Opinie

Tom Nierop: het geweten van de NBA

Ik ken Tom al zolang als hij voor (het NIVRA) en de NBA werkt. Maar ik heb hem pas echt leren kennen vanaf 1 oktober 2007, het moment waarop Accountant.nl live ging.

Tom had mij gevraagd om vaste blogger op deze website te worden, samen met het Wildschut-collectief en Jules Muis. Een vraag waarop ik - alleen al vanwege de wijze waarop Tom dat deed - wel positief moest antwoorden. Waarna ik al gauw een hele lijst met voorbeeldsites en voorbeeldblogs kreeg, alsmede een lijstje met do’s & dont’s. Tom dacht toen wellicht nog dat hij mij kon sturen.
De website is dankzij Tom een succes geworden.

Als aanjager achter de schermen wist hij mensen te prikkelen om zelf te schrijven of om op anderen te reageren. Menigmaal wees hij mij op een discussie of reikte hij een onderwerp aan om over te schrijven. Niet zelden ging dat gepaard met het - op al dan niet subtiele wijze - meegeven van zijn eigen mening. Graag had hij die mening zelf opgeschreven, maar meestal kon hij dat niet doen. De beweegruimte in het openbaar domein is voor een NBA-medewerker begrijpelijkerwijs nu eenmaal beperkt.

Dat laatste neemt niet weg dat ik Tom als 'het geweten van de NBA' ben gaan beschouwen. Want intern liet hij zich wel degelijk gelden. Dan liet hij de directie of een bestuursvoorzitter - gevraagd of ongevraagd - weten hoe hij 'over de zaak' dacht. Over accountantsorganisaties die weer eens een steekje hadden laten vallen. Over de defensieve reacties die de woordvoerders en bestuurders van die organisaties dan lieten horen. Over de beleidstaal en platitudes die dan werden uitgebraakt. En vooral over de manier waarop de NBA dan weer op dat alles reageerde. Vaak eveneens defensief, via meestal nietszeggende beleidstaal doorspekt met eenzelfde soort platitudes.

Meestal betrof het onderwerpen waarover ik ook schreef. Indien ik dat met scherpe pen deed, genoot Tom. Niet zozeer vanwege mijn mening, maar wel vanwege de discussie die dan ontstond. Tussen medestanders die mijn betoog onderschreven en tegenstanders die het betoog niet zelden verafschuwden. Voor dergelijke discussies deed Tom 'het'. Dan begon zijn journalistieke hart te kloppen. Helemaal indien directieleden, bestuurders of woordvoerders zich dusdanig ingroeven en verzetten of draaiden en keerden - hetgeen menigmaal is gebeurd - dat het een lieve lust was; dat het zowel droevig als lachwekkend werd. Als ik Tom dan sprak of mailde, vielen van zijn kant dan al gauw woorden als 'kostelijk' en 'hilarisch'. Dan nam hij er later op de avond (of in de middag) nog eens een lekker wijntje of een goed glas whisky op.

Een enkele maal per jaar - als Jules Muis weer eens in het land was - bespraken Tom, Jules en ik het accountantslandschap. Als 'drie musketiers'. Menigmaal voerde Tom het hoogste woord. Als buitenstaander wist hij het accountantsvak met al het 'feilen en falen' scherp te duiden. Aan te geven waar de zwakke plekken in het bestel zitten, bijvoorbeeld in het opdrachtgeverschap. In het businessmodel. In de perverse prikkels die van het beloningssysteem en de hoge partnerbeloningen uitgaan. En van nog veel meer.

Binnen de marges van wat kon en van de vertrouwelijkheid verhaalde Tom wel eens over zijn interne discussies. Of over de wijze waarop van buitenaf druk op de NBA werd gezet. Door bestuurders van accountantsorganisaties of door anderen. Na publicatie van AFM-rapporten, boekhoudschandalen, tuchtuitspraken en aansprakelijkstellingen. Of als er door deze en gene weer eens ‘lucht’ werd verkocht: holle frasen zonder tastbare inhoud.

In zijn columns in het huisblad konden alle NBA-leden periodiek - eerst maandelijks en sinds een jaar per kwartaal - van Tom vernemen. In die columns heeft hij 'zijn geweten' ook regelmatig laten spreken. Dan toonde hij zich even niet de NBA-medewerker die veilig en sociaal-wenselijk moest handelen. Tom kan als geen ander met scherpe pen schrijven. Scherp is hij vooral als er weer eens nietszeggende beleidstaal - werkt als een rode lap op Tom - wordt gesproken. Over onderwerpen als 'transparantie' of 'maatschappelijk verantwoord ondernemen'. Hij weet daar als geen ander doorheen te prikken. Die columns zullen we nog gaan missen.

Zoals de NBA 'het geweten' vast en zeker ook zal gaan missen. Want hij gaf eerlijk, oprecht en zonder aanziens des persoons zijn commentaar. Op een wijze waarop hij loyaal bleef aan de NBA-organisatie. Zijn superieuren hoefden zijn commentaar immers niet op te volgen, maar konden er wel altijd hun voordeel mee doen: als Tom had gesproken, wist je hoe de buitenwereld erover zou kunnen denken. Ik weet zeker dat men daar binnen de NBA menigmaal voordeel van heeft gehad, door op de kritiek van buitenaf te anticiperen. Door de dingen net iets anders te zeggen of door gewoon Toms tekstsuggesties over te nemen.

Zo heb ik ook menigmaal de vruchten van de samenwerking met Tom mogen proeven: hij was en is ook 'mijn geweten'. Soms haalde Tom de scherpe kantjes van mijn blogs. Gaf hij tips om een en ander net iets anders te formuleren. Subtieler. Of op een zodanige wijze dat anderen het er eigenlijk niet mee oneens konden zijn. Op een zodanige wijze dat ik mij niet kwetsbaar zou maken voor onnodige kritiek. En zo heeft hij mij stiekem toch altijd een beetje gestuurd. Ik accepteerde dat, omdat Tom zijn mening hout sneed. Omdat ik Tom respecteer en waardeer.

Ik hoop en verwacht dat Tom zich over accountants blijft bekommeren. Ik verwacht minimaal een boek met zijn memoires en vol anekdotes. Treffend verwoord. Lezenswaardig. Met humor. Kostelijk en hilarisch. Zelfs zonder een lekker wijntje of goed glas whisky.

Tom bedankt, ik zal je ter redactie missen. Maar: we houden contact!

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Marcel Pheijffer (1967) is hoogleraar Forensische Accountancy aan de universiteiten Nyenrode en Leiden.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.