Opinie 27 november 2017

Elektronisch stemmen

Mijn oproep om het kiesstelsel van het NBA te moderniseren en het elektronisch stemmen mogelijk te maken heeft weerklank gevonden. Het is absoluut technisch mogelijk, zodat de NBA een democratischer besluitvorming uitvoerbaar kan maken.

Het tafereel dat een handjevol leden op de 'algemene vergadering' stemt over besluiten die bindend zijn voor twintigduizend leden, dateert uit de tijd van de dorpsclubs, de sportclubs en de uitvaartverenigingen. Autocratische besturen weten dan meestal op zulke 'algemene vergaderingen' hun voorstellen door te drukken, ook omdat aan het indienen van moties tijdens de vergadering vaak belemmerende voorwaarden zijn verbonden.

Bij verkiezingen tussen personen is het ook een probleem om de kandidaten aan alle leden voor te stellen met betrekking tot hun CV, hun plannen voor de toekomst etc. Het passief publiceren op een website, zoals Accountant.nl, heeft het nadeel dat de leden de website actief  en regelmatig moeten  raadplegen om geen nieuws te missen.

In de samenleving wordt steeds meer elektronisch gestemd. Om een voorbeeld te noemen: de Gemeente Amstelveen, die de hele bevolking laat stemmen over een fietsbrug over de A9. Dat is een primeur die in de gemeentelijke media aandacht heeft gekregen.

Over de technische aspecten van elektronisch stemmen heb ik gesproken met de gemeente Amstelveen. De gemeente werkt met professionele bureaus die alle programmatuur voor elektronisch stemmen in huis hebben en de bijbehorende unieke codes kunnen aanmaken. Amstelveen telt circa veertigduizend gezinnen, die allemaal een brief hebben ontvangen  met een unieke code van acht letters/tekens. Er is een  speciale website in het leven geroepen, fietsbrugamstelveen.nl, waarop tot een zekere datum kan worden gestemd. De privacy is volledig gewaarborgd, omdat de uitgedeelde veertigduizend codes at random zijn gekozen, uniek zijn en niet gekoppeld  aan een persoon of adres. Het stemmen gebeurt volledig anoniem.

Natuurlijk is in de software ingebouwd dat met één code ook maar éénmaal gestemd kan worden, dus die fraude is niet mogelijk. Denkbaar is theoretisch slechts dat iemand de brief van zijn buurman uit diens brievenbus steelt en daarmee zou stemmen.

Het elektronisch stemmen bij de NBA, met twintigduizend leden, is vergelijkbaar met deze stemming bij de gemeente Amstelveen. Er zijn twee mogelijkheden om de leden een stemformulier met code te doen toekomen. Of de code om in te loggen bij de NBA-website voor de PE-punten, of de door het externe bureau aangemaakte codes aan leden per e-mail  of gewone post toesturen. In het geval van meerdere kandidaten kunnen deze zich ook aan de leden voorstellen.

Kortom: dankzij de externe professionele aanbieders van elektronisch stemmen is de organisatie van een elektronische stemming kinderlijk eenvoudig. Natuurlijk zullen er bezwaren worden geopperd van juridische aard, maar we leven in 2017 en de regelgeving mag best worden geactualiseerd.

Naar verluidt is voor elektronisch stemmen bij de NBA een wetswijziging nodig. Dat is een langdurige procedure, maar die zou ook kunnen worden gestart met een te nemen apart besluit op de aanstaande ledenvergadering in december. Bij voorkeur los van alle overige governancevoorstellen, die eerder zijn teruggetrokken. Excuses van technische aard worden niet aanvaard.