Oordeelonthouding in continuïteit
Het Financieele Dagblad, en even later BNR radio, benaderden me met de vraag of ik wat commentaar wilde leveren bij de uitkomsten van een onderzoek door het FD: bij honderden ondernemingen blijkt jaar in, jaar uit een oordeelonthouding te worden gegeven.
Mijn reactie was voor het FD wel bruikbaar, voor BNR was het niet spannend genoeg geloof ik, want na 6:00 uur verdween het item. Hoe dan ook, het was duidelijk dat het FD er wel iets spannends in zag, gezien de sub-kop 'Accountants geven honderden mkb-bedrijven rood licht'. Ook in het artikel zelf wordt duidelijk dat de journalisten het verklaringenstelsel kennelijk opvatten als:
- Het zit goed. Goedkeurende verklaring
- Het zit fout. Oordeelonthouding
- Het zit extreem fout. Afkeurende verklaring
In mijn toelichting op BNR heb ik geprobeerd duidelijk te maken dat een oordeelonthouding niet 'erg' is, maar aan de gebruiker duidelijkheid geeft. Deze kan op basis daarvan handelen. Als financier een hogere rente vragen. Zekerheden vestigen. Minder leverancierskrediet geven. Kortom: de markt doet gewoon zijn werk, niet reuze spannend.
Een oordeelonthouding geeft het vrij sterke vermoeden dat de interne beheersing niet zodanig is dat de accountant een oordeel bij de jaarrekening kan geven, maar voor veel kleinere bedrijven is dat niets bijzonders.
Heeft een controle dan wel zin? Jazeker wel. Sterker, juist een oordeelonthouding geeft de accountant een mooi middel om heel precies te vertellen over zijn waarnemingen. Dat wat de oordeelonthouding veroorzaakt kan hij specifiek uitleggen in zijn verklaring. En dat wat hij niet uitlegt, is dus goed. Een oordeelonthouding is geen rood licht en het is geen zwakke variant van de afkeurende verklaring.
U weet dat. Waarom schrijf ik dit dan? Omdat het blijkbaar wel zo begrepen wordt. Door naar mijn waarneming zeer deskundige journalisten en waarschijnlijk ook door een flink deel van de lezers van dat artikel. De makkelijke reactie kan dan zijn "goh, domme journalisten", maar dat zou volstrekt verkeerd zijn.
Het lijkt me dat hier een schone en uiterst actuele taak ligt; voor de NBA sectorbreed en voor iedere accountant die een oordeelonthouding afgeeft individueel. Blijkbaar wordt het verklaringenstelsel niet zo vanzelfsprekend begrepen als het beroep zou wensen. En tegelijk weten we dat de oordeelonthouding met heel grote regelmaat, zeker in het mkb, de enige juiste verklaring is.
Dat lijkt me nu eens een glashelder signaal vanuit de kring van gebruikers, het maatschappelijk verkeer, of hoe u het noemen wilt. Hier is geen maatregel nodig die vervolgens weer uitgelegd moet worden, desnoods 53 keer. Hier ligt een heel concrete vraag: maak het verklaringenstelsel glashelder voor de gebruiker.
Dat u het begrijpt is leuk. Dat toezichthouders en tuchtrechters het begrijpen is fijn. Maar de gebruiker begrijpt het kennelijk niet. Actie voor 2018, beste NBA. Actie voor 2018, beste accountants.
Gerelateerd
Is artikel 393 BW2 echt het slechtste wetsartikel van Nederland? Ja!
Vaak hoor je als accountant het verwijt: '"Jullie artikel 393 van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek is echt het slechtste wetsartikel van Nederland!" Maar is dat...
Jaarverslaggeving mkb bij dreigende discontinuïteit: Ken de spelregels
Nu de rook van de coronacrisis optrekt, worstelen veel ondernemingen met betalingsproblemen. Overheidsmaatregelen, zoals uitstel van belastingbetalingen, de NOW...
Prijsvraag: Wie begrijpt volledigheidscontrole nog?
Via volledigheidscontroles gaat de accountant na of alle transacties in een controleobject verantwoord zijn. Nederland loopt hierin wereldwijd voorop en dat mag...
Wegwijzer moet accountant helpen bij signaleren van continuïteitsproblemen
De NBA presenteert een 'wegwijzer' voor accountants, gericht op het vinden van signalen die duiden op mogelijke continuïteitsproblemen bij ondernemingen. Het interactieve...
De NBA houdt zich aan de regels bij de Controleaanpak Continuïteit
De Nederlandse Controleaanpak Continuïteit is in strijd met het Unierecht, meent Alexander Vissers in een opiniebijdrage op deze site. Bij het trekken van conclusies...