon en vorm. Uiteindelijk hebben alle partijen hetzelfde doel voor ogen. In dat verband is deze uitspraak het overdenken waard: ‘What embitters the world is not excess of criticism, but an absence of self-criticism.'
Met zoveel tips, guidance zo u wilt, zou het toch moeten lukken om in dit 'dossier' eindelijk enig leiderschap - excuses voor de enge term maar dat moet nu even - te laten opbloeien? Voor alle zekerheid nog Chesterton's aansporing tot daadkracht voor de degenen die de knopen moeten doorhakken: 'A dead thing can go with the stream, but only a living thing can go against it.'
Als betrokken buitenstaander wens ik het beroep oprecht veel wijsheid toe.
Deze bijdrage is ook als column geplaatst in het juninummer van Accountant.