Opinie 06 september 2017

Accountantskamer moet meer klachten niet-ontvankelijk verklaren

Kom je uitgerust terug van de vakantie, ligt er een brief van de Accountantskamer op de mat. Zo ook bij accountant Kees. Bij het openen van de envelop had hij al enig vermoeden wie de klacht zou kunnen hebben ingediend. En ja hoor, zijn directe vermoeden werd bevestigd. Ondernemer Wim heeft zijn klacht toch ingediend.

Wim neemt het niet zo nauw met de verplichtingen die hij als ondernemer heeft. Bij het samenstellen van de laatste jaarrekeningen van Wims bv's ontstond opnieuw discussie over de verantwoordelijkheid van Wim om de gegevens juist en volledig aan te leveren. Op dat moment was voor accountant Kees de maat vol. Hij rondde netjes alle werkzaamheden af, stuurde de nota hiervoor en meldde Wim dat het beter was om op zoek te gaan naar een andere accountant. Inmiddels had Kees vernomen dat Wim al was overgestapt naar een administratiekantoor in de buurt. Zonder de openstaande nota van € 3.000 aan Kees te betalen. 

Afweging kosten

Voor Kees is het wel duidelijk. Wim wil hem met de tuchtklacht onder druk zetten, in verband met de nog openstaande nota. Inhoudelijk stelt de klacht niet zoveel voor. Kees kan alle onderdelen van de klacht weerleggen. Maar wegen de kosten van een tuchtrechtprocedure op tegen de openstaande nota? Een procedure voor de Accountantskamer kost al snel enkele duizenden euro's. Dan gaat het over de tijd voor het schrijven van het verweerschrift (vaak ook nog gevolgd door een pleitnota), de kosten van een advocaat en natuurlijk het verplichte dagje Zwolle. Financieel is het zeker de moeite waard om met klagende Wim tot een schikking te komen. 

Te lage drempel

Bovenstaande situatie kom ik in de praktijk geregeld tegen, in vele mogelijke varianten. Soms alleen met een dreigement, maar soms wordt de daad ook bij het woord gevoegd. De Accountantskamer neemt in de meeste (lees: bijna alle) gevallen de klacht in behandeling. De drempel voor de klager is laag; hij hoeft slechts minimale inspanningen te verrichten om zijn frustratie op deze manier te uiten. Slechts een schriftelijke klacht indienen en zeventig euro griffierecht betalen. Kortom, met een klein uurtje werk kan de klager de accountant dus behoorlijk dwars zitten. En niet alleen financieel, want onderschat de emotionele impact niet! Ik ken menig accountant die er - ondanks het feit dat de klacht uiteindelijk ongegrond werd verklaard - slapeloze nachten van heeft gehad. Begrijp me niet verkeerd. Ik snap dat de Wtra in het leven is geroepen om accountants tuchtrechtelijk ter verantwoording te roepen. Maar is het niet mogelijk om een extra drempel op te werpen, waarmee een situatie zoals bovenstaande kan worden voorkomen?

Naar een oplossing

De oplossing is vrij eenvoudig. De Accountantskamer moet artikel 22 lid 3 van de Wtra in acht nemen! Hierin is bepaald dat "…in het klaagschrift wordt vermeld of de klacht is voorgelegd aan de organisatie waarbinnen de betrokken accountant werkzaam is, of aan een klachten- of geschillencommissie waarbij deze organisatie is aangesloten. Indien de klacht niet is voorgelegd, worden de redenen daarvoor in het klaagschrift vermeld". Op basis van eigen waarneming stel ik vast dat de Accountantskamer deze bepaling niet vaak in acht neemt. Bij de start van de Accountantskamer werd hiervoor als argument gegeven dat 'er een behoefte lag om met procedures tot jurisprudentie te komen'. Dat argument legt in mijn beleving op dit moment niet langer gewicht in de schaal.

Externe deskundige

Klanten bij een kleiner kantoor kiezen geregeld voor de directe route naar de Accountantskamer, omdat ze denken dat het opstarten van de reguliere klachtenprocedure bij 'hun' kantoor te weinig effect sorteert. Zij achten de kans groot dat de accountant over wie ze klagen, ook hun klacht zal behandelen. Waardoor zijzelf op voorhand de ‘wedstrijd’ al verloren hebben.

Het is belangrijk om iets te doen aan die beeldvorming. U zult expliciet duidelijk moeten maken - zowel mondeling als op de website van uw kantoor - dat een (dreigende) klacht op uw kantoor wordt opgepakt door een externe deskundige. De klager kan dan rekenen op een goede behandeling van de klacht.

De Accountantskamer hoort pas in beeld te komen als stap twee. Op die manier zijn veel onnodige procedures met alle bijbehorende kosten te voorkomen. Een klager die uitsluitend op financieel gewin uit is, zal hierdoor wel twee keer nadenken voordat hij de procedure start.