Opinie 21 september 2015

'Heel erg kort door de bocht.' Of toch niet?

Wie columns of blogs schrijft, krijgt ook kritiek. Positieve en negatieve. Kritiek moet echter wel gefundeerd zijn. Net als -uiteraard - de column of blog zelf.

NBA-bestuurslid Gabriël van der Luitgaarden reageerde de afgelopen week op mijn blog over Alibaba: "Het is wel heel erg kort door de bocht om Chinezen weg te zetten als 'ophaalchinezen' of als onbetrouwbaar."

De goede lezer ziet echter in mijn blog dat ik Chinezen niet weg zet als ‘onbetrouwbaar’. Wel dat ik stel dat in een artikel in Barron’s uiteen werd gezet dat de cijfers van Alibaba onbetrouwbaar zouden zijn. Dat is heel wat anders. Bovendien geef ik in de blog - hoor en wederhoor - ook het weerwoord van Alibaba weer.

Wel stel ik in mijn blog dat de 'betrouwbaarheid van Chinezen sowieso wat onder druk staat'. Daarmee zeg ik nog niet dat ze onbetrouwbaar zijn.

De term 'ophaalchinezen' werd blijkens de reacties - ook op de FD-site - niet door eenieder gewaardeerd. Mocht iemand zich daardoor persoonlijk geschoffeerd voelen: mijn excuses. Ik bedoelde de term echter niet als een vorm van discriminatie. De blog (en mijn column in het FD) waren prikkelend bedoeld, hetgeen vele lezers begrepen.

Evenmin schreef ik het verhaal 'heel erg kort door de bocht'. De referentie aan het artikel in Barron’s is duidelijk, die bijdrage is voor eenieder simpel te lezen, alsook de reactie van Alibaba daarop. Bovendien is er eerder over het beursfonds geschreven, onder meer op de befaamde China Accounting Blog van professor Paul Gilles.

Over de overname van Vivat door het Chinese Anbang is door de media het nodige geschreven. En niet alleen positief. Zeker niet de afgelopen week na het plotselinge vertrek van accountant en Vivat-topman Gerard van Olphen. Normaliter verlaat een accountant - net als een kapitein - niet vroegtijdig zijn ‘schip’.

Ik ben lang niet de eerste die wijst op de gevaren van China. Feit is bijvoorbeeld dat China in de corruptie-index van Transparancy International op plaats 100 is genoteerd. In 2014. Geen stijgende lijn overigens: in 2012 en 2013 noteerde China (nog) plaats 80.

Feit is ook dat er in China (nog) geen onafhankelijke toezichthouder op de accountantssector bestaat. In het Westen is inmiddels iedereen er geloof ik wel van overtuigd dat dat een noodzakelijke hygiënefactor is.

Feit is ook dat transparantie in het Westen als noodzakelijke hygiënefactor wordt beschouwd. Op het pad van transparantie ligt er in China nog het ‘nodige laken voor de schaar’. Ik ben lang niet de eerste die daar op wijst.

Feit is ook dat de Amerikaanse SEC en PCAOB jarenlang hebben gestreden met Chinese accountantsorganisaties om het noodzakelijke toezicht op Chinese (onderdelen van) accountantsorganisaties uit te oefenen. Chinese staatsgeheimen zouden aan informatieuitwisseling met de Amerikanen in de weg staan.

Feit is ook dat er in China - net als in veel andere landen, de Verenigde Staten en Nederland niet uitgezonderd - (grote) boekhoudschandalen zijn geweest. In Accountant van maart 2012 verscheen er een stevig artikel over. Ik sla zulke artikelen op en lees ze na als ik er zelf iets over schrijf.

Feit is ook dat er momenteel veel twijfels op de kapitaalmarkten bestaan over de stevigheid van de Chinese economie, over aldaar veel te positief voorgestelde cijfers en over nog veel meer. Twijfels die een belangrijke oorzaak vormen voor de koersval van de Chinese munt en de aandelenmarkten in het Westen.

Feit is dat de twijfels over de betrouwbaarheid van Chinese cijfers bij velen eerder toe- dan afnemen. Hetgeen de scepsis voedt over de activiteiten van Chinese ondernemingen die buiten China opereren. En die buiten China ondernemingen overnemen.
Feit is ook dat het Chinese ondernemings- en verslaggevingsrecht ruimte laat voor structuren en boekhoudkundige trucjes die in het Westen na de boekhoudschandalen zijn afgezworen. Wederom verwijs ik naar de China Accounting Blog van Paul Gilles.

En zo zijn er nog veel meer feiten. En ook goede verhalen over China. Maar een waarschuwing blijft - gegeven vele red flags - wat mij betreft op zijn plaats. Dat was de toon van mijn laatste blog.

Niet 'heel erg kort door de bocht' dus, zoals NBA-bestuurslid Van der Luitgaarden stelt, maar gebaseerd op documentatie en feiten. En mijn interpretatie daarvan; daarover kunnen we natuurlijk wel van mening verschillen. Gelukkig bewaar ik per blog altijd een mapje met onderliggend materiaal. Vandaar dat ik de belangstellende lezer via deze blog nog met wat linkjes kan voeden.