Opinie

Accountant: <re>start

Vandaag is het zover: de nieuwe versie van ons magazine, Accountant, valt op de deurmat. Onder het motto 'Nieuwe lente, nieuwe start'. Het blad oogt verfrissend, maar ook vertrouwd. Goed formaat, fraai kaftpapier en heldere - soms verrassende - foto’s.

De overstap naar een kwartaalmagazine is in het digitale tijdperk van informatie-overload en snel nieuws logisch. Daarom is de aard van de artikelen in Accountant wel wat anders - prikkelend en inspirerend - en een mooie aanvulling op het nieuws op de gelijknamige website, die binnenkort overigens ook zal worden vernieuwd.

Uiteindelijk gaat het om de inhoud van het magazine. De eerste uitgave heeft als thema <re>start. Ik haal een paar punten aan.

Ten eerste het interview met old boy Antony Burgmans. Een stevig interview, waarin hij duidelijk aangeeft wat en waar het mis is gegaan binnen de accountancy. Goed dat iemand van buiten het beroep ons dat meegeeft. Een reflectie van een ondernemer die zegt gebaat te zijn bij een stevige accountant en die er juist geen eentje wil die meebuigt. En zo hoort het.

Opvallend is dat Burgmans het bestaan van een 'old boys-netwerk' naar het rijk der fabelen verwijst. We zullen het binnenkort zien als de NBA (eindelijk) de monitoringcommissie gaat presenteren die onder voorzitterschap van Burgmans is samengesteld. Ik verwacht daarin na diens uitspraak verrassende en verfrissende namen. Maar eerst zien en dan geloven.

Ik deel Burgmans visie dat het weghalen van financiële prikkels binnen onze sector (en het treffen van allerhande maatregelen) uiteindelijk minder belangrijk is dan de cultuurverandering: 'Het is niet een kwestie van even met je vingers knippen. Het is hard werken: vijf tot tien jaar heel hard werken, vijf tot tien jaar heel veel tijd en heel veel energie investeren.'

Ik vind Burgmans optimistisch: in onze sector gaat het mijns inziens meer dan vijf tot tien jaar duren. Burgmans geeft het argument zelf: 'In elke organisatie heb je een laag, die door Cor Boonstra ooit de lemen laag is genoemd. Die laag bestaat uit medewerkers die niet zijn geïnteresseerd in verandering, omdat daarmee voor hen geen winst is te behalen. Die mensen hebben allerlei ankers uitgegooid.'

Ik heb weleens de indruk dat de 'lemen laag' binnen de accountancy een laag van beton is. Illustratief is dat we - een half jaar na freaky thursday - veel te weinig horen over de (cultuur)verandering. Marie Pauline Lauret, Fouk Tsang en anderen wezen daar al nadrukkelijk op.

En als je de recente blog van NBA-directeur Berry Wammes leest mogen we nog geeneens mopperen: Nederland loopt voorop, verder is er sprake van 'een internationale status quo'. Een observatie waarin hij gelijk heeft.

Terug naar de 'lemen laag' en het old boys network. Binnen de meeste accountantskantoren wordt gepoogd de cultuurverandering op gang te brengen met collega’s die lang niet wilden erkennen dat er binnen de accountancy iets mis was. Dat er iets moest veranderen. Die het niet zagen, niet wilden zien of niet konden accepteren. Zij moeten zich nu noodgedwongen aanpassen.

Dat gaat bij velen niet lukken. Daarvan zijn er voorbeelden te over. Op bestuurlijk niveau, op managementniveau, vaktechniek, compliance et cetera. Slechts KPMG heeft het gedurfd om de bestuurslaag te laten infiltreren door drie buitenstaanders die afscheid durven te nemen van mensen die niet de juiste richting op bewegen. Radicaal als het moet. Bij de andere kantoren zien we nog teveel van hetzelfde.

Ben in dit verband ook benieuwd of Burgmans gelijk krijgt als het gaat om de samenstelling van de raden van commissarissen van de accountantskantoren. Gaan we ook daar verrassende en verfrissende namen zien? Wordt afscheid genomen van old boys als Nout Wellink, Floris Deckers en andere mastodonten uit een ver verleden? Wanneer gaan we er eindelijk iets over horen?

Nee, de <re>start van het accountantsberoep mag best sneller. Zie ook de (retorische) vraag in de nieuwe Accountant: 'Schiet het al op met dat verbeterplan?'

Nou, niet echt als ik het lees. Geijkte woorden als 'we zijn druk met de implementatie en follow up', 'cultuurverandering' en 'het gevoel van urgentie' vallen uiteraard, maar worden niet tastbaar gemaakt. En wat moet de lezer met een zin zoals (mijn cursivering): 'Bij het promotiebeleid moeten kandidaten aantonen op welke wijze zij proactief excelleren op kwaliteit.' Ik kan er niets mee.

Leze vooral ook het leuk geschreven essay van collega Olof Bik in de nieuwe accountant. Hij schrijft ook over cultuurverandering. Over management of meaning. Hij gaat op zoek naar 'onvervalste kippenvelmomenten'. De penalty van Huntelaar op het WK in de wedstrijd tegen Mexico.

Maar eigenlijk doelt hij op ons kippenvelmoment: de accountant die door degelijk controlewerk een grote fraude ontdekt, in plaats van dat hij erover in de krant leest.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Marcel Pheijffer (1967) is hoogleraar Forensische Accountancy aan de universiteiten Nyenrode en Leiden.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.