Opinie 19 januari 2018

Een principle-based APK voor slechts € 20.000

Een paar maanden geleden moest mijn auto naar de garage voor de eerste APK-keuring. Mijn Ford Mondeo (diesel) is drie jaar oud, heeft 70.000 km op de teller staan en ziet er nog keurig uit. Bij mijn aankomst bij de garage werd ik verrast. Een team van zes monteurs stond al handenwrijvend klaar om mijn auto te inspecteren.

De chef werkplaats stapte gelijk kordaat op mij af en vroeg mij of ik mijn auto "een paar dagen" kon missen. De reden? Hij wilde bij de inspectie niets aan het toeval overlaten en garandeerde me dat ik na de APK weer meer dan veilig de weg op kon. Ik liet me overtuigen, maar had eigenlijk geen keuze. Zonder APK kon ik binnenkort niet meer op pad. 

Na vijf dagen belde de garage mij op. De chef-werkplaats wilde dat ik persoonlijk langskwam om de bevindingen door te nemen. Een keurige lijst met maar liefst 25 aandachtspunten kwam op tafel. Daarbij kwamen onder andere de volgende zaken aan bod:

• De (winter)banden hadden een profiel dat nog ruim binnen de toegestane bandbreedte valt. Maar bij extreme weersomstandigheden, zoals twintig centimeter sneeuw, is het toch beter om nieuwe banden aan te schaffen.
• De autogordels waren getest en goedgekeurd. Althans, zolang er geen bestuurder van 180 kg of meer achter het stuur zou gaan zitten, omdat dat toch niet helemaal binnen de gehanteerde veiligheidsmarge valt.
• De autolampen voldeden aan de normen, maar ik kreeg dringend advies om deze wel elke ochtend goed te wassen voor optimaal zicht. Niet alleen voor mezelf, maar ook zeker voor mijn medeweggebruikers.
• De mat bij de bestuurdersstoel vertoonde slijtage. Daarom moest ik goed beseffen dat ik hierdoor mogelijk een fractie te laat ben wanneer ik moet remmen. Vervanging werd dringend aanbevolen.
• Er was een raar geluid geconstateerd in de motor van de auto; mogelijk een indicatie voor een niet goed lopend tandwiel. Nadere inspectie is nodig, maar vervanging van de gehele motor is de beste oplossing.

Ik zal u de overige aandachtspunten besparen, behalve de conclusie van de chef-monteur. Hij merkte op dat de auto voldeed aan de APK-normen, maar dat het risico desalniettemin te groot was om maximale veiligheid te kunnen garanderen. Hij raadde mij - goed bedoeld - aan om maar een andere auto te kopen. En tot slot adviseerde hij mij om nog maar eens een paar autorijlessen te nemen. Ik heb mijn rijbewijs immers 36 jaar geleden gehaald en de verkeersregels zijn in die tijd toch echt wel gewijzigd.

Natuurlijk gaat het er bij de garage waar ik mijn auto naar toe breng niet echt zo aan toe. Zo'n garage heeft namelijk geen bestaansrecht. Maar ik vind dit wel een aardige metafoor voor hoe het er in onze branche in de praktijk aan toe kan gaan en daarom breng ik hem in.

Een voorbeeld ter verduidelijking: een collega-accountant kreeg de AFM op bezoek om twee controledossiers (niet-oob) te toetsen. Een team van zes personen besteedde hier vijf dagen aan. De conclusie? Die laat zich wel raden! Wie dossiers bestudeert met microscopische precisie, vindt altijd iets. Zo ook in dit geval. Het vastleggen van de controle-informatie had inderdaad nog wat beter gekund. Dat laat echter onverlet dat de accountant wel zijn elementaire taak goed had uitgevoerd; het maatschappelijk verkeer duidelijk informeren met zijn controleverklaring. Vreemd genoeg leek dat van secundair belang. Resultaat van deze 'AFM-APK': goedgekeurd, maar wel met een lijstje aandachtspunten.

De accountant die zich toelegt op een controleopdracht, steekt die opdracht principle-based in. Hij heeft daarbij dus enige 'professionele vrijheid' binnen de gedefinieerde kaders van de NV COS. Het zou daarom passend zijn dat de AFM zich bij het toezicht eerst verplaatst in de keuzes die de accountant heeft gemaakt bij het uitvoeren van de controleopdracht, voordat zij zich erin vastbijt op detailniveau.

Toezicht hoeft overigens niet per definitie te resulteren in verbeteringen. Ergens ligt de scheidslijn tussen goed en niet genoeg – en dat impliceert dat het oordeel dus ook gewoon 'goed' kan zijn.

Maar dan bekruipt mij toch een vraag: waarom mag dat geen 'goed' in twee decimalen achter de komma zijn, maar worden er vier verlangd? Is de bevestiging met die twee extra decimalen nou echt nodig? Maakt dat de uitkomst anders, rechtvaardigt dat de extra inspanning? Willen sterven in schoonheid is zelden een favoriete optie!