Opinie 26 oktober 2016

Train je integriteitsspier!

Op 6 oktober stond ik heel vroeg op om naar Radio Kootwijk af te reizen; de Integriteitsdag 2016 onder leiding van Jeroen Smit stond op het programma. Integriteit is in mijn persoonlijke leven net zo belangrijk als in mijn vak. Ik was benieuwd wat ik kon verwachten.

Diepere betekenis

“Integriteit moet je onderhouden, het is net als een spier!” , aldus een mooie quote van Smit bij de opening van de dag. De toon van het congres was gezet. Trainen, dat geeft stof tot nadenken. Wat betekent dat? Volgens mij inspanning, oprekken en daarna rust.

Vervolgens  maakte Smit een mooie vergelijking tussen persoonlijke en professionele integriteit. Dat deed mij denken aan Dit kan niet waar zijn, het boek van Joris Luyendijk. De bankiers daarin waren gewone mensen die graag goed zorgen voor hun gezin. Ze zaten opgesloten in een systeem waarin de diepere betekenis van hun werk naar de achtergrond verdween en plaats maakte voor een cultuur van macht en geld. Persoonlijke en professionele integriteit: zijn we als mens verdeeld, of voelen we ons verbonden met het leven en de betekenis ervan? Je wilt toch allemaal het goede doen?  

We liegen allemaal een beetje

Smit stelde nog zo’n mooie vraag: “Waarom liegen we?” We liegen namelijk altijd een beetje. Hij verwees naar het boek De bekentenis van Tjerk Gualthérie Van Weezel. Tjerk is politicoloog en werkt bij de economieredactie van De Volkskrant. Als je succes hebt, dan ga je in je eigen waarheid geloven. Iets wat ook gebeurde bij Arjan Greeven, de financiële tussenhandelaar die Vestia derivaten verkocht en zelf miljoenen verdiende. Daarover gaat De bekentenis. 

Gezond narcisme is oké, maar langzaamaan kan het ongezond worden. En dan is het opletten. Integriteit heeft aandacht nodig. Ook vanuit de neuropsychologie komt het gegeven dat we wijsheid moeten ontwikkelen. Succes werkt verslavend, het genotsnetwerk in de hersenen wordt gestimuleerd bij elk nieuw succes. Alleen moet ‘succes’ een andere lading krijgen; we moeten een andere wijsheid ontwikkelen.

Uitkomsten

De belangrijkste uitkomsten van de dag kwamen van inspirerende mensen zoals Jaap van Manen, Cor Boonstra, Margriet Sitskoorn, Femke de Vries en Gijs Scholten van Aschat. In het kort: het is belangrijk dat er een nieuw type organisatie komt. Er ligt teveel druk op geld, er is onvoldoende tijd voor rust en reflectie. Het gaat om de lange termijn, om waardecreatie. De huidige bestuurders moeten hun verantwoordelijkheid nemen, om de groeiende maatschappelijke onrust in te dammen. 

Hoogtepunt van de dag was voor mij de bijdrage van Gijs Scholten van Aschat. Zijn moment van reflectie dat werd geboden was klein en kwetsbaar en daardoor zo krachtig! Je kan zoiets ook zelf doen: schrijf op wat je hoopt dat de belangrijkste mensen in je leven over jou zeggen. Denk aan je ouders, je echtgenoot of je geliefde, je collega’s en je kinderen. 

Leef en geniet

Persoonlijke en professionele integriteit: waarom zijn die zo verdeeld? Probeer in eenheid te denken en probeer te leven vanuit je eigen drijfveren, vanuit je eigen ‘hoop en liefde’. Dat geeft het leven glans. Gebruik rust en reflectie en neem jezelf niet al te serieus. Wees alert op de gevolgen van succes. En laat je bijstaan door je omgeving. Leef en geniet! 

Antoinette Dijkhuizen is gastredacteur van de sessies over ondernemerschap op de komende Accountantsdag 2016, op 23 november in de RAI in Amsterdam.